Aspaldi honetan salatzen ari da zenbait sektore pribatuek kalteak eragin dituztela Aiako Harria parke naturaleko baso publikoetan. Eta gai honen inguruan eztabaidatu izan da Parke Naturalaren Patronatuaren hainbat bilkuratan, bai Donostiako eta Irungo Udalen aldetik, bai mugimendu ekologistaren ordezkarien aldetik. Hain zuzen ere, bi eremu horietan mehatxu hauek daude:

– Endarako Erreserba Eremuan (Irun): ahuntzak legez kanpo daude.
– Oberango basoan (Urdaburu, Donostia): florako espezie exotiko inbaditzaileak ugaritzen ari dira lur pribatuetatik, eta kontrolik gabeko ganadua (ardiak) dago.

Planetako bizitza mehatxatzen duen krisi ekosozial betean, EHko inoizko proiektu suntsitzaile eta xahutzaileenaren lanek aurrera segitzen dute.
Kalkuluen arabera, AHTaren kostua 10.000 m € baino gehiago izango litzateke, jendarte-beharrizanak asetzera bideratu beharko liratekeenak. Baina garaiz gaude gelditzeko, ez baita egia sinetsarazi nahi diguten bezala egina dagoenik. EAEn inbertsioaren % 50 falta da oraindik, eta Nafarroan % 90 baino gehiago.

Joan den azaroan Estatuko Aldizkari Ofizialaren bidez jakin ahal izan genuen Castejongo zentral termikoen jabe diren enpresetako batek Corella eta Cintruenigo inguruetan makro-poligono berriztagarri bat eraikitzea proposatu duela. Proiektuak errota eolikoak eta eguzki-plaka fotovoltaikoak izango lituzke, eta enpresak berriztagarrien eta zentral termikoen arteko hibridazio gisa saldu nahi du.

2024ko apirilean, Kostaldeetako Zuzendaritza Nagusiak baimena eman zion Gipuzkoako Kostaldeetako Zerbitzu Periferikoari 1999ko apirilaren 27ko Ministro Aginduak onartutako mugaketa zuzentzeko espedientea hasteko. Mugaketa horrek 920 metroko tarte bati eragiten dio, Donostiako Loiola auzoan. Tarte hori bat dator Lurreko Armadaren kuartel militarrek okupatutako lurrekin; izan ere, 28/1988 Legean ezarritako zortasunak aplikatzetik salbuetsita zeuden, “defentsa nazionalari lotutako ondasun” deklaratu baitziren.

Oraingoz, Guggenheim museoa mamu bat baino ez da Bizkaiko Foru Aldundiak, Eusko Jaurlaritzak eta eskualdeko hogei udalek martxan duten Busturialdea-Urdaibai eskualderako plan estrategikoa adosteko prozesuan. Otsailean iragarri zuten plana egiteko asmoa, urrian egin zuten talde eragilearen lehen bilkura, eta Busturialdea-Urdaibairen egungo egoerari buruzko diagnosi bat aurkeztu dute orain.

Duela berrogei urte, 1984ko abenduaren 6an zehazki, Unescok Urdaibai Biosferaren Erreserba izendatu zuen. Lau hamarkada geroago, bere egoera delikatua izatetik kezkagarria izatera igaro da, dramatikoa, ez esatearren. Paisaia natural batek jasan dezakeen arriskurik larriena du oinarri: turismo masifikatu baten inpaktua, bere eremurik sentikorrenean eraiki nahi den Guggenheim Museoa bezalako proiektu baten eskutik.

Black Friday-tik irten berri gara, eta Gabonetan sartu gara, herritarrak berriro ere gainkontsumora edo kontsumismora bultzatuz, eta horrek berekin dakartza lurreko eta ozeanoko espazio naturalen gaineko presioa eta degradazioa, neurriz kanpoko emisioak, energia xahutzea, biodibertsitatea galtzea eta gure elikagai-laboreak bermatzen dituzten erleen eta beste polinizatzaile batzuen gainbehera, ehungintza-, kosmetikagintza- edo papergintza-bezalako industrien substantzia toxikoak, zeinak pertsonen eta ekosistemen osasuna erasotzen baitute, baso-soiltzea, kutsadura, baliabide naturalak alferrik erauztea, gizarte-desberdintasuna, lan-prekarietatea eta abar luze bat, gizakia eta gainerako izaki bizidunak hondamendira eta desagertzera eramanez.

Duela urtebete Tafallako Junkaleko Aintzira Natur Erreserbarako mehatxu berri baten berri eman genuen. Gaur egun, azpiegitura lineal ugari daude inguruan, eta horiek ingurumenean eragina dute, sortzen duten hesi-efektuagatik: goi-tentsioko linea elektrikoak, errepideak eta Abiadura Handiko Trenaren (AHT) obrak. Obrak egiten ari dira, eta, ondorioz, ekialdetik sartzen ari dira eremu babestuan, eta, azkenean, pasabiderako oztopoa sortzen da, azpiegitura hau bere luzera osoan hesituta baitago.

Aurtengo abenduaren 6an beteko dira berrogei urte UNESCOk bere M&B atalean Urdaibai Biosferaren Erreserba izendatu zuenetik, horren barruan Busturialdea historikoaren ia gehiena sartuz.
Zain Dezagun Urdaibai Auzo Elkarteak urteurren egokia dela deritzogu, berrogei urte honetan Erreserbaren bilakaera zein izan den eta egungo egora zertan den gogoeta ahalik eta zabalena, sakonena eta aberasgarriena bideratzeko.