Eguzki poztu egiten da Gipuzkoako Foru Aldundiak ere, azkenean, europar moratoria edo behin-behineko debekua onartu eta usapalaren ehiza bertan behera utzi duelako. Horrela azaltzen da gaur bertan Gipuzkoako Boletin Ofizialean, 2019-2020ko ehizaldia arautzen duen foru aginduan. Alabaina, berez bikaina beharko lukeen albiste hori ilunduta geratu da, foru agindu horretan bertan Aldundiak pagausoak botatzeko aldia otsailaren 16ra arte luzatu duelako. Eguzkiren iritziz, garbi dago Aldundiak neurri horren bitartez ehizaren lobbya konpentsatu nahi izan duela.

Usapala

Arabako eta Bizkaiko aldundiek usapalaren ehiza uztailean debekatu zuten. Beraz, Gipuzkoakoak zer egingo ote zuen jakitea bakarrik falta zen. Logikaren arabera, hiru aldundiek horrelako erabakiak adostu beharko lituzkete, baina Gipuzkoakoak ezagutzera eman zuen aginduaren zirriborroak 2019-2020ko denboraldian ere usapal-ehiza baimentzen zuen, Nafarroako Gobernuak, zoritxarrez, baimendu duen bezala.

Alegatu egin genuen (eta badakigu ez ginela bakarrak izan). Aldundiak zuzendu izana albiste ona da, ezbairik gabe. Pena bakarra genuen, alde batetik, debekuaren erabakia lehenago hartu ez duelako eta, bestetik, beste zenbait espezieri aplikatu ez diolako. Horra hor galeperra, usapalaren oso egoera antzekoan dagoena.

Pagausoa

Pena bakarra hori genuela esan dugu, harik eta konturatu garen arte gaur Boletinean argitaratu den aginduak, zirriborroen aldean, aldaketa hori dakarrela, alegia, pagausoak otsailaren 16ra arte bota ahal izango direla (eta basa-ahateak urtarrilaren 31ra arte). Esan bezala, gure iritziz, hori konpentsazio moduan baino ezin da ulertu

Luzapen hori agindu-ziriborroan agertzen ez zenez, ez dugu horren gainean alegatzerik izan. Halaber, ez dakigu zer dokumentu tekniko-zientifikoan oinarritzen den. Baldin eta horrelako dokumentu bat badago, ez da, behintzat, erakusketa publikoan egon.

Administrazio publikoei gogorazi behar zaie kudeaketa zinegetikoaren ardatza bioaniztasunaren zaintzan jarri behar dutela, ez lobbien interesetan.

Usapala ehizatzeko behin-behineko debekuari buruzko informazio osagarria

Azken hamarkadotan usapal-populazioak izugarri urritu dira. Hori dela eta, talde ekologista eta naturazaleak aspaldi ari dira eskatzen espeziea babesteko edo, behintzat, bota daitezkeen hegaztien zerrendatik ateratzeko. Izan ere, asko dira azken urteotan usapalak botatzea debekatu duten Europako herrialde nahiz Estatu espainoleko autonomía-erkidegoak (Kanariar uharteak, bai, baina baita Kantabria eta Asturias auzokoak ere). Alabaina, iazko maiatzean errebindikazio honetan mugarri erabakigarri bat jarri zen: Europar Batasuneko Hegaztien eta Habitaten Zuzentarauaren gaineko aditu taldeak “Europar usapala (Streptopelia turtur) babesteko ekintza-plana” adostu zuen. Europako Batzordearen iritziz, plan horrek aurreikusten dituen neurriak “premiazkoak eta ezinbestekoak dira espeziea babesteko”. Planak aurreikusitako neurrietako bat luzamendu edo moratoria da, behin-behineko ehiza-debekua, alegia. Debeku hori 2018-2019 denboraldian bertan ezarri behar zen, baina erakunde publiko askok, tartean euskal aldundiek, espresuki kasurik ez egitea erabaki zuten. Aurten, berriz, batzuk arrastoan sartzen hasi dira (euskal diputazioak, Valentziako Erkidegoa), baina beste askok usapal-ehiza baimentzen jarraitzen dute. Honen haritik esan beharra dago Europako Batzordeak dagoeneko Estatu espainolari espedientea ireki diola ekintza-planak aurreikusitako hainbat neurri ez hartzeagatik, tartean, behin-behineko debekua.

Eguzkiren ustez, usapalaren egoera nolakoa den ikusita, moratoria edo debekua berandu baino lehen orokortuko da. Zoritxarrez, zenbat eta beranduago orokortu, gero eta zailagoa izango da espeziea suspertzea.

Esan gabe doa “Europar usapala babesteko ekintza-plana”k ez duela aurreikusten, ez duela sustatzen, ez duela aholkatzen usapalaren ordez pagausoa edo beste espezierik sakrifikatzea.

EGUZKI, 2019ko abuztuaren 30ean