Category Archives: albisteak

Nahiko da Ondarroako portuko isurketekin

albisteak
Leave a comment

Asteazkenean, hilaren 17an, berriz ere isurketa larria egin da Ondarroako portuan.
Isurketa hori karroaren inguruan gertatu da. Arrantza-ontzien konponketak, egokitzapenak eta pintaketak egiten diren tokia.
Egiten ari diren ikerketen emaitzen zain, esan dezakegu isurketa hori une horretan karroan igota zegoen arrantza-ontzi baten kroskoaren pintura desugertzearen emaitza dela. Isuria ur-azalera handi bat estaltzen zuen kolore gorrixkako orban bat izan zen. Eta une hartan karrora igota zegoen ontzi bakarra pintatze prozesuan zegoen eta kaskoa kolore gorrixka berekoa zuen.
Publikoki salatu nahi dugu gure portuan inpunitatea ia erabatekoa dela egiaztatzeko prest gaudela. Pilota etengabe pasatzen Espainiako Gobernuaren eta Eusko Jaurlaritzaren artean. Gasolio-isurketa ugariekin lotutako ia inolako arau-hausterik ez da gertatu.
Era berean, ez da normala karron aurreko mendean bezala lan egin ahal izatea, inolako isurketarik gerta ez dadin beharrezko prebentzio- eta segurtasun-neurririk hartu gabe. Noiz arte?


Espainiako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak ingurumen-arloko eginkizunetan herrietako udalek gure portuen etorkizunean paper aktibo eta erabakitzailea izan dezaten ahalbidetu beharko lukete.

Uztailaren 9an Otxantegikide bat epaitu zuten

albisteak
Leave a comment

Atentatua, desordena publikoak eta erresistentzia larria leporatuta epaitu zuten uztailaren 9an Otxantegiko laguna. 1.600 euroko isuna eta 9 hilabeteko aurrekari penalak ezarri dizkiote.
Akusazio eta zigor hau muntai polizialaren emaitza besterik ez dela salatu gura dugu Otxantegi Herri Lurretik. Ondo dakigu euren helburua beldurtu eta itotze ekonomikoaren bitartez borroka gelditzea dela, baina ozen esan dezakegu EZ DUTELA LORTUKO.
Albiste honek ez du ezer berririk esango, borroka guztietan sistematikoki gertatzen den zerbait baita. Jakin badakigu gorputz polizialen eta epaitegien helburu bakarra jauntxo, enpresa, Udal eta sistema hau elikatzen duten organismo denak babestea zein defendatzea dela. Gertatzen dena gertatzen dela, guk lurraren defentsan tinko segituko dugula jakinarazi gura dizuegu.
Halako erasoek gure borrokarako grina areagotu besterik ez dute egiten. Ez dugu onartuko eskualdean gelditzen zaizkigun lur emakorrak porlanez betetzen jarraitzea gutxi batzuen diru gosea asetzeko.
Hori gutxi ez balitz, desalojo egunean Moza LEGEAREN bidez jarritako 41 isunen zain gaude, baina elkartasunari esker errepresioa gainditzea lortuko
dugu.
Lurra lantzen duenarentzat!

Gasteizko Udalak Hondakin Legea urratuko du eta, gainera, datozen urteetan ere urratzen jarraitzeko asmoa duela iragarri du

albisteak
Leave a comment

Gasteizko Udalak Hondakin Legea urratuko du birziklatzeari dagokionez, eta, gainera, datozen urteetan ere urratzen jarraitzeko asmoa duela iragarri du Pascual Borja Garbiketa Zerbitzuko zinegotziak.

Izan ere, Hondakin Legeak, Europar Batasunaren helburuak bere eginez, zera dio, 2025erako, hiri-hondakinen %55, “gutxienez”, gaika bildu behar dela. Gasteizek %39 baino ez du gaika biltzen. Beraz, Green Capital-eko Udalak neurriak aspaldi hartu behar zituen. Ez du hartu, ordea. Orain, berriz, zinegotziak esan du hartuko dituela, zehatz-mehatz, hondakin guztiak nahastuta biltzen dituen edukiontzi grisa irekitzeko aukerak murriztuko dituela, baina “ez 2026ko urria baino lehen”.

Alegia, Udalak Legea 2025ean ez ezik 2026an ere urratuko du, behintzat. Eta “behintzat” diogu, zeren eta edukiontzi grisa irekitzeko aukerak murrizteak ez baitu %55eko helburua automatikoki bermatzen. Beraz, 2027an, Udala oraindik ibiliko da aztertzen %55 nola lortu. Eta ez hori bakarrik, oraindik %55 lortu gabe, hasi beharko du pentsatzen %60 lortzeko neurri osagarrietan. Izan ere, Legeak 2025erako %55 aurreikusten du, baina 2030erako %60. Helburuak pilatuko zaizkio Gasteizko Udalari.

Lege-urratze nabarmen eta larri honi garrantzia kendu nahian-edo, zinegotziak esan du, “datu positibo gisa”, Gasteizek Europaren helburuak betetzen dituela hiri-hondakinen zatiki gehienetan (ontzi arinak, papera…), organikoan izan ezik. Organikoan “soilik” suspenditzen omen du Gasteizek. Tira, zatiki organikoa hiri-hondakin guztien %45 inguru dela kontuan izanik, ia hondakin guztien erdiaren gaineko suspentsoa “datu positibo gisa” saldu nahi izateak gehiegitxo dirudi.

Hondakin Legearen arabera, hiri-hondakinen gaikako bilketan gutxienezko batzuk bete egin behar dira, eta gutxienezko horiek betetzea ingurumen-politiken kotoiaren proba moduko bat da. Ingurumen-politikak ez dira etxeko hondakinetara mugatzen, noski, baina hain oinarrizko kontu batean gutxienezkoak ere betetzen ez badira, ingurumenarekiko konpromiso, garapen jasangarri eta antzeko kontzeptu potoloen gaineko diskurtsoek ez dute sinesgarritasunik, ezta Green Capital-en ere, edo beharbada Green Capital-en beste inon baino are gutxiago.

EGUZKI, 2024ko uztaila

«Etorkizun bizigarriak irudikatzen» literatura lehiaketa

albisteak
Leave a comment

Oso erraz irudikatzen dugu gaur egun distopia; utopia, aldiz, nekez. Lehorteak, uholdeak, tenperatura-igoera, gaixotasun berriak… erraz integra daitezke irudikatzen ditugun etorkizun ilunetan. Zaila zaigu, berriz, krisi guztiek irekitzen dituzten ateak imajinatzea: harremanak izateko modu ekofeministak, baliabideen kolektibizazioa, trantsizio energetiko justua…

Imajinatzera ausartzen bazara, Sukar Horiak antolatu duen lehiaketa honetan duzu aukera.

Lehiaketak hiru modalitate ditu: sorkuntza lanak, gazteen lanak eta itzulpenak. Halaber, sorkuntza lanak zein gazteen lanak narratiba, antzerkia, poesia zein bertsoak izan daitezke.

Hona hemen informazio guztia:

Errekalde-Galarreta bidegorri-proiektu berriak jarraitzen du behar baino estuagoa izaten, zati estuenak zabaldu baditu ere

albisteak
Leave a comment

Proiektuaren arabera, bidegorria errepide honen ezkerreko ertzari atxikita joango da.

Iaz aurkeztutako Errekalde-Galarreta bidegorri-proiektua aldatu eta berriz ere jendaurrean ipini du Gipuzkoako Foru Aldundiak. Lehengo eta oraingo proiektuak erkatu ditugu eta bi albiste eman behar dizkizuegu, bata ona eta bestea txarra, txisteetan bezala.

Lehendabizi, albiste txarra, garrantzitsuena iruditzen baitzaigu: proiektuak jarraitzen du behar baino estuagoa izaten; izan ere, 3 metro zabal baino ez ditu. Baina Gipuzkoako Bizikleta Bideen Planaren zein Gipuzkoako Bizikleta Bideen Eskuliburuaren arabera, txirrindulariek eta oinezkoek partekatutako bi norabideko bidegorriek –Errekalde-Galarreta bezalakoek, alegia– 4 metro zabal behar dituzte. Zenbat eta zabalera gutxiago, gero eta txirrindulari eta oinezkoen arteko arazo gehiago izateko aukera, jakina.

Albiste ona, berriz, zera da, lehengo proiektuak batez beste 3 metro zabal zituen, bai, baina zabalera hori zenbait puntutan nabarmen estutzen zen, baita 1,80 metrora estutu ere; proiektu berrian, aldiz, zati estu horiek desagertzen dira. Eta hori posible izan da lehengo proiektua egiteko oinarrizko irizpideetako bat militarrek Lore Tokin dituzten lursailak ez ukitzea izan zelako, salatu genuen bezala, eta oraingoan, berriz, irizpide hori malgutu dutelako. Alde horretatik, adierazgarria da lehengo eta oraingo proiektuen memoriek zer dioten erkatzea:

Hau da, lehengo proiektua idatzi zutenek bidegorria nahitaez eta ahal bezala “enkajatu” behar zuten GI-2132 errepidearen eta militarren finkaren artean, bata zein bestea ukiezinak zirelarik. Horra proiektatutako bidegorriaren zabalera zeharo desegokiaren arrazoia. Proiektu berrian, berriz, baldintzak malgutu dira. Memoriatik, behintzat, 1,80 metroko zenbait zati esturen aipamena desagertu egin da.

Gainerakoan, lehengo eta oraingo proiektuen artean ez dugu desberdintasun handirik sumatu:

Seguruena desberdintasun handiena da proiektu berria ez dela Galarretako biribilguneraino iristen, Galarretako Eremuko mugaraino baizik. Hernaniko Udalak badu eremu horretan proiektu bat, bidegorri bat ere aurreikusten duena, eta hori omen da aldaketaren arrazoia.

Bidegorriaren zabalerari buruzkoa ez ezik naturarekin estu lotuta dauden beste alegazio batzuk ere aurkeztu genituen iaz. Izan ere, bidegorri berriak eragina izango du harizti batean. Alde horretatik, ahal den esku hartze zorrotz eta zehatzena nahi genuke, albo-kalterik gabekoa, nolabait esateko.

ATZERAPEN HANDIA

Errekalde eta Galarreta bitartekoa da Gipuzkoako Bizikleta Bideen Planaren arabera dagoeneko eginda beharko luketen baina oraindik egin gabe jarraitzen duten bidegorri horietako bat. Zehatz-mehatz, 2021. urtetik zerbitzuan egon behar zuen.

Bazirudien Mugikortasun Departamentuak berak zeharo ahazturik zuela, planifikatutako beste hainbat bidegorri bezala, harik eta orain dela hiru urte lehen lerrora pasatu zen arte, Chillida Lekuko zuzendari Mireia Massaguék espresuki errebindikatuta. Horrela, 2021eko urtarrilean Departamentutik iragarri zuten 2022ko udan bidegorria museoraino, behintzat, eginda egongo zela. Iragarpena ez zen orduan bete eta 2024an bete gabe jarraitzen du, seguru baten batek Chillidaren mendeurrena betetzeko aukera ona izan zitekeela pentsatuko zuen arren.

Proiektuak bidegorrien lanak bitan zatitzea ahalbidetzen du. Lehenengo zatiak bidegorria Chillida Lekuraino eramango luke.

Nolanahi ere, esan bezala, Gizpuzkoako Oinarrizko Bidegorri Sarea atzerapen asko metatzen ari da eta Errekalde-Galarreta atzeratutako bidegorrietako bat baino ez da. Kontuan izan sare horrek amaituta edo ia amaituta egon beharko lukeela, baina behin eta berriro salatu dugunez, barraskilo-abiaduran doa eta aspalditik dago zentzuzko edozein epetatik kanpo. Datu bat, datu ofiziala, gainera: Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea osatzen duten 289,96 kilometroetako 137,82 baino ez daude gaur egun erabilgarri, hau da, % 47,53. Erdia ere ez.

Hain zuzen, oraindik egin gabe dauden bidegorrien “birprogramazioa” iragarri du orain dela pare bat aste Jasangarritasun diputatuak. Horri buruzko ohar bana plazaratu dugu Eguzkik eta Kalapiek. Hemen irakur ditzakezu: Kalapieren ustez, Gipuzkoako Bidegorrien Oinarrizko Sarea ez da 2050a baino lehen osatuko | Eguzki Talde Ekologista

EGUZKI, 2024ko uztaila

Kalapieren ustez, Gipuzkoako Bidegorrien Oinarrizko Sarea ez da 2050a baino lehen osatuko

albisteak
Leave a comment

Jasangarritasun diputatu Jose Ignacio Asensiok Evaluación del Plan Territorial Sectorial de Vías Ciclistas de Gipuzkoa y reprogramación de sus actuaciones izenburuko dokumentua aurkeztu zuen joan den astean Bizikletaren Kontseiluan. Dokumentu horren xedea da eguneratzea Gipuzkoako Bizikleta Bideen Plana, berez 2013. eta 2021. urte bitartean gauzatu behar zena. Eta eguneratze hori beharrezkoa da Aldundiak Plana zeharo urratu duelako. Atera kontuak: Planaren arabera, 289,96 kilometrok osatzen dute Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea; bada, horietako 137,82 baino ez daude gaur egun erabilgarri, hau da, % 47,53, erdia ere ez.

Gaur, Kalapie elkarteak, Bizikletaren Kontseiluko kide denak, egoeraren balorazio bat egin du idatzi informazio aldetik mamitsu eta argi baten bidez, eta idatziaren izenburuak ezin du adierazgarriagoa izan: horrela jarraituz gero, “Bidegorrien Oinarrizko Sarea ez da 2050a baino lehen osatuko”. Irakurtzera animatzen zaituztegu: Kalapieren ustez, Gipuzkoako bidegorrien oinarrizko sarea ez da 2050a baino lehen osatuko – Kalapie

Bizikletaren Kontseilua bildu zen egunean bertan, arestian aipatutako ebaluazio- eta birprogramazio txostenean oinarritutako prentsa-ohar bat zabaldu zuen Asensioren Departamentuak. Ohar hura zela eta, idatzi bat argitaratu zuen Eguzkik, eta idatzi horrek, gure ustez, egoera zein den ulertzen laguntzen du. Hona hemen: Diputazioak berriak balira bezala saldu nahi ditu dagoeneko eraikita egon beharko luketen bidegorriak | Eguzki Talde Ekologista

Santander eta BBVA Israeli armak ematen dizkioten Europako 10 finantzatzaile nagusien artean daude

albisteak
Leave a comment

valorsocial.info. Europako finantza-erakundeek 60.000 milioi euro baino gehiago utzi edo inbertitu dituzte Israeli armak saltzen dizkioten enpresetan. Hori ondorioztatzen da gizarte zibileko 19 erakundek argitaratutako nazioarteko txosten berri batetik. Banco Santander eta BBVA konpainia horiei emandako Europako hamar kreditu-hornitzaile nagusien artean daude, eta bien artean 3.300 milioi eurotik gorakoak dira.

Ikerketak munduko armak ekoizten dituzten sei konpainia handienen (Boeing, General Dynamics, Leonardo, Lockheed Martin, RTX eta Rolls-Royce) eta Europako finantza-erakundeen arteko finantza-harremanak aztertzen ditu. Txostenaren arabera, erakunde finantzatzaile horiek 36.100 milioi euro eman dizkiete mailegu eta harpidetzetan aipatutako enpresei, eta 26.000 milioi euro dituzte Israelgo armada hornitzen duten armamentu-enpresen akzio eta bonoetan.

(Albiste originala erderaz dago)

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik helegitea aurkeztu dute Busturialdeko emari ekologikoak murrizteko erabakiaren aurka

albisteak
Leave a comment

Urdaibaiko Mape erreka lehortuta, artxiboko irudi batean. OLAIA ZABALONDO / BUSTURIALDEKO HITZA. Iturria: BERRIA.

Joan den maiatzaren 24an, Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik salatu zuten Euskal Autonomia Erkidegoko Uraren Kontseiluak Busturialdeko ibaietan gutxieneko emari ekologikoa murriztea onartu zuela. Uztailaren 1ean, astelehenean, bi elkarteek gora jotzeko errekurtsoa aurkeztu zuten Oka Unitate Hidrologikoaren emari ekologikoen behin-behineko aldaketa onartzen duen Uraren Euskal Agentziako zuzendari nagusiaren 2024ko maiatzaren 27ko Ebazpenaren aurka.

Bereziki azpimarratzekoa da “Oka UHren ibai-sare osoa Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren barruan dagoela“. Erreserba hori Euskadiko Biosfera Erreserba bakarra da, UNESCOk halakotzat jo zuen 1984an, eta haren babesa Urdaibaiko Biosfera Erreserba Babestu eta Antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legeak arautzen du. Era berean, deklaratutako lehorte-kasuetan gutxieneko emariak murriztea ahalbidetzen duen araudia ez da aplikagarria RAMSAR espazioetan (Nazioarteko Garrantzia duten Hezeguneei buruzko Konbentzioa, hezeguneen eta haien baliabideen kontserbazioaren eta erabilera arrazionalaren aldekoa) dauden ibaietan, hala nola Urdaibaiko ibaietan, lehentasunezkotzat jotzen baita emari ekologikoen erregimenari eustea.

Ekologistek adierazi dutenez, Ebazpena arretaz aztertu ondoren, “arduragabea da” emariak “ahal den neurrian” beteko direla adieraztea, beste premiazko neurri batzuk aurreikusten ez diren bitartean, hala nola antzinako eroanbideetan izandako galerak ezabatzea edo kaleak edateko urarekin ureztatzeari uztea. “Merkeago ateratzen zaie ibai-saretik harrapatzea ihesak suntsitzen inbertitzea baino“. Gainera, uste dute erabaki hori informazio zientifiko nahikorik eta egiaztaturik gabe hartu dela. “Ez dago kontrasterik, ezta jarraipenik ere, Partzuergoak 2022an egindako edukierei buruz ematen dituen datuak bakarrik; horietan, uztailean, abuztuan eta irailean gutxieneko emari ekologikoak gainditzen ziren ia bilketa guztietan”.

Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren proposamena aplikatuz gero gutxieneko emari ekologikoa murriztuko litzatekeen ehunekoei dagokienez (taulan ikus daiteke), ekologisten ustez “deigarria da murrizketa handia izatea ur altuetan, ur ertainetan eta ur baxuetan, masaren amaierako puntu guztietan edo 3 ibaietan eta, bereziki, Golako ibaian, oro har % 60tik gorako murrizketekin (Golako 2 ur altu, 156 l/s-tik 62 l/s-ra igaro da, hau da, % 60,5eko murrizketa), proposatzen da jatorrizko balioaren % 39,5era geratzea; Golako 1 ur altu 192 l/s izatetik 76 l/s izatera igaro da, % 60,5eko murrizketa, jatorrizko balioaren % 39,5ean geratuz“.

Emari ekologikoen murrizketa-ehunekoa masaren edo tartearen amaierako puntuetan, egoera hidrologiko arruntan Emari ekologikoen murrizketa-ehunekoa masaren edo tartearen amaierako puntuetan, lehorte luzeko egoeran
TARTEAK Ur altuak Ur ertainak Ur baxuak Ur altuak Ur ertainak Ur baxuak
Mape 2 23,5 16,4 23,5 23,5 16,4 23,5
Mape 1 23,5 16,4 23,5 23,5 16,4 23,5
Kanpantxu 1 36 33,5 35 36 33,5 35
Kanpantxu 2 36 35 35 36 35 35
Golako 2 60,5 59,5 59,5 60,5 59,5 59,5
Golako 3 60,5 60 61 60,5 60 61
Golako 1 60,5 60 61 60,5 60 61

 

Aurkeztutako errekurtsoan azaltzen diren ondorioen artean, Ebazpena maila baxuagokoa izatea dago, Urdaibaiko Legeak, Plan Gidariaren Dekretuak eta Natura 2000 Sareari eta RAMSAR Hitzarmenari buruzko nazioarteko araudiek zehaztutako babesa ez betetzea baitu helburu. Gainera, honako hau aipatzen dute ekologistek: “Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren txostenak garrantzi txikia du, ur-edukieretara mugatzen baita, ekosistema hidroflubialak osatzen dituzten beste elementuak kontuan hartu gabe, hala nola ibaiertzeko basoen egoera, uraren tenperatura, kutsatzailerik eta giza esku-hartzerik eza edo legez kanpoko gaikuntzen kontrola“. Ezin da ahaztu, gainera, eremu tentsionatua dela eta ibaiek “ez dutela gehiago ematen, bizitzarako baldintza egokietan gorde nahi baditugu, ezinbestekoak baitira Biosfera Erreserba kontserbatzeko“.

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik uste dute ez dela beharrezkoa emari ekologikoak murriztea, ezta behin-behinean ere, eta garrantzitsua dela “iraganetik ikastea eta Mape ibaiaren lehorketa bezalako kasuak ez errepikatzea, 2020ko udan, emaria legeak ezartzen duen emari ekologikoaren azpitik utzi baitzuen, eremua urez hornitzeko, eta fiskaltzak zonako fauna eta florarentzat arriskutzat jo baitzuen“. Horregatik guztiagatik, honako hau adierazten dute: “Ebazpen honen aurka errekurtsoa jartzen dugu Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Jasangarritasuneko Sailburuordetzaren aurrean, erabat deuseztzat jo ditzan edo deuseztatu ditzan eta, nolanahi ere, aipatutako ebazpenak ezeztatu eta ondoriorik gabe utz ditzan“. Gainera, ziurtatu dute ez dutela baztertzen instantzia guztiak agortzea, judizialak barne, “zentzugabekeria hori gelditzeko“.

Diputazioak berriak balira bezala saldu nahi ditu dagoeneko eraikita egon beharko luketen bidegorriak

albisteak
Leave a comment

Jasangarritasun diputatu Jose Ignacio Asensiok ostiralean iragarri zuen bere Departamentuak “datozen urteetan” Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea osatzeko 208 milioi euro inbertituko dituela. Iragarpen hori, oraingoan ere, inolako autokritika-zantzurik gabe egin zuen, eta mugikortasun jasangarria eta bizikletaren erabilera sustatzeko konpromisoari buruzko ohiko erretolikaz bilduta.

  • Zer dago, ordea, iragarpen horren atzean? Ostiralean bertan Bizikletaren Kontseiluan aurkeztu zen Gipuzkoako Bizikleta Bideen Lurraldearen Arloko Planaren ebaluazioa eta birprogramazioa
  • Eta zer da Gipuzkoako Bizikleta Bideen Plana? Batzar Nagusiek 2013an aho batez onartu zuten Plana da, Foru Bidegorrien Oinarrizko Sarea osatzeko falta ziren bidegorriak 2021erako egitea aurreikusten zuena.
  • Eta Planak aurreikusi bazuen bidegorri horiek 2021erako gauzatuta egon behar zutela, zergatik birprogramatu behar dira orain, 2024an? Bada, ostiralean aurkeztu zen ebaluazio- eta birprogramazio-dokumentuan bertan irakur daitekeen bezala, Planaren gauzatze-maila oso apala izan delako.
  • Oso apala? Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea osatzen duten 289,96 kilometroetako 137,82 baino ez daude gaur egun erabilgarri, hau da, % 47,53. Erdia ere ez.
  • Baina zergatik ez da Plana gauzatu? Ebaluazio-dokumentuak dio arrazoiak “aztertu” egin beharko direla, baina argi eta garbi aipatzen du begi-bistakoena: Aldundiak Plana gauzatzera behar baino askoz diru gutxiago bideratu du, eta, gainera, bideratu dituen partidak ere ez dira beti behar beste gauzatu.

Hori da errealitatea, Aldunditik behin eta berriz bizikletarekiko konpromisoari buruz kontatzen diguten ipuina zeharo gezurtatzen duena. Asensio “datozen urteetarako” saltzen ari da dagoeneko eraikita egon beharko luketen bidegorriak.

Gauzak horrela, garbi dago Plana birprogramatu behar dela. Are gehiago, langintza horretan ere berandu gabiltzala esan dezakegu, kontuan izanda Plana gauzatzeko epea 2021ean bukatu zela eta dagoeneko 2024an gaudela.

Gainerakoan, espero dugu Aldundiak gaia hemendik aurrera orain arte baino serioago hartzea. Egia esan, zaila ere ez dirudi. Hori bai, horretarako, bizikletari eta jasangarritasunari egindako propagandazko laudorioen ordez, Planean konprometitutako inbertsioak gauzatu behar dira.

Gure partetik saiatuko gara segimendua egiten eta, kasu honetan bezala, gakoak ematen, ziria nolanahi sar ez diezaguten.

EGUZKI, 2024ko uztaila

Natur parkeak: etekina edo kontserbazioa?

albisteak
Leave a comment

BERRIA. Jone Arruabarrena. Gipuzkoako Natur Parkeen Egunak antolatu ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak maiatzaren 26tik aurrerako; asteburu bakoitzean parke batean egingo dituzte jarduerak. Herrialdean lau parke natural daude, eta lurraldearen azaleraren %15 hartzen dute: Aizkorri-Aratz, Aiako Harria, Aralar eta Pagoeta. Egun horiek natur parkeei ikusgaitasuna emateko baliatu nahi ditu aldundiak, baina «harago» joan nahi dutela adierazi zuen Xabier Arruti Lurralde Oreka Berdeko foru diputatuak egitasmoaren aurkezpenean: «Ingurumenaren zaintza eta lehen sektoreak garatzen duen jarduera txanpon beraren bi aldeak direla erakutsi nahi dugu: lurralde oreka berdearena». Dena dela, aldaketak eskatu dizkiote natur taldeetako kideek.

«Guri ere oso garrantzitsua iruditzen zaigu parke naturalei balioa ematea, baina aldarrikapen horren atzean ez dago aldaketa esanguratsurik natur kontserbazioari begira», kexu da Aitziber Sarobe Egiguren Arkamura natur taldeko kidea (Zarautz, 1974). «Biodibertsitatea mantendu eta berreskuratzeko estrategia bat ikusi nahi dugu, guk ere egun horiek ospatu ahal izateko». Pagoeta parke naturaleko patronatuko kidea ere bada Sarobe; izan ere, natur kontserbaziora bideratutako eragile batek egon behar du natur parkeetako patronatuetan.

Gipuzkoako gainontzeko parke naturaletako patronatuetan dauden natur taldeetako ordezkariekin bildu da Sarobe, Pagoetako natur parkeko parketxean. Harekin batera, mahaiaren bueltan dira Hilario Manzanedo Gabilondo (Soraluze, 1965), Kukubaso elkarteko eta Aizkorri-Aratzeko patronatuko kidea; Edurne Huesa Otegi (Donostia, 1959), Landarlan elkarteko eta Aralar parkeko patronatuko kidea; eta Karlos Murua Roma (Errenteria, 1955), Eguzki taldeko eta Aiako Harriko patronatuko kidea. Bakoitzak natur talde batean parte hartu arren, guztiak dira Naturkon Gipuzkoako talde ekologisten eta naturazaleen koordinakundeko partaide.

Txindoki, Aralarreko natur parkeko mendietako bat, 2016ko irudi batean. JUAN CARLOS RUIZ / FOKU

Parkeak garrantzi bereziko leku izendatu zituzten 2009. urtean, eta, 2013an, kontserbazio bereziko guneen izendapena jaso zuten. «Izendapen hori jaso ondoren, kontserbaziorako kudeaketa eta aurrekontu plan bat aurkeztu behar zuen aldundiak sei urteko epean. Hau da, 2019rako, beranduenez. Baina oraindik zain gaude», esan du Muruak. Gipuzkoako Foru Aldundiarekin harremanetan jartzen saiatu da Gipuzkoako Hitza, baina ez du erantzunik jaso.

Izendapenak ematea Eusko Jaurlaritzari dagokio, baina Gipuzkoan aldundiaren ardura da parkeen kudeaketa. Natur Baliabideen Kudeaketarako Planaren arabera kudeatzen ditu aldundiak eremu horiek. Planaren sorreran modu aktiboan parte hartu zuen diputazioak, eta azken hamarkadetan planari jarraituta kudeatu ditu eremuak.

«Habitatak hobetzeko, aurrekontu osotik 3.500 euro soilik erabiltzen dituzte: hau da, %1». 

HILARIO MANZANEDOKukubaso elkarteko kidea

2013an, ordea, kontserbazio bereziko guneen izendapena jasotzearekin batera, Gipuzkoako parke naturalak Europako Natura 2000 naturagune babestuen sarean sartu ziren, eta horrek Europak finkatzen zuen planari jarraitzera behartu zituen. «Hor instituzioen arteko talka bat egon zen. Aldundiak aldarrikatzen zuen Natur Baliabideen Kudeaketarako Planari jarraitu nahi ziola, Europatik zetorren plan berria aplikatu beharrean. Talka hori izan da urteetan natur kontserbazioaren aldeko politikak egitea atzeratu duena», dio Sarobek. 2022ko natura ondarea kontserbatzeari buruzko lege berriak, ordea, bi dokumentu horiek «uztartzea» ekarri du.

Biodibertsitatea ala etekinak?

Baina zer ezberdintasun dago bi planen artean? Habitaten figuraren zentraltasuna da ezberdintasun nagusietako bat. Europako legediak natur kontserbazioa habitaten arteztarauen arabera ulertzen du. Hau da, habitatak natur kontserbaziorako unitate bihurtzen dira, eta horien garrantzi ekologikoa zehazten du Europak. «Horrek guztiz aldatzen du orain arteko ikuskera kontserbazioari begira», azaldu du Sarobek. Natur taldeen aldarri historikoa izan da legedi hori aplikatzea. Izan ere, Sarobek azpimarratu du orain arte egon den aldundien kudeaketa plana «zerbitzu ekosistemikoei etekina ateratzera» bideratuta dagoela, eta ez biodibertsitatea kontserbatzera. «Kudeaketa jarduera ekonomikoetara bideratzen da: abeltzaintza, basogintza zein erabilera publikora», gehitu du Huesak.

Leze koba, Aizkorriko akuiferoaren deskarga gune bat, 2021eko irudi batean. JUANAN RUIZ / FOKU

Pagoetako natur parkearentzat aurreikusitako aurrekontuen adibidea eman du Sarobek: basoak mantentzeko lanetarako 9.000 euro jarriko ditu aldundiak, larreetara 12.000 euro, eta parketxeko lorategi botanikora 85.000. Horrez gain, 250.000 euro jarriko ditu erabilera publikorako. Diru horrekin denarekin, eremu bakoitzean egingo diren lanak zehaztu ditu aldundiak, Sarobek esan duenez: «Basolanak udako garbiketak dira: basoko zuhaitz batzuk moztea eta espezie batzuk kentzea. Larreei dagokienez, aldundiak ulertzen du Pagoetako larreak zaintzea landaretza sastrakadiak kentzea dela, adibidez. Zeregin horiek nekazaritza Nekazaritza Sailaren kontuak dira, ez kontserbaziora bideratutako neurriak».

«Kontserbaziorako kudeaketa eta aurrekontu plan bat aurkeztu behar zuen aldundiak sei urteko epean. Baina oraindik zain gaude».

KARLOS MURUAEguzki taldeko kidea

«Aralarren antzekoa gertatzen da», jakinarazi du Huesa Landarlan elkarteko kideak. «Gainera, kasuren batean, sastrakak erretzea proposatzen dute. Larria iruditzen zaigu natur parke batean sua erabiltzea». Gehitu du zuhaitzak mozteko matarras teknika proposatzen dela aurrekontuetan: «Zuhaitz guztiak batera kentzeko teknika bat da. Lurzorua galtzea dakar, baita bertako fauna tokirik gabe geratzea eta lurraren higadura ere. Inon ez litzateke erabili beharko, baina natur parke batean, are gutxiago».

Lau kideek eskuartean dituzte parke bakoitzerako aldundiaren aurrekontuak. «Aurrekontua guztira 355.000 eurokoa da, eta ia guztia erabili dute ehizarako guneak jartzeko, matarrasak egiteko, sastrakak mozteko eta abeltzaintzarako. Habitatak hobetzeko, aurrekontu osotik 3.500 euro soilik erabiltzen dituzte; hau da, %1», salatu du Manzanedok.

Murua bat dator, eta gehitu du aurrekontuak ez direla erabiltzen Europatik jarritako kontserbazio helburuak betetzeko: «Orokorrean lau parkeetan gauza bera gertatzen da. Europatik datorren Aiako Harriaren kudeaketa planean, helburuen artean zegoen Aiako Harriko parkea ia bederatziehun hektareatan handitzea, baina aurtengo aurrekontuetan 1,60 hektarea handitzeko asmoa dago. Pentsa noiz iritsiko garen Europak finkatutako helburuetara…».

Horren ordez, aldundiak abeltzaintza eta basogintza bultzatzen dituela salatu du Sarobe Arkamurako kideak. «Eremu handia hartzen du abeltzaintzak, eta, gainera, eredu intentsiboa da. Alde batetik, abeltzainak daude. Bestetik, basozaleek geroz eta baso gehiago eskatzen dituzte, eta guk kontserbazio gehiago eskatzen dugu. Hor tentsio batzuk sortzen dira, baina natur kontserbazioaren ardura duenak, aldundiak, ez du kontserbazioaren aldeko apusturik egiten». Sarobek adierazi duenez, Pagoetan hiru urtean sastrakadien %80 moztu zituzten, bigantxategi baterako eta beste abeltzain batzuen jarduera bermatzeko. «Sastrakadi horretan zegoen Gipuzkoako mirotz zuriaren habia bakarrenetarikoa, eta, jakinaren gainean zeuden arren, moztu eta mirotza desagertu egin zen. Beti irabazten du jarduera produktiboak».

«Natur kontserbazioaren ardura duenak, aldundiak, ez du kontserbazioaren aldeko apusturik egiten».

AITZIBER SAROBEArkamura natur taldeko kidea

Huesak adierazi du ez daudela abeltzaintza parkeetan sartzearen aurka, baina «nola» egin ikertu beharko litzatekeela. Manzanedo bat dator: «Natur kontserbazioak lehentasuna izan behar du, eta, jarduerak badaude, horretan laguntzen dutenak izan behar dute, edo, gutxienez, kalterik egiten ez dutenak». Horrez gain, Muruak esan du Natura 2000 sarearen barruan egoteak «nahi eta nahi ez» bultzatzen duela kontserbazioa parkearen helburu nagusi izatera.

Ikerketarik ez

«Ez da ikertzen». Hori da solaskideek gehien aipatu duten esaldietako bat. «Parkeak izendatu zirenetik 30 urte pasatu dira, eta oraindik ez da ebaluazio bat egin parkeko fauna eta flora nola dagoen ikertzeko. Ikerketara bideratutako aurrekonturik ez dago», ohartarazi Huesak. Sarobek erantsi du Natura 2000 sareko txosten guztietan argi adierazten dela parkeetako habitatak «hobeto» ezaugarritu behar direla.

Parkeetako patronatuak sortu zirenean, zehaztu zuten bertako kide guztiek gutxienez urtean bi aldiz bildu behar dutela. Aldundiak dauka bileretara deitzeko ardura, eta Naturkoneko kideek deitoratu dute azken urteetan ez duela bileretara deitu ere egin. «Guk eskatu behar izan dugu legea betetzeko, eta, gutxienez, patronatuetako batzarretara deitzeko», esan du Muruak. Hala ere, Mendiak eta Naturaren Zaintzaren Departamentuak [orain Lurralde Oreka Berdea izendatu duten sail hori] zuzendaritza aldatzearekin batera, «jarrera aldaketa bat» ikusten hasi dira natur taldeetako kideak, Sarobek esan duenez: «Orain arte zuzendari egon denak publikoki esan zuen ez zuela sinesten Natura 2000 sarean, eta aurreko bi legealdietan hori antzeman da. Legealdi aldaketarekin batera, zuzendaritza aldatu dute, eta zuzendari berria beste jarrera batekin etorri da».

«Parkeak izendatu zirenetik 30 urte pasatu dira, eta oraindik ez da ebaluazio bat egin parkeko fauna eta flora nola dagoen ikertzeko».

EDURNE HUESA Landarlan elkarteko kidea

Esperantzaz begiratzen diote Naturkoneko kideek legealdi aldaketari, oraindik funtsezko aldaketarik egin ez dela dioten arren. «Borondate ona adierazi dute, baina orain ikusi beharko da beteko duten edo ez. Oraingoz, aurten behin behintzat deitu dute patronatuaren bilerara», dio Muruak.

AHTak aldirietako tren-zerbitzua murrizten du

albisteak
Leave a comment

Gaur arratsaldean AHTren aurkako eta aldirietako trenaren aldeko elkarretratzea egin dugu Oreretako eta Lezoko RENFEren geltokian. Hona hemen gure arrazoiak…

2016an hasi ziren Astigarraga-Irungo tartean ohizko trenbidetik AHTa igaro ahal izateko hirugarren haria ezartzeko lanak. Lehen aurrekontua 185 milioitakoa zen. Geroztik, gero eta ondorio okerragoak pairatzen ari gara: ordutegi eta trenen murrizketa, atzerapenak, bertan behera uzteak, transbordoak, matxurak…

Arazo guzti hauek bidaiariak galdu eta beste garraio motetara jotzea ekarri du. Izan ere,  AHT-aren inposaketa eragin kaltegarria izaten ari da jende arruntak gure egunerokoan erabiltzen dugun aldirietako trenean.

Azken urtean egoera are eta gehiago okertu da. Hainbat eguneko erabateko etenaldiak ezarri dizkigute. Hauetan, ordezko autobusek ez dituzte tren ordutegiak betetzen, ezin da bizikletarik eraman, eta (berriro ere) ezin dugu garaiz iritsi gure eginbeharretara.

Orain artekoa gutxi balitz, ia abuztu osoan ez dugu trenik izango Hernani eta Irun artean, eta datorren urterako berdin jarraituko dugula iragarri du Espainiako Garraio Ministeritzatik Santano jaunak.

Gipuzkoan bakarrik, iada 2000 milioi xahutu dituzte AHTaren plataformaren obretan. Kontuan izan behar da elektrifikazioa, errailak jartzea edota segurtasun sistemak ez daudela kopuru horren barruan. Beste milioi mordo bat xahutzeko asmoa dute.

Gastu guzti hauei gehitu behar zaizkio Donostian eta Irunen AHT-a sar dadin egiten ari diren geltoki berriak. Gustura egongo da Santano Irungo alkate ohia. Izan are, AHTak hark bultzatutako espekulazio operatiboa ahalbidetuko du. Eneko Goia ere pozik, txikizio honek hiria turistifikatzen laguntzen duelako.

Gainera, Astigarraga eta Lezo artean, Martutene, Orereta eta Oiartzundik barrena, 500 milioiko aurrekontua duen trazaketa berri bat eraiki nahi dute, merkantzien garraiorako erabiltzeko ere. Konparaziorako, kilometro bakoitza egiteko gastatu nahi diren 50 milioiak Lezoko udalaren bost urteko aurrekontuaren parekoak dira.

Proiektu hau Gaintxurizketako plataforma logistikoarekin lotua dago. Bertan Eusko Jaurlaritzak, lezoarren borondatearen gainetik, 500 Hako lur erreserba egina du, bertako nekazaritzarako balio estrategiko handia duten lurrak eta ondare ekologikoa betirako artifizializatzeko asmoz.

Funtsean AHT-ak oso eragin kaltegarriak dakarzkigu:

-Publikoa behar lukeen zerbitzua izorratzea.

-Gizarte eskarietatik (zaintza, osasuna, pentsioak, hezkuntza) baliabide ekonomikoak enpresa handiei desbideratzea.

-Orain eta etorkizunean denoi eragingo digun txikizio ekologikoa (gune naturalen suntsipena, CO2 isurketak, lurraldea azpiegitura erraldoiekin kolapsatzea…

Gauzak horrela, gehiegikeria hau gelditu beharra dago. Berandu gabiltza, interes ekonomiko eta politikoen ondorioz, baina orain da momentua. AHT-a geldiarazi behar da, lur eta baliabide gehiago irentsi aurretik.

AHTak aldirietako tren zerbitzua murrizten du! Gelditu AHTa!

Oarsoaldeko AHTrik EZ! mugimendua