III. Mendi Martxa Jaizkibel desmilitarizatzearen alde

jaizkibel-martxaIgandean, hilak 13, Jaizkibel desmilitarizatzearen aldeko III. Mendi Martxa izango da. Eguzkik aurten ere Martxarekin bat egin du. Hitzordua 9.30ean izango da, Lezoko plazan. Parte-hartzaileak hortik igoko dira tiro-poligonoraino, non 11ak aldera ekitaldi bat egingo den.

Martxa une berezian egingo da. Izan ere, orain dela pare bat aste, Ministro Kontseiluak berretsi du Jaizkibelgo tiro-poligonoa “defensa nazionalaren interesekoa” dela. Deklarazio horren bidez, poligonoa komeni ez zaizkion ingurumen-legeetatik eta araudi urbanistikoetatik at utzi nahi du.

Martxaren antolatzaileek, berriz, salatu nahi dute tiro-poligonoak arazo ugari sortzen duela eta, batez ere, zeharo inkoreherentea dela horrelako azpiegitura bat Natura 2000 sareko Babes Bereziko Eremu batean txertatuta egotea. Horregatik, eskatzen diete Pasaiako Udalari, Foru Aldundiari eta Eusko Jaurlaritzari lan egin dezaten Jaizkibel desmilitarizatzeko.

Nafarroako kanalean ez dago urik gehiagorako

canaldenavarra1

 SUSTRAI. Este escrito es un resumen del informe: “Fase 2 del Canal de Navarra. ¿hay recursos suficientes para regar 21.500 hectáreas más?“, que se puede encontrar en el blog de URBIZI, la red en defensa de los ríos de Navarra (anteriormente Ura Nueva Cultura del Agua). Tras analizar informes oficiales y datos de aforos, el informe concluye que no hay agua suficiente para regar 21.500 Hectareas más en el Canal de Navarra. A pesar de ello, la empresa pública Canasa ha adjudicado la redacción del proyecto para regar esa cantidad de terreno en la Ribera (2º Fase)…

El pasado 12 de marzo presentamos un escrito a la sociedad del Canal de Navarra (CANASA) solicitando que “se paralice la adjudicación de la licitación para la redacción de un Proyecto de la segunda fase del Canal de Navarra”. Como era de esperar, no nos hicieron caso y dos días después se adjudicó. Realmente nuestro objetivo era llamar la atención sobre el hecho de que no hay agua para regar el número de hectáreas que plantea el proyecto.

Fue la ministra Isabel García Tejerina, en su visita a Navarra el pasado mes de octubre, quien declaró que “hay recursos suficientes para regar 21.500 ha”, ignorando los informes técnicos que había realizado la empresa pública INTIA y recogiendo la bandera política de UPN y PP. En consonancia con la magnanimidad ministerial, a los pocos días CANASA aprobó la licitación, por 1,9 millones de euros, para la redacción del “Proyecto de la Segunda Fase del Canal de Navarra, con el objetivo de poner en riego hasta 21.522 hectáreas” y que al final se ha adjudicado el miércoles pasado.

Dejando de lado otras consideraciones, antes de abordar el proyecto parece imprescindible y de mínimo sentido común comprobar si el río Irati (y su afluente el Urrobi, que también desemboca en Itoiz) serán capaces de proveer esos volúmenes de agua gracias a los cuales se va a generar ese maná, pagado con fondos públicos, en forma de nuevas obras y nuevos riegos. Todos los datos apuntan a que no.

Los ríos Irati y Urrobi no pueden garantizar ese volumen de agua

En 2013, la Comunidad General de Regantes del Canal de Navarra solicitó a la Confederación Hidrográfica del Ebro (CHE) una modificación de la concesión de riegos, con el objeto de incrementar tanto el volumen otorgado (de 340 hm3/año a 355,59 hm3/año), así como la superficie regable (de 53.125 ha, correspondientes a las Fases 1 y 2 previstas inicialmente, aumentarían hasta 59.160 ha, correspondientes a la Fase1, la ampliación y la Fase2 con 21.500ha). La CHE denegó de plano la solicitud, argumentando textualmente que “el aumento de caudal solicitado para la ampliación del número de hectáreas darían lugar a una demanda bastante superior a la aportación media del Irati en la estación de aforos no 9277, por lo que a juicio de este servicio requeriría efectuar un estudio de aportaciones/demandas para este sistema, con la situación real y final de dotaciones, que hasta la actualidad no se ha realizado.

La necesidad de un estudio de aportaciones y caudales disponibles sigue siendo válida hoy en día, por mucho que digan la Ministra y CANASA. Pero el hecho de que el mencionado estudio no se haya materializado no quiere decir que no existan datos acerca de la disponibilidad de los “recursos” que alerten de una situación conflictiva, a la que parece que nuestros políticos nos quieren empujar.

De acuerdo con el Plan Hidrológico vigente, desde Itoiz deben de atenderse: Regadíos de la ribera del río Aragón (conjuntamente con Yesa), Regadíos del río Irati,Los “recursos”, el río Irati, y la segunda Fase del Canal de Navarra Abastecimientos y regadíos del Canal de Navarra, y por último, transitoriamente, Regadíos de Viana, Bargota y Mendavia.

Existe un gráfico de aportaciones de Itoiz, confeccionado por la CHE, en el que se muestra que, aún teniendo sólo en cuenta los usos del Canal de Navarra, desde el año hidrológico 1981/1982 hasta el 2001/2002, en 14 años sobre 20 (el 70%), las aportaciones habrían sido insuficientes para cubrir las demandas previstas para el Canal de Navarra, con 340 hm3 para riego.

Si acudimos a los datos recogidos en los aforos en los últimos años, comprobamos igualmente que las aportaciones son insuficientes para atender las concesiones otorgadas. A falta de un estudio más riguroso, (que con toda seguridad daría un mayor porcentaje de años deficitarios), sabemos que no habría habido agua en cantidad suficiente para regar las 53.000 ha del Canal de Navarra, y mucho menos las 59.160 ha que pretende la Ministra en ninguna de las campañas de los años 2005, 2006, 2007, 2011, 2012 ni 2017. Y esto sin tener en cuenta las otras demandas de riego a que debe atender el embalse.

A todo esto hay que añadir la tendencia progresiva a la reducción de aportaciones, tanto por la disminución de precipitaciones por efecto del cambio climático, así como por la reducción de escorrentías por el abandono de los pastos de montaña. El organismo público CEDEX cifra la reducción de caudales entre el 16% y 20% para los próximos años.

A la vista de los datos expuestos, podemos concluir, con total seguridad y sin necesidad de datos adicionales, que prever una Fase 2 con 21.522 ha es equivalente a abocar a los usuarios del Canal de Navarra a una situación de déficit y de conflicto casi permanente.

Y la pregunta es, ¿de dónde pretende la ministra Tejerina sacar agua para regar esa superficie en la Segunda Fase ? ¿O es que lo único que le importa es adjudicar obras y “cementar” alianzas políticas?

Charo Brinquis y Fito Jimenez.
URBIZI. Red en defensa de los ríos.

Erraustegiko goi-tentsioko linearen aurkako sinadura-bilketa abiatu du Aire Garbiak

logoakElkarretaratze baten bidez, hasiera eman dio gaur Lasarte-Orian Aire Garbiak erraustegiko goi-tentsioko linearen aurkako sinadura-bilketari. Izan ere, linea horrek aldez alde zeharkatu behar du udalerria, eta sinaduren bidez alkateari eskatu nahi zaio udal baimenik ez emateko. Hona hemen gaurko ekitaldian irakurritako testua.

Azpian sinatzen dugun Lasarte-Oriako eragileok guztiz kezkatuta gaude Erraustegiaren proiektuak gure bizitzetan izango duen eraginaz osasun, ekonomia eta ingurumenaren ikuspegietatik. Oraingo honetan ingurumena da gure kezka iturria.

Gaurko elkarretaratzea.

Gaurko elkarretaratzea.

Proiektuaren funtzionamenturako, ezinbestekoa da Erraustegia sare orokorrarekin lotuko duen 132 kV-ko goi-tentsioko linea egitea. Linea honek Hernani-Azpeitia lotzen duen linearen adarra da, Urnieta, Lasarte-Oria eta Donostiako lurrak zeharkatuko dituena.

Indarrean dagoen Donostialdeko PTPean, Eskuzaitzetarekin lotuko zuen aurreikusitako goi-tentsioko linea beste errekorrido bat egiten zuen, Lasarte-Oriako lurretan eragin txikiagoa izango zuena. GHK-k aukeratutako trazadoak, ordea, gehiago sartzen udalerriko lurretan, eta, horren ondorioz, handiagoak izango dira Lasarte-Oriak pairatuko dituen eragin ekonomiko eta ingurumenezkoak.

GHK-k aukeratutako trazadoaren arabera, eta Lasarte-Oriari dagokionez, linea elektrikoa lurzoru eraikiezinetatik pasako da eta 7 dorre altxatu beharko dira. Horietatik, bost Babestutako Baso-eremuetan daude kokatuta (AP 6, AP 9, AP 10, AP 11 eta AP 12), eta beste biak Babes Bereziko Landa-eremuetan -Nekazaritza- (AP-7 eta AP-8). Lur gaineko trazadoaz gain, airekoan Babes Bereziko Landa-eremu -Basoak- baten gainetik pasatzen da hiru aldiz (AP 5-6, AP 6-7 eta AP 7-8). Lur-eremu horietako batzuen jabetza Lasarte-Oriako Udalarena da.

2017ko abenduaren 19an Gipuzkoako Hondakinen Kontsorzioak goi-tentsioko linea egiteko obra lizentzia eskatu du Lasarte-Oriako Udal Erregistroan.

Goi-tentsioko linean eraikitzearen fasean sarbideak, pistak ireki edo egokitu edota zimenduak jartzeko lanak egin beharko dira. Horretarako, ondoko lanak egin beharko dira: lur mugimenduak, zuhaitz mozketak, landarediak garbitu, lurzorua okupatu eta erabilera aldatu, paisaia aldatu, besteak beste.

Horien ondorioz, eraikitzearen fasean lurzoru eta zuhaitz landarediaren galerak gertatuko dira, eta baita aldaketak faunan ere. Aurrera begira, inpaktu inportanteena paisaian eta hegazti faunan gertatuko dira.

Azkorteko baseliza eta lineak hondatuko duen ingurua, Buruntzako bidetik ikusita.

Azkorteko baseliza eta lineak hondatuko duen ingurua, Buruntzako bidetik ikusita.

Trazadoak, dorreak eta segurtasun margenak barne, uneoro baso- eta landa-eremuak zeharkatzen dituenez, goi-tentsioko lineak baso landaredian izango duen inpaktua larria izango da. Kontutan hartu behar da AP 6, AP 7, AP 8, AP 10 eta AP 11 dorreak zuhaitz autoktonoen hurbil kokatuko direla, Arizti azidofilo-baso mistoren motakoak (aritzak, haltzak, gaztainondoak, lizarrak, pagoak, hurritzak, elorri zuriak,  gorostiak, elorri beltzak…)

Zuhaitzak mozteak inpaktu larri eta errekuperaezina eragingo luke, ez bakarrik landareriaren ikuspegitik, baita bertako faunaren ikuspegitik. Eragin paisajistikoa ahaztu gabe, azpiegitura iraun bitartean luzatuko dena.

Goi-tentsioko lineak duen inpaktoa are larriagoa da zuhaizti hori Lasarte-Oriak duen bakarrenetakoa dela kontutan hartzen badugu.

Aurrekoa esanda, ondoko hauek gogoratu nahi ditugu:

Urteetan zehak, lasarteoriatarrok Erraustegia Zubietako mendietan kokatzearen kontra agertu gara aukera izan dugun guztietan.

Gaur bertan bildu dira lehenengo sinadurak.

Gaur bertan bildu dira lehenengo sinadurak.

Alkate jaunak berak, behin baino gehiagotan, lasarteoriatarren gehiengoa proiektu horren kontra dagoela aitortu du publikoki.

Alkate jaunak, behin baino gehiagotan, bera lasarteoriatar guztien alkatea dela eta lasarteoriatar guztiei zor diela bere burua, eta horregatik gehiengoaren nahia beteko duela, nahiz eta bestelako iritzia eduki berak.

Honengatik guztiarengatik, azpian sinatzen dugun Lasarte-Oriako eragileok hitza betetzea eskatzen diogu Alkateari:

1)    Udalaren jabetzako lurzoruetan goi-tentsioko linea pasatzeko baimenik ez ematea, eta

2)    Erraustegia sare orokorrarekin lotuko duen 132 kV-ko goi-tentsioko linea egiteko obra lizentzia ez ematea.

KONBENTZIMENDUA ZALANTZAN JARTZEN DUTEN ISILTASUNAK

Ba al daki Reyes jaunak, aipatutako tren ibilbideak Castaños ibaiaren gainetik zubi-bide bat eskatzen duela? Eta baserri eremutik isurtzen den Castaños ibaia ekologia konektibitate hori oraindik gordetzen duen ibai horietako bat dela?

Batzar Nagusien aurrean Lurraldearen Zatiko Plangintzaren aurkezpen egunean, duela 3 hilabete; Garraioak, Mugikortasuna eta Lurraldearen Kohesioaren Foru Ahalduna den Vicente Reyesek esaten zuen legez: «Orain ez da lurzoru gehiago betetzeko momentu egokia. 864 hektarea daukagu libre eta betetzeko prest, asfalto orbana handitu baino lehen. Haietariko 589 industria lurzoru kutsatua dira; berreskuratu daitekeenak».

Hau entzun ondoren, Barakaldo Naturalak –gure ingurugiroaren kontserbazio eta babeserako plataformak– txalotu besterik ezin du egin. Erabat ados gaude esandakoarekin; alta, bere Departamentuak eta oro har, foru erakundeak Hegoaldeko Tren Saihesbidearen proiektuaren inguruan mantentzen dituen isiltasunekin, ezin gara ados egon kontrako norabidean doazelako: LZPk berak Bioaniztasunaren Babeserako Gune Interesagarritzat jotzen duen Errekatxoko Haranaren artifizialtzearen norabidean, hain zuzen.

Aurkeztutako dokumentuaren arabera, hauxe da gune hauentzako helburua: «Flora eta fauna interesdunak garatzen diren habitatak babestu» eta gero zera gehitzen du: «babes figura juridikorik ez duten natur gune nabarmenek ere duten ingurugiro-baloreei dagokien bidezko tratamendua eduki beharko lukete».

Beste atal batean, berriro aipatzen du Errekatxoko harana, esateko hauxe dela bertoko basoak berreskuratzeko sustatu behar den korridore berdeetariko bat; Erriberakoa eta gune hezeen arteko lotura ziurtatzen duelako. Zehazkiago; Ganekogorta eta Barbadun, Artibatik; Errekatxo-Oiola-Arrigorriaga. Berriro ere, Bilboko Itsas Portuaren arreta bakarrerako Tren azpiegitura egin nahi dute zonalde honetan. Isiltasuna.

Aipatutako dokumentuak gehiago esaten du: «Ibai handien uraren eraldatze gradu handiak dezente murriztu du ibai hauen gaitasuna ekologia-lokailuaren funtzioak egiteko. Aldiz, baserri eremutik isurtzen diren ibai txikiek eta ibaiadarrek gaitasun hori mantendu egin dute». Ba al daki Reyes jaunak, aipatutako tren ibilbideak Castaños ibaiaren gainetik zubi-bide bat eskatzen duela? Eta baserri eremutik isurtzen den Castaños ibaia ekologia konektibitate hori oraindik gordetzen duen ibai horietako bat dela? Ba al daki Garraioak, Mugikortasuna eta Lurraldearen Kohesioaren foru ahaldunak Castaños ibaiak bere uretan ematen diola ostatu iraungitzear dagoen arrain ezpitsuari? Ez al luke Reyes jaunak bere isiltasuna apurtu beharko?

Hirigintzazko neurriz gaineko garapenak oso gutxituta geratu den nekazaritza babesteko beharraren aldeko oharra ere jaso egin dugu. Ingurugiroa, bioaniztasuna eta paisaia babesteko bere gaitasuna ezagutu ondoren, zera proposatzen du: «Nekazal balio handiko orubeak, exekutatu gabekoak, birkalifikatu». Nekazal eremu bihurtu, ulertu nahi dugu. Baina gero, HTSak Barakaldotik igarotzean, jardueran dauden nekazal eremu batzuk lardaskatzen ditu. Izan ere, nekazaritzaren presentzia udalerri honetan oso murriztua delako, babestu beharko litzatekeela kontutan hartu gabe, irizpide ekonomizista hutsak erabiltzen dira.

Bukatzeko, LZPren Aurrerapenaren Bilbo metropolitarrerako aipamen bat: «Natur ondarea aberastu beharko litzateke, oraindik babesik gabe dauden eremuei babes hori ematen, naturaren ikuspuntutik interesik baldin badute. Eta horretarako, eskualdeko korridore ekologikoekin lotura indartu; baita ere, tokian tokiko berdegune sarearekin zein ibai korridoreekin eta horien urpetze-eremuekin». Ados horrekin; baina Errekatxoko Harana barnean sartuz, zonalde hau berriro Bilbo metropolitarraren atzeko ganbara bihurtzeko interes handiak egonda ere; Berriro esaten dugu zeren duela 10 urte zure administrazioak errepide fantasmagorikoa (Super Sur) inposatu zigun; baita itsas portua eta Lautada batzen dituen gasbidea ere, edo Bilbao-Bizkaia Ur Partzuergoaren 2 metro diametroko hodieria. Adibideak ez dira falta…

Ikusten duzun bezalaxe, artikulu honen %80 zure Departamentuko labean hartzitutako dokumentutik atera dugu, Reyes jauna. Bertako lerro nagusiekin erabat ados gaude; baina esandakoak konbentzimendu gabe daudelakoan gaude, edo zalantzak ditugu; zeren, eskuduntzaren falta argudiatuz, isilik geratzen zara lerro nagusi horien kontrako norabidean doan proiektuaren aurrean, eta horrek zuen dokumentu hori hutsaren hurrengoa bihurtzen du.

Aitortzen dugu zuri zuzentzen gatzaizkizu, zeren eta gure udalerriko arduradunek, Amaia del Campo Kontseiluburu izanik, “Gora Barakaldo” kanpaina burutzen dutenean, gure baitan daukagu marra bat egin dutela herria alde batean utziz, eta bestaldean, berriz, Jaurlaritzak eta Sustapen Ministerioak bultzatzen duten merkantzia trenbidea.

TXIKI CASTAÑOS (BARAKALDO NATURALA) ETA BEGOÑA RODRÍGUEZ (BARAKALDO NATURALA ETA EGUZKIKO KIDEA)