All posts by Lea-Artibai

Arizmendi abian da baina gardentasunik gabe

albisteak
Leave a comment

aguila ratonera

Bihar irekiko da ofizialki Arizmendiko (Urnieta) Gipuzkoako Basa Fauna Berreskuratzeko Zentroa. Uztailaren 12an bi hilabete bete ziren Gipuzkoako Basa Fauna Suspertzeko Zentro berria ofizialki inauguratuta ere egin gabe, hegaztien gripea agertu ondoren itxi behar izan zutenetik. Egun horretan bertan, Eguzkik informazioa eskatu zion zentroa menpekoa duen Foru Aldundiko Sustapen Ekonomiko, Turismo eta Landa Ingurunearen Departamentuari. Ez agerraldiari eta haren ondorioei buruz bakarrik, baizik eta Zentroak nola funtzionatzen duen edo nola funtzionatuko duen ere bai. Sartzeko protokoloa nolakoa izango den, babestu gabeko espezie basatiak onartuko diren, itsas espezieak ere zainduko diren eta abar galdetzen genuen.

Izan ere, Urnietako Arizmendi finkan dagoen eta Igeldoko Arrano Etxea ordezkatuko duen Berreskuratze Zentroaren kudeaketa integraleko zerbitzua abenduan Aldundiak Arizmendi EABri (UTE) esleitu zionetik, ez da ia informaziorik izan. Hain zuzen, informazio falta nabari hori izan zen, Foru Aldundiak inaugurazio ofizialen bat egiteko asmoa zuenaren (hegazti-gripearen agerraldia zela eta, bertan behera utzi behar izan zen) berriarekin batera, idazki bat aurkeztera bultzatu gintuena.

Bi hilabete geroago, badirudi zorionez hegazti-gripearen agerraldia ez dela gehiago izan, baina oraindik ez dugu erantzunik. Oraindik ez dakigu, adibidez, zenbat hegazti eta zein espezie sakrifikatu ziren, edo Zentroa itxita egon den bitartean sarrera berriak nora bideratu diren. Eta, jakina, funtzionamenduaz ez dakigu ezer.

Eguzki behin baino gehiagotan kexatu da Foru Aldundiaren gardentasun ezaz, adibidez, eskopeta-tiroek suntsitutako espezie babestu edo ez-zinegetikoen kasuan. Ondo legoke, maiatzean gai honi buruz zabaldu genuen oharrean esaten genuen bezala, zentro berriak Diputazioak informazio-politika “irekiagoa” hartzeko ere balio izatea. Ondo legoke, bai, baina ez dirudi hala izango denik, erakutsitako gardentasun faltagatik.

Euskal Herrian, 2022an Uztailaren 26a.

descarga

Zer gertatu ote hegazti-gripea sartu aurretik bertan zeuden 2 zapelaitzekin -argazkikoa bezalakoak-?

Eguzkik, beste behin ere, Urretxuko Matxinporta industrialdean Urola ibaira egindako isurketak salatu ditu

albisteak
Leave a comment

argazki 1

Matxinportako industrialdean Urola ibaiaren ertza gaur egungo egoera.

 2020ko urriaren amaieran salatu genituen lehen aldiz eremu horretako isurketak.

Urola ibaiaren arro osoan gertatzen den horretan zabaldu gabe, eta Urola Garaia eskualdean ikusi ahal izan dugunari bakarrik erreparatuz, gure gogoz kontra, isurketa horiez gain, Zumarragan eta Legazpin gertatutakoak ere salatu behar ditugu.

Gertakari horiei inolako garrantzirik kendu gabe, esan behar dugu dena ez dela albiste txarra. Urretxuko hirigunean eta Legazpiko industrialdean jarritako saretek aldaketa nabarmena ekarri dute; ibaiertzak jada ez dira zirenak: ehunka hondakin ibaira iristeari utzi diote. Ibarrolako errekan, Legazpin, Uraren Euskal Agentziak (Ura) eta Udalak esku hartu ondoren, errekaren egoera ekologikoa ere asko hobetu da.

Industria-eremu honetako isurketei dagokienez, kaltea eginda dago, baina gehiago ez gertatzeko, kendu egin behar da. Hala ere, ibai eta erreketan ikusten ditugun zaborrek ez dute garbiketen antzik; fauna, flora eta bertako urak kaltetzen dituzten kutsadura-fokuak dira, eta gure kostaldean jada errealitate diren plastikoen problematika areagotzen laguntzen dute. Kendu ondoren, komenigarria litzateke Udalak berak gertatutakoa salatzea.

Ez dakigu eremu horretan kontrolak egiten ari diren; hala ez bada, komenigarria litzateke egitea eta, egiten ari badira, areagotzea. Ibai-sistema horiek zaindu eta babestearen garrantzia herrian barneratzen joateko modu egokia da. Eta arau-hausleek berek senti dezatela ez dutela erabateko zigorgabetasunik.

Eguzki, 2022eko Uztaila.

Eguzkik energia nuklearra eta gas-energia defendatzea leporatu dio EAJri, eredu energetiko berriztagarri eta iraunkorraren alde egin beharrean.

albisteak
Leave a comment

nuclear-4168906_640

Eguzki talde ekologista eta antinuklearrak, energia nuklearrean eta gasean egindako inbertsioak berdetzat jotzeko Europako Parlamentuan egindako bozketa ikusita, salatu nahi dugu Euskal Herriko gehiengo soziala iraindua izan dela.

Gas- eta nuklear-inbertsioak berde gisa etiketatzeko Europako Batzordeak egindako proposamenaren alde, 328 eurodiputatuk bozkatu dute, besteak beste, espainiako PP, Vox, Ciudadanos eta EAJko.

Ingurumenaren ikuspegitik, erabaki horrek ez du zentzurik txikiena, baina ez ekonomiaren ikuspegitik ere. Gaur egungo ereduak, hau da, mendeko energia-eredu iraungiak, fosilak, kontsumistak eta baliabide naturalen ustiatzaileak, inperialismoa, mendekotasuna eta klima-krisia eragiten ditu, eta, zalantzarik gabe, euskal herritarrontzat jasanezina da, bai gizartea, bai ingurumenean, bai ekonomiari dagokionean.

Garoña erruleta azken bertsioa 3

Erabaki horrek ere ez du zerikusirik Ukrainako egungo gerrarekin; Izaskun Bilbao EAJko eurodiputatuak argudio hori erabili bazuen ere hura babesteko; izan ere, Batzordeak erabaki zuen bi energia mota hauek inbertsio berdeen zerrendan sartzea gerra hasi baino hilabete lehenago, bakoitza bere lekuan jartzen duen aitzakia faltsua dela nabarmen utziz.

Ezin dugu ahaztu, EAJk eta CiUk Ekonomia Iraunkorraren Legeari aurkeztutako zuzenketa bati esker, Espainiako Estatuko zentral nuklearren bizitza 40 urtetik gora luzatzeko aukera zabaldu zela, eta, gero, Ortuzarrek (EAJ), 2019ko martxoan kongresurako eta senaturako hautagaitza aurkeztean, Garoña ixtearen lorpena bere egin zuen.

Era berean, ezin dugu ahaztu EAJ abstenitu egin zela 2017ko otsailaren 14an Kongresuan, fracking Estatu osoan debekatzea helburu zuen legez besteko proposamen baten aurrean, eta, ondoren, manifestazioa hartu zuela, presio sozialaren aurrean.

Eta ezin bestela izan, EAJren benetako aurpegia Arantxa Tapia Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Iraunkortasun eta Ingurumen sailburuak erakutsi zuen, EAJren botoa babestu baitu,« malgutasun pixka batekin jokatu behar dugu eta errealismotik abiatu«, adieraziz.

El pozo Armentia 2, en Subijanan. Foto: Irekia.

Armentia 2 putzua, Subijanan. EAJk Shesaren bidez bultzatu duena eta egun itxita dagoena Argazkia: Irekia.

Bada beste eredu bat, gizarte- eta ekonomia-arloetan progresiboa, baliabideen babesa, energia eraldatzailea, erredukziokoa eta dibertsifikaziokoa, eredu deszentralizatua, gizarte- eta ingurumen-balioak lehenetsiz, behar dutenei baliabideak eta beharrak bermatuko dituena.

Bozketa berri horren aurrean, Eguzkik adierazi nahi du EAJ Hego Euskal Herrian energia-ustiatzaileen lobby pribatu eta politikoaren bozeramaile dela, beren interes eta negozio propioa bilatzen baitute baliabide naturalen, interes orokorraren eta, oro har, herritarren kontura, eta egungo energia-ereduaren eta argiaren prezioaren gorakadaren erantzule egiten du.

Eguzki Talde Ekologista eta Antinuklearra Euskal Herrian, 2022ko uztailaren 8an.

Eguzkik Legazpiko ibai-babeseko eremuan obra-hondakinak legez kanpo isurtzea salatu du

albisteak
Leave a comment

legazpia

Legazpiko industrialdera doan biribilgunea atzean utzita, GI-2630 errepidea hartzen badugu Zumarraga-Urretxu norabidean, 1,7 kilometrora, Urola ibaiaren eskuinaldean isuriak ikusiko ditugu.

Ibaiak babesteko eremu bat egotea baliabide hidrikoak eta bertako ekosistema babesteko beharraren ondorio da. Ondasun komun horren defentsa eta aprobetxamendua Uren Legeak arautzen ditu. Eremu horietako baten artean polizia dago, ibilguaren lehenengo 100 metroek osatzen dutena, eta, hain zuzen ere, hortxe ditugu botata hondakinak.

Oro har, baimena behar da eremu hori erabiltzeko obrak egiteko, agregakinak erauzteko, landaredia landatzeko edo mozteko, eta abar. Aitzitik, debekatuta dago hura kaltetu dezaketen jarduerak egitea, hala nola ura edo haren ingurunea kutsa dezaketen hondakinak pilatzea, eta ur-masari lotutako ingurune fisiko edo biologikoan ekintzak egitea.

Argazkian ikus dezakegunez, ez dugu sorta bat, ehunka kilo hondakin baizik, 25 metro linealetan sakabanatuta.

Hondakin horiek eraikuntzako gremio batetik badatoz, kudeatzaile baimendu baten esku utzi behar ziren, birziklatzeko eta, ondoren, eraikuntzako material berriak fabrikatzeko. Etxez etxeko obra txikietatik badatozte; Garbigune edo Puntu Garbi batean, DOAN herritarren esku dagoena, birziklatu, berrerabili edo balorizatu daitezkeen materialak utz ditzaten; izan ere, material horiek bertan behera uzteak bertako flora eta fauna kaltetzen ditu, drainatze naturalak aldatzen ditu, eta lurzorua eta ura kutsatzen ditu, bai azalekoak, bai lurpekoak; kasu honetan gertatzen den bezala.

Era berean, maiatzaren 27an, Udaltzaingoaren aurrean salatu genituen industrialdean gertatzen ari diren isurketak. Egunero, astegunetan, arratsaldeko 1etatik 4etara bitartean, jarraipena egiten bada, ikusiko dugu inguruan biltzen den jendea eskuetan eusten duten edari-latak eta janari-bilgarriak ibaian agertzen diren berberak direla. Kontrol horiek beharrezkoak baino gehiago dira, batzuek barnera dezaten ez dutela erabateko zigorgabetasunik, eta, Hondakinei eta Lurzoru Kutsatuei buruzko Legeak jasotzen duen bezala, edozein motatako hondakinak kontrolik gabe utzi, isuri edo ezabatzea, kasu honetan bezala, 901 eurotik 45.000 eurora bitartekoak dira zehapenak; izan ere, dagoeneko, jarrera batzuk ez baitira inolaz ere onargarriak, ez dute leungarririk.

Horregatik, Legazpiko Udalari eta Uraren Euskal Agentziari (URA) eskatzen diegu salatutako isurketen jatorria iker dezatela eta behar diren neurriak har ditzatela isurketa-puntu horiek garbitu eta kontrolatzeko.

Eguzki, 2022eko Uztaila

 

Urdaibaiko Guggenheim berriaren proiektuak kalte esanguratsuak eragingo dizkio Biosferaren Erreserbari

albisteak
Leave a comment

500433-1200x586HITZA.-Zain Dezagun Urdaibaik salatu du Guggenheim berriaren proiektuak “kalte itzulezinak eta esanguratsuak” eragingo dizkiola biosferaren erreserbari. Egoera horren aurrean, Urdaibaiko natura eta kulturaren alde egiteko asmoz, Urdaibaietz plataformak elkarretaratzea egingo du domekan, 11:00etan, Muruetako telleriaren aurrean, “Bi Guggenheim go home” lelopean.

Zain Dezagun Urdaibaiko kideek zehaztu dute 2022ko apirilaren 24an izan zutela Guggenheim Museoa Gernikan eta Muruetan zabaltzeko proiektuaren espedientea ireki zenaren berri: “Eusko Jaurlaritzako Ingurumenaren Kalitatearen eta Ekonomia Zirkularraren Zuzendaritzak jakinarazi zigun espedientea ireki zela. Gainera, antolamendu planari buruzko iritzia emateko eskatu zigun”.

Dokumentuak aztertuta, elkarteko kideek salatu dute Jaurlaritzak aurkeztutako dokumentuetan ez dagoela “aurrekaririk, justifikazio dokumentaziorik, ezta gauzatu gura diren proiektu teknikoen berririk” ere. Guggenheim museoa Gernikan eta Muruetan egiteko urbanizazio eta eraikuntza aurreproiektuak ere ez dituztela jaso gehitu dute, eta horiek aurkeztea “derrigorrezkoa” dela aitatu: “Izan ere, horien azterketarik barik, zaila da ebaluatuko den proiektuaren lurraldearekiko benetako eragina aztertzea”.

Gogoratu dute elkartea Erreserbaren Patronatuko Kooperatiba Kontseiluko zuzenbidezko kidea dela eta, hala ere, ez duela inolako berririk izan proiektu horiek Erreserbaren Patronatuaren mahai gainean jarri direla eztabaidatzeko eta hitzarmen sozialak egiteko, “iaz berariaz eskatu arren”. Diotenez, testu eta plano horiek “ez daude herritarren eskura”, eta gutxi batzuek ikus ditzakete, “diru publikoz ordainduta dauden arren”.

Beste alde batetik, salatu dute ingurumen inpaktuaren ebaluazioari buruzko agiri teknikoa (NHA) Urdaibai-Busturialdeko ingurumen eta gizarte eta ekonomia arloko abiapuntuko baldintzatzaileen “analisi okerretik” abiatzen dela.

Izan ere, Ramon Zallok Busturialdeko egoera sozioekonomikoaren azterketa egin zuen, eta bere txostenean hainbat ondorio azaleratu zituen; horiek Sinergia enpresak prozesu honetan aurkeztutako analisi sozioekonomikoen eta ondorioen aurka doazela adierazi dute. “Uste dugu Busturialdeko garapen iraunkorraren alde eskumenak dituzten administrazio publikoen ekintza ezak eta finantziazio ezak eragin dutela egungo egoera. Ez dira gai izan ongizate estatua bermatzeko, etorkizunerako itxaropenak sortzeko eta bertako biztanleentzat bizitzaren iraunkortasuna hobetzeko; ezta gure eskualdeko ingurumen balio eta balio kultural ukaezinak babesteko ere”, argudiatu dute.

Identifikatutako gabeziei gizarte prozesu, ekonomia prozesu edota ingurumen prozesuak gehitu behar zaizkiela diote, krisi klimatiko eta sanitarioaren barruan kokatu daitezkeenak: “Urdaibain lurreratu eta jabetza hartzen saiatzen diren operadore edo enpresa handiak agertzeak kezkatzen gaitu, izan ere, horiek, munduko beste puntu batzuetan aplikatutako konponbideak dakartzate, Urdaibairentzat egokituta ez daudenak eta zaharkitutakoak”.

Adierazi dute Urdaibain ez dagoela harremanik ekimenen artean, “bakoitzak bere ikuspegiak dituelako eta epe laburreko interes espezifikoei erantzuten dietelako, Guggenheim bi egitearen ideia, kasu”. Salatu dute administrazioak ez direla gai “liderrak” izateko eta erronka nagusiei aurre egiteko; besteren artean, estrategia ekonomiko partekatuak garatzeko edota kudeaketa eredu berdeak eraikitzeko. “Aldundiaren proiektuaren bideragarritasun ekonomikoa ere zalantzan jarri behar da”.

Egindakoa, “baztertuta”

Zain Dezagun Urdaibaikoek diote aldundiak alde batera utzi duela 2009-2015 aldiko Urdaibaiko Biosferaren Garapen Iraunkorrerako Estrategia, Urdaibain eskumena duten eragileen artean egindakoa –Jaurlaritza, BFA eta udalak–. “Uste dugu aldundiak modu ez demokratikoan jokatu duela, hainbat puntutan legezkotasuna hautsiz. Izan ere, proiektuan ez dituzte sartu aldez aurreko eta nahitaezko ikuspegiak, alternatibak eta herritarren iritziak”.

Gainera, salatu dute Urdaibaiko Legeak eta beste lege batzuek ezartzen dituzten “babes bereziko” eremuak “desbabestu” nahi dituztela: “Aldaketak egin gura dituzte lurraldearen antolamenduan. Aldaketa horiek gunearen kontserbazioaren edo birsorkuntzaren aurka doaz, eta eremu horietarako indarrean dagoen babes araudia dekretu bidez indargabetzen dute”. Beraz, ondorioztatu dute “agerikoa” dela ez dituztela aukera guztiak aztertu, eta salatu dute elkarteak aurkeztutako hiru proposamenak alde batera utzi dituztela.

Elkarteak aurkeztutako txostenaren laugarren puntuak laburbiltzen du Busturialdeko Natura 2000 Sareko guneei buruzko “ingurumen ebaluazio eskasa” egin dutela: “Urdaibaiko eremuan kontserbazio bereziko eremuak daude, baita paduretako eremuak ere. Ez dira berdinak Natura 2000 sarearen eremuan eta Bizkai, Araba eta Gipuzkoako ingurumen ebaluazioan egin beharreko azterketak. Antzekotasunak dituzte, baina ez dira berdinak”.

Aldundiak aurkeztutako dokumentuek “ez dutela betetzen lurralde antolamenduan xedatutakoa” adierazi dute ekologistek: “Aurkeztutako dokumentuan ez dira barne biltzen ingurumen eskakizunak; klima aldaketa, hiri birsorkuntza, paisaia, ekonomia zirkularra edota mugikortasun iraunkorra”.

Elkarteko kideen iritziz, gainera, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren “likidazioa kontsumituko” da “Unescoren MAB Programaren barruan babestutako naturgune gisa”. Izan ere, diotenez, aldundiak babes bereziko eremuetan egindako hirigintza proposamenek arau horiek urratzen dituzte.

Proiektuaren ikuspegi teknikoak ere landu dituzte, eta Gernikako eta Muruetako Guggenheim biak batuko dituen bideari ere erreferentzia egin diote: “Bide hori egiteko beharrezkoak izango diren obrak, baliabideak eta eraginak ez dituzte jaso aurkeztutako dokumentuan. Obra horiek kalte handiak eragingo dizkiote lurzoruari”. Halaber, Urdaibaira milaka pertsona gerturatzeak edota Gernikako Bekoibarra bisitariak hartzeko gune bihurtzeak eraginak edukiko dituela diote. Muruetako ontziola ixteak eragin ekonomikoak izango dituela ere uste dute: “60 langile baino gehiago ditu zentroak”.

Dokumentuan, gainera, diotenez, ez dira aztertzen bide hori Oka ibaiaren ondoan eta paraleloan jartzeak ingurumenean eduki ditzakeen ondorio akustikoak.

Datu eta hausnarketa horiek guztiak aintzat hartuta, beraz, Zain Dezagun Urdaibaik Ingurumen Sailari eskatu dio onartu ditzala elkartearen alegazioak eta egindako ekarpenak eta Urdaibain Guggenheim bi eraikitzeko proiektuaren espedienteari eta hori eraikitzeko modifikazio proiektuari ezezkoa emateko. “Modifikazio proiektua onartzeak inguru horretan etorkizunean obrak egitea baimenduko du, eta horrek natura ondare kulturalari kalte esanguratsuak eragin ahal izango dizkio”.

 

Ondarroan garbigune bat ezartzeko eskaera egin du Eguzkik

albisteak
Leave a comment

garbigune-mugikorra-ondarroanEguzki Talde Ekologistak Ondarroan garbigune bat eraikitzeko eskaera egin dio Foru Aldundiko Jasangarritasun eta Natura Ingurune Sailari, hain zuzen ere Josu Bilbaori bidalitako gutun baten bidez.

Urteak daramatzen dugu eskaeragaz, eta garbigune bat eraiki ezean, gutxienez, txabola finko bat ezartzea beharrezkoa ikusten dugu.

Ondarroako Udalak urteak igaro ditu Bizkaiko Foru Aldundiari garbigune bat eraikitzeko eskaera luzatzen, eta erantzuna beti izan da baikorra, hain zuzen ere,  Ondarroako saihesbidearen obra lanak abian zirela garbigunea ezartzeko proiektua posibleetaz ere hitz egin zen, 2000 urtea baino lehen. Instalatzeko lekua errenteria-auzoa izango litzateke.

Baina urteak igaro dira, eta oraindik ez da ezer mugitu. Hogei urte baino gehiago itxaroten eman ondoren, uste dugu badela garaia aldarrikapena kontuan hartzeko.

Gaur egun gailu elektriko txikiak (kableak, diskoak, margoak,  lanparak…)  biltzeko zerbitzua eskaintzen du Mankomunitateak hilean behin Lea Artibaiko herri desberdinetatik pasatzen den kamioi edo txabolatxo baten bidez. Baina biltzen den material kopurua oso txikia da.

Hainbat arrazoi egon litezke horren atzean, sistema hauekin herritarrok sarritan ez gara gogoratzen noiz pasatzen den gure herritik bilketa egiten duen kamioia edo txabola. Hortaz, arrazoietariko bat izan daiteke tresna eta  hondakin hauek botatzeko leku finko bat ez izatea.

Argi daukagu garbigune finko bat ezartzeak, naiz eta txabola txiki bat izan, bildutako material kopurua handiagoa izango litzakeela.  Hain zuzen ere, erreferentzia falta bat dagoelako herrian. Joera nagusia Mutrikuko garbigunera joatea izaten da, badakitelako aukera bat dela, eta bertara  joatea da joera. Hortaz, ez da kontzientzia falta, eskuragarritasun falta bat baizik.

txabola

 

 

 

Zergatik mobilizatu behar da eoliko eta fotoboltaikoen makropoligonoen aurka?

albisteak
Leave a comment

Cartel-Manifestacion

NEE/TEN (Nafarroako Energia Eraldatzen/Transformando la Energía Navarra) plataformak, fotovoltaikoen eta eolikoen makropoligonoek kaltetutako Nafarroako herri eta ibarretako plataformek eratua, manifestazioa antolatu du datorren larunbatean, 2022ko maiatzaren 28an, 18:00etan Iruñeko Gaztelu plazatik abiatuta, “Sistema alda dezagun, ez klima” lelopean.

Sustrai Erakuntza Fundazioak bere babesa adierazi nahi dio ekimen honi. Beharrezkoa da eredua aldatzeko urratsak eskatzea, klimaren aldaketa eragozteko edo murrizteko. Munduko gure alde aberatsean, errotik justu izan behar den desazkundearen bidetik, nahitaez murriztu behar da beharrezko ez den produktu eta zerbitzuen kontsumoa, ekoizpen-eredua eta jabetza aldatzeaz gain. Ildo horretatik, dokumentu hau prestatu dugu gure jarrera justifikatzeko:

Kontraintuitiboa dirudi: klima aldaketari aurre egiteko energia fotovoltaiko eta eoliko kantitate handiak instalatzeko premiatzen zaigu. Hala ere, arazoa sakon aztertuz gero, ikusiko dugu hedapen berriztagarri horrek ez duela laguntzen Lur planeta suntsitzen ari den ekoizpen, kontsumo eta jabetza egungo eredua elikatzen duten erregai fosilen arazoak arintzen. Horregatik, planetako giza bizitza arriskuan jarriko ez duen eredu sozioekonomiko eta sozioingurumenekoaren alde borrokatzeko arrazoiak planteatu nahi ditugu dokumentu honetan, galdera eta erantzun gisa.

Lur planetak eutsi al diezaioke egungo kontsumo-mailari? Joan den maiatzaren 12an, Espainiako Estatuak urte osoan erabiltzeko zituen baliabide natural guztiak kontsumitu zituela iragarri zen. Data horretatik aurrera, kontsumitzekoak dituen baliabideak beste lurralde batzuetatik atera beharko ditu, eta, beraz, maileguan bizi gara urtea amaitu arte. Espainiako Estatuan kontsumitzen diren era guztietako baliabide naturalen premiek eskura dagoena baino 2,8 aldiz azalera handiagoa behar dute.

Nola izan daiteke posible hori? Munduko kontsumoa herrialde eta klase sozialen artean desberdin banatuta dagoela jakinda, giza espezieak baliabide naturalak eta zerbitzu ekologikoak erabiltzen ditu, gure planetak modu jasangarrian eman diezazkigukeenak baino gehiago. Hori Lurraren gaingaitasunaren egunean kalkulatzen da, hau da, gizateriak urte osoan behar dituen baliabide eta zerbitzu ekologikoen eskaerak urte berean Lurrak birsor dezakeena gainditzen duen egunean. Eta Lur planetaren maila globalean, gizateriak 1,7 planeta behar dituela kalkulatzen da, kopuru hori etengabe hazten doa indizea kalkulatzen hasi zenetik.

Non dago muga? Lehengaien eta energiaren kontsumoak erritmo esponentzialean hazten jarraitzen du. Eta esplotazioaren eta onura pribatuaren ekonomia kapitalistak bultzatuta egiten du, muga fisiko jakin batzuk dituen planeta batean dagoela kontuan hartu gabe. Horrela, nazioarteko zientzialariek gainditzeko zorian dauden elementu horietako batzuk identifikatu dituzte, dagoeneko gainditu ez direnean. Sustrai Erakuntza Fundazioak ere ohartarazi du desoreka horietako batzuk Nafarroan. Honako hauek dira: erregai fosilen kontsumo handia eta CO2 isurketa, klima-aldaketari eragiten diona; ongarrien zikloetako asaldurak, hala nola, nitrogenoa eta fosforoa makrogranjetan; uraren erabilera irrazionala eta harekin batera doazen azpiegitura jasanezinak; lurzoruaren erabileran izandako aldaketak; eta makroproiektu berriztagarrien instalaziotik eratorritako biodibertsitatearen galera geldiezina.

Berotegi-efektuko gasak isurtzen jarrai dezakegu? Datu zientifikoen arabera, gaur egun atmosferan milioi bat CO2-ko 420 zati daude, urtean 2,8 ppm-ko igoera ia etengabearekin. Horrela, urte gutxiren buruan 450 ppm-ko mugara iristeko bidean gaude, klimak batez besteko globalaren 2 ºC-tik gorako beroketa lortuko zukeela adieraziko lukeena. Atalase hori arriskutsutzat jotzen da, eta daramagun erritmoan aurki gainditu daitekeela dirudi.

Nola iritsi gara egoera honetara? Berotegi-efektuko gasen isurketaren iturri nagusia erregai fosilen kontsumoa da, hala nola ikatza, petrolioa eta gas naturala. Gure zibilizazioak mota guztietako prozesu industrial eta sozialetarako erabiltzen ditu erregai horiek: ekoizpen elektrikoa, meatzaritza, garraioa, erabiltzen ditugun produktuen fabrikazioa, eraikuntza, turismoa,… Gas horien beste iturri nagusia lurzoruaren erabileraren aldaketak dira: basogabetzea, nekazaritza-praktika intentsiboak eta ureztatzea, edo eraikuntzen eta azpiegituren ondorioz lurzorua galtzea.

Gizateriaren elikadura arriskuan al dago? Nekazaritza, abeltzaintza, arrantza eta basogintza dira planetaren muga naturaletara iristearen ondorioz aurre egin beharreko arazoen muina. Jarduera horietarako ekosistemak intentsiboki erabiltzen ditugu, eta horrek Gizateria kinka larrian jartzen du.

Ongarri nitrogenatuen neurrigabeko erabilerak eta nekazaritza-praktika industrialek lur-eremu handiak erabiltzen dituzte, lurzoruaren erabilerak aldatzen ari direnak. Baina, gainera, jarduera horiek guztiek erregai fosil asko kontsumitzea eskatzen dute. Hala, ongarri nitrogenatuen ekoizpenak gas naturalaren kontsumo nabarmena eskatzen du, eta, beraz, gas hori erabili gabe, oso zaila da elikagaien egungo ekoizpena mantendu ahal izatea. Era berean, nekazaritza- eta abeltzaintza-jarduera industrializatuak fosil jatorriko erregaien kontsumitzaile handiak dira, bai horiek mantentzeko, bai inputak inportatzeko (soja, ongarriak…), bai outputak esportatzeko ere (distantzia handietan merkaturatzea).

Gaur egun erregai fosilak jaten ditugula esan daiteke. Iraganean, nekazaritza eta abeltzaintza energia-iturriak ziren gizateriarentzat: eguzkiaren argitik harrapatutako energia-soberakina ateratzen zen haiekin. Hala ere, lehen sektorean erregai fosilak gehiegi erabiltzeak esan nahi du jada ez dugula energia garbirik lortzen sektore horretatik; aitzitik, energia galtzen dugun hustubide bat bihurtu da, laboreen errendimendu handiagoa lortzeko gure ahalegin arduragabea.

Zenbat erregai fosil kontsumitzen dugu Nafarroan? Erregai fosilekiko mendekotasuna duen zibilizazioa gara, energia mota honek erabat harrapatuta. Eta mendekotasun hori murriztea lan zaila eta konplexua da, eta ezin da gauzatu oinarrizko eskema guztiak errotik aldatu gabe.

Sustrai Erakuntza Fundaziotik behin baino gehiagotan adierazi dugunez, Nafarroako gizarteak energia fosil kopuru izugarria kontsumitzen du, hau da, gure erkidegoko 2020ko energia-kontsumo osoaren % 78,18. % 80 inguruko kopuru hori egonkor mantendu da azken hamarkadetan, nahiz eta hori murrizteko ustezko ahaleginak egin diren. Baina, gainera, kopuru horri gehitu beharko litzaioke inportatzen ditugun gaien kanpo-ekoizpenean ezkutuko kontsumo fosila % 33 handiagoa izatea.

Erregai fosilen kontsumo hori energia berriztagarriekin ordezka daiteke? Diskurtso ofizialak sinetsarazi nahi digu egungo ekoizpen- eta kontsumo-eredua eta klima-aldaketaren aurkako borroka mantendu daitezkeela erregai fosilak energia berriztagarriarekin ordezkatuz. Asmo horiek, ordea, errealitatearen aurka egiten dute. Kontuan izan behar da, alde batetik, energia berriztagarri gehienak elektrizitate moduan ekoizten direla, eta elektrizitate hori gure lurraldeko energia-kontsumoaren % 21,50 baino ez dela. Baina, gainera, elektrizitatearen kontsumoa urtetik urtera murrizten ari da. Nafarroako Gobernuaren azken Balantze Energetikoak, 2020koak, honela dio hitzez hitz: «Elektrizitateak % 4,40ko murrizketa izan du azken hamarkadan, eta azken urtean, % 7,47 murriztu da». Azkenik, erregai fosilen kontsumoa Nafarroako guztizko energia-gastuaren % 80 inguruan mantendu da azken hamarkadetan. Baldintza horietan, oso zaila da joera-aldaketa bat gertatzea, aldi berean beste aldaketa askorik gertatu gabe.

Energia berriztagarriak industria-mailan hedatzea nahikoa al litzateke gizadiaren egungo energia-kontsumoari eusteko? Ikusten dugu oso zaila dela energia berriztagarriekin Lur planetan gaur egun kontsumitzen den energia kantitatea ekoiztea. Gai horiek aztertzen dituen mundu zientifikotik ohartarazten digute energia berriztagarriekin egungo behar energetikoen % 30-40 soilik bete litezkeela, gure txostenean adierazi genuenez: «Nafarroako energia berriztagarrien boom berria. Egoera, inpaktuak eta proposamen alternatiboak».

Kontuan izan behar da berriztagarriak elektrizitate moduan ekoizten direla gehienbat, eta energia hori ezin dela erraz biltegiratu. Eta berriztagarrien kasuan, oso zaila da, ezinezkoa ez esatearren, ekoizpena arautzea, baldintza meteorologikoen mende baitago: haizea eta eguzki-argia egotea, batez ere.

Garrantzitsua da, beraz, berriztagarriek sortzen duten elektrizitatearen zati bat biltegiratzen saiatzea. Eta, horretarako, aukera guztiak aztertu dira, bateriak eta hidrogeno-ekoizpena hobekien kokatuta daudenak izanik. Baina bi metodoek arazo larriak dituzte, eta badirudi haien eragina mugatua izanen dela: bi kasuetan, biltegiratze-prozesuan energia asko galtzen da, eta hidrogenoaren kasuan sortutako energiaren % 70 galtzen da. Horri gehitu behar zaio elementu kimikoen erauzketa masiboa eta horri lotutako beste arazo batzuk. Horrek guztiak energia berriztagarrien instalazioen kopurua handitzea ekarriko luke, galera horiek gainditzeko, eta, beraz, ondoren ikusiko ditugun ingurumen-inpaktuak areagotuko dira.

Energia berriztagarriak jasangarriak al dira? Eta orain arte berriztagarrien hedapena baldintzatu duten aipatu berri ditugun arazo larri horiei, gero eta garrantzitsuagoak izango diren beste batzuk gehitu beharko zaizkie. Makropoligonoen ezarpenak ingurumenean dituen inpaktu ukaezinei buruz ari gara, bai eta horiek eraikitzeko behar diren baliabide mineralen beharrei buruz ere.

Poligono eolikoak eta fotovoltaikoak jartzeak eragin larriak izan ditu jada Nafarroan, eta horri azken urtean jendaurrean jarri diren 100 proiektu berri baino gehiagok eragingo lituzketenak gehituko litzaizkioke. Horiek ezartzeak Nafarroako mendietan eta zelaietan biodibertsitatearen galera larria dakar, eta horrek larriagotu egiten ditu ezartzen dizkiguten gainerako azpiegitura handiek sortzen dituzten inpaktu garrantzitsuak.

Horrelako azpiegiturak instalatzen diren lekuetan gertatzen den biodibertsitate-galeraz gain, energia mota horiek eraikitzeko behar diren mineralen erauzketa gehitu behar zaio. Izan ere, kontuan izan behar da energia alternatibo horiek hedatzeko beharrezkoa dela mineralak erauztea, iturri fosilekin energia sortzeko behar dena baino 8-25 aldiz handiagoa, aipatutako txostenean azaldu genuenez. Horrela, arazo globalei aurre egiteko ustezko irtenbide berriztagarria arazo horietan gehiago sakontzea litzateke, eta biodibertsitatearen galera planetaren mugara iristea.

Ildo horretan, duela gutxi Nafarroako Parlamentuak onartutako herritarren parte-hartzea eta berriztagarrien makroproiektuen ingurumen-inpaktuaren tramitazio- eta azterketa-epeak murrizteko neurriak erabat arbuiagarria da.

Zer egin dezakegu? Argi dago, beraz, kontua ez dela energia-iturriak ordezkatzea bakarrik. Datozen urteetan, erregai fosilak berriztagarriekin ordezkatu beharko dira. Baina kontuan hartuta berriztagarriek ezin izango dutela gaur egun kontsumitzen ari garen adina energia ekoitzi, eta material asko agortzen ari direla, lehentasunak benetako beharrak asetzea izango litzateke, alferrikako bizimoduak eta kontsumoak alde batera utziz. Beraz, trantsizio energetikoak eraldaketa sozial sakona eskatzen du.

Azken urteotan, Sustrai Erakuntza Fundazioak alternatiba batzuk aipatu ditugu, bizi dugun egoera konplexuari erantzuteko eta petrolioa berriztagarrien truke aldatzeko eskema sinplista gainditzeko. Eredu energetiko berri bat behar dugu, ez espekulatiboa eta plangintza demokratikoan oinarritua:

Alferrikako energia-eskaria murrizteko eta topatzeko neurriak: energia-beharrak zehaztea; garraio pribatua ordezkatzea; nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoa; industria-ekoizpena; gaikako bilketan oinarritutako hondakinen kudeaketa, konpostajea eta herritarren parte-hartzea; makroproiektu energiboroak eta ekosuntsitzaileak geldiaraztea (AHT, Nafarroako Kanala, megamineria, zentral termikoak, eguzki-poligonoak eta eolikoak,…).

Energiaren ekoizpena eta kontsumoa deskontzentratzea eta deszentralizatzea.

Energia-ekoizpenaren jabetza eta kontrol soziala, energia bezalako oinarrizko ondasuna eta aprobetxamendua unibertsalki bermatzeko.

Hiriguneak eta industrialdeak energia ekoizten eta aurrezten inplikatzea.

Energia-ekoizpena lur emankorraren, biodibertsitatearen eta kultura-ondarearen kontserbazioarekin bateragarri egitea.

Nafarroan, 2022ko maiatzaren 24a.

Sustrai Erakuntza Fundazioa

 

Klima-aldaketaren aurkako ibilbide-orri okerra

albisteak
Leave a comment

foto

Barkatu, erderaz dago bakarrik.

La respuesta legislativa que se está diseñando en Navarra para hacer frente a la grave crisis climática, energética y de materias primas, así como de pérdida de biodiversidad, se está construyendo con mimbres equivocados. Vamos tarde y en la dirección fallida. Las contundentes conclusiones reflejadas en los informes del Panel Intergubernamental del Cambio Climático que señalan el grave riesgo que supone la inacción climática para la humanidad y las poblaciones más vulnerables, no han provocado la debida reacción en la clase política navarra.

Y como prueba de la inoperancia de las medidas que se están adoptando, contamos en Navarra con dos ejemplos recientes: la Ley de Cambio Climático y el Decreto de Ley Foral de medidas urgentes en la Comunidad Foral de Navarra en respuesta a las consecuencias económicas y sociales de la guerra en Ucrania.

La Ley de Cambio Climático apuntala el mismo modelo productivo y de consumo que nos ha traído a este escenario de emergencia climática. La Ley ignora uno de los objetivos fundamentales en este tiempo histórico: la necesidad de disminuir de forma racional, ordenada y justa, las ingentes cantidades de consumo energético superfluo que sostienen nuestra sociedad. Al contrario. La Ley no cuestiona ninguno de los proyectos que en Navarra representan la depredación más voraz de energía y territorio, así como las emisiones más contaminantes: el TAV, Canal de Navarra, explotaciones mineras insostenibles, macrogranjas, centrales térmicas ilegales, gestión de residuos, la movilidad basada en el vehículo privado y el transporte por carretera. Apenas se desprenden en la Ley planteamientos que afronten la urgencia del momento desde su raíz. Ni siquiera se atisba un plan de reconversión ecológica y sostenible de las actividades económicas, acompañada de medidas del reparto del trabajo productivo y reproductivo. ¡Sigamos como si no pasara nada y sálvese quien pueda!

La Ley trata de hacer creer que podemos mantener los mismos parámetros actuales de crecimiento y modos de vida, sustituyendo el uso de combustibles fósiles con energías renovables. ¡Qué más da lo que plantee la comunidad científica! Siguen creyendo en el crecimiento infinito en un planeta finito. Más allá de los guiños al autoconsumo y la utilización de cubiertas para instalaciones fotovoltaicas, la Ley extiende su alfombra roja a la expansión de macropolígonos solares y eólicos. ¿Lo hace desde la planificación democrática? No. ¿Lo hace desde la apuesta prioritaria por un modelo local, descentralizado y desconcentrado? Tampoco. ¿Lo hace desde la consideración de la energía como un bien común producido y gestionado pública y socialmente? Menos aún. Aquí prima la ley (o dictadura) del mercado. Así responde el Gobierno de Navarra a cualquier planteamiento alternativo. Se trata de atraer capitales, de crear industria” verde”, de generar beneficios privados. Eso sí, los costes medioambientales, de despoblación, de contaminación, de empobrecimiento, de encarecimiento de los productos básicos, de pérdida de actividades agrícolas y ganaderas locales, de colapso energético,… los pagaremos entre todas.

Y esta apuesta por un modelo energético socialmente injusto y medioambientalmente insostenible, vuelve a reflejarse en el Decreto Ley Foral de medidas urgentes en la Comunidad Foral de Navarra en respuesta a las consecuencias económicas y sociales de la guerra en Ucrania, al igual que en el Real Decreto Ley 6/2022, convalidado este jueves en el Parlamento de Madrid. Más allá de medidas puntuales de carácter social, con importante aderezo propagandístico, y que caducan en su efectividad a las pocas semanas, estos Decretos ocultan objetivos más oscuros para beneficiar a los oligopolios eléctricos de siempre.

Para comprender en todo su alcance las medidas de simplificación y agilización de procedimientos para la autorización de instalaciones de energía renovables, hemos de recordar lo siguiente. Desde la legislatura anterior, y en diversos foros y congresos donde participan empresas como Iberdrola, Acciona, Siemens Gamesa, Ehnol,… se ha solicitado una y otra vez que la administración facilite y agilice la tramitación de macroproyectos frente a la contestación popular y la exigencia de otro modelo energético.

Dicho y hecho. Se aprovecha el shock generado con la desgraciada guerra de Ucrania para colar de tapadillo la demanda de las grandes empresas. Son medidas que van a permitir al oligopolio eléctrico saltarse una gran parte de los trámites a la hora de imponer sus macroproyectos eólicos y solares. De esta forma, se reducen a la mitad el tiempo para analizar el impacto ambiental de los proyectos que se presenten. Ello va a impedir la adecuada información y va a limitar el derecho a la participación pública en el análisis y control de dichos proyectos. Más poder para las empresas, mientras se intenta silenciar a las poblaciones afectadas para señalar y alegar los impactos. Igualmente, los plazos se acortan para que los órganos administrativos emitan sus informes preceptivos, lo que va a provocar que éstos sean más superficiales, menos incisivos y de peor calidad.

Como decíamos al inicio, con estos mimbres difícilmente se va a poder hacer frente a la emergencia climática y energética. Aún menos dando más facilidades a los poderosos y a quienes buscan el beneficio privado con sus macroproyectos. Se hace imprescindible iniciar un camino ordenado y justo hacia la disminución del consumo energético que realizamos en Navarra. Las razones medioambientales y sociales son claras: los límites físicos del planeta, la superación del pico de extracción de combustibles fósiles y otros materiales, la contaminación de los ecosistemas y de la atmósfera con sus emisiones de CO2, la alteración del clima, las guerras económicas y energéticas, las desigualdades… Todo ello nos lleva a la necesidad de la urgente transformación de los modelos de producción, consumo y propiedad. Y en ese escenario, las energías renovables deberán cumplir su papel, pero no a costa de profundizar en la destrucción de los ecosistemas y de los territorios locales. Porque esta destrucción realimenta la crisis climática, energética y social. Y si no, al tiempo.

 

Mikel Saralegi Otsakar, miembro de la fundación Sustrai Erakuntza.

 

 

 

Nafarroako Gobernuak energia berriztagarrieI ingurumen kontrolak murriztu nahi dizkie

albisteak
Leave a comment

Ekian-eguzki-energia-erriberabeiti-6

Sustrai Erakuntza. Nafarroako Gobernuak “Nafarroako Foru Komunitatean Ukrainako gerraren ondorio ekonomiko eta sozialei erantzuteko premiazko neurriak hartzen duena” Foru Lege Dekretua onartu du. Dekretu honek jasotzen dituen neurrietako batzuk aplikatzeak eragin eta kalte atzeraezinak ekar ditzake bai biodibertsitatearentzat, bai tokiko komunitateen bizitza eta jarduerentzat, jarraian ikusiko dugun bezala.

Dekretuaren I. tituluan hainbat neurri jasotzen dira “energia berriztagarrien instalazioak baimentzeko prozedurak eta izapideak sinplifikatzeko eta bizkortzeko”. Enpresei energia berriztagarrien makroproiektuen ingurumen-inpaktua aztertzea helburu duten tramite batzuei iskin egiteko aukera ematen dieten neurriak dira, batez ere poligono eolikoak eta fotovoltaikoak. Espainiako Gobernuak ere onartu zituen neurri horiek, arrazoi berberengatik.

Araudi berri hori premiaz onartu da, ondorioak behar bezala aztertu gabe, eta hori dela medio, murriztu egingo dira 75 MW-tik beherako parke eolikoen proiektu berrien eta 150 MW-tik beherako eguzki-parkeen ingurumen-analisiak. Eta bai Estatuko gobernuak bai Nafarroakoak legedi berria onartu dutenez, neurriak bi erakundeek tramitatutako proiektuei aplikatuko zaizkie, hau da, adierazitako neurriak baino txikiagoak diren guztiei, edo, bestela esanda, gehien-gehienei.

Neurri berrien eragina modu grafikoan ikusteko, Sustrai Erakuntza fundazioak azken urtean alegazioak aurkeztu dizkien mota horretako ehun proiektuei erreparatu diezaiekegu. Proiektu horiek tramitatzen ari dira jada, eta, beraz, neurri horiek ez dute eraginik izango, baina Foru Lege Dekretu berria aplikatzearen ondorioak ezagutzeko balio diezagukete. Ehun horietatik bi proiektu baino ez lirateke egongo, neurri horiei heltzeko ezarritako neurri-mugak gaindituko lituzketenak: Azkoiengo makropoligono fotovoltaikoa, udalerri horretan kokatua eta 370 MW-koa, eta Zarrakazteluko Aiko eta Atreo parke eolikoak, biak elkarren ondoan daudelako batera tramitatu direnak eta guztira 99 MW-ko potentzia dutenak.

Sustrai Erakuntzak alegazioak aurkeztu dizkien beste 99 proiektuak dekretu berriaren eraginpean egon daitezkeenen kategorian sartuko lirateke, orain aurkeztu izan balira. Neurri horiek izango duten ondoriorik garrantzitsuenetako bat proiektuen azterketa-denbora murriztea izango da, ingurumen-inpaktua aztertzeko, erdira murriztuz (foru arauaren 3.1 artikuluko b eta c artikuluak). Zalantzarik gabe, horrek eragotziko du proiektuaren azterketan informazio eta parte-hartze publiko egokia izatea. Kontuan izan behar da aurkezten diren proiektuak handiak direla, dokumentazio asko dutela aztertzeko, eta ingurumen-inpaktu handiak eta askotarikoak dituztela. Lan luze horrek behin baino gehiagotan behartu gaitu dokumentazioa aztertzeko epeak luzatzeko eskatzera, eta Gobernuak sistematikoki ukatu egin digu hori.

Baina horrek ez die azpiegitura horien definizioan parte hartu nahi duten pertsonei bakarrik eragingo. Ingurumen-inpaktua aztertu eta horri buruzko txostenak egin behar dituzten administrazio-organoei ere eragingo die, aipatutako artikuluan adierazten den bezala. Horrek ondorio larri bat ekarriko du: Administrazioak proiektuei buruz egiten dituen analisiak askoz pobreagoak eta azalekoagoak izango dira, eta txostenak kalitate askoz txikiagokoak. Kontuan izan behar da txosten horiek kritikoak direla proiektua ingurumenarekin bateragarria dela adierazterakoan.

Egoera hau gertatu da, adibidez, Aldane parke eolikoan, Urbasa Andia Parke Naturalaren ertzean kokatua, edo Templarios eta Tabar Mendilerroko proiektuetan, Alaitz eta Izko mendilerroen ingurune aberatsean kokatuak. Proiektu horietan eta beste batzuetan, badirudi garrantzi handikoa izango dela Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuak egindako txostena, zeinaren arabera haren ingurumen-inpaktuari buruzko adierazpena “kontrakoa” dela esan baitu. Hala ere, azterketa hori egiteko denbora erdira murriztuko den egoera batean, dekretu berriak adierazten duen bezala, azterlan horiek ez dute sakontasun bera izango, eta ingurumen-inpaktuen funtsezko alderdiak alde batera utz ditzakete.

Arestian adierazitakoa larria bada, are larriagoa da dekretuan jasotako neurrien eta babestu nahi diren alderdien arteko koherentziarik eza. Dekretuaren zioen azalpenean, beharrezko trantsizio ekologikoa aipatzen da, eta are beharrezkoagoa dela, gerran parte hartzen duten herrialdeei erosten dizkiegun erregai fosil ugarien aurrean. Hala ere, frogatuta dago energia berriztagarriek oso konponbide gutxi ematen diotela gizateriak energia fosilarekin eta klima-aldaketarekin duen arazoari.

Nafarroan, energia fosilak 2020ko kontsumo energetikoaren %78,2 izan ziren, Nafarroako Gobernuaren azken balantze energetikoaren datuen arabera. Kontuan hartzen badugu energia berriztagarriak nagusiki elektrizitate moduan sortzen direla, eta hori Nafarroako energia-kontsumoaren %21,5 baino ez dela, ikusten dugu arazo larria dela kontsumitzen dugun energia-kantitate handia iturri fosiletatik berriztagarrietara aldatzeko. Horrela, gai horiek aztertzen dituen mundu zientifikotik ohartarazten digute energia berriztagarriekin gaur egun kontsumitzen dugun energia guztiaren %30-40 baino ezin dela estali.

Beharrezkoa da, beraz, Nafarroan egiten dugun energia-kontsumoaren murrizketarako bide ordenatu bati ekitea, gure txostenean aztertu dugun bezala: “Nafarroako energia berriztagarrien boom berria. Egoera, inpaktuak eta proposamen alternatiboak”. Ingurumen- eta gizarte-arrazoiak argiak dira: planetaren muga fisikoak, erregai fosilak eta bestelako materialak erauzteko gailurra gainditzea, ekosistemak eta atmosfera kutsatzea CO2 isuriekin, klima aldatzea, gerra ekonomikoak, desberdintasunak… Horrek guztiak produkzio-, kontsumo- eta jabetza-ereduak lehenbailehen eraldatzeko beharrera garamatza. Eta egoera horretan, energia berriztagarriek beren zeregina bete beharko dute, baina ez ekosistemen eta tokiko lurraldeen suntsiketan sakontzearen kontura.

 

Nafarroan, 2022ko apirilaren 27a.

 

Armagintzaren aurka gurpil biren gainean Bilbon

albisteak
Leave a comment

2022-4-23.Armak,bizi martxa

Hainbat talde antimilitarista, ekologista eta internazionalistak aurkeztu dugu gaur goizean Gerraren, Gastuaren eta Industria Militarraren aurkako Hamalaugarren Txirrindularitza Martxa, Bizkaiko Foru Aldundiaren Jauregiaren aurrean. Apirilaren 23an, larunbata, abiatuko da, 11: 00etan, tropela, eta Bilbo Handiko arma-fabrika garrantzitsuenekin lan egiten duten enpresen filialen aurrean bilduko da: ITP Aero de Barakaldo (antzinako Precier), eta Precier (Caser).
Martxa honen helburu nagusiak sektore honetako euskal enpresekin instituzioek gero eta inplikazio handiagoa dutela salatzea da, osasunean, pentsioetan, berdintasun-politiketan, gizarte-prestazioetan eta etxebizitza duin bat eskuratzeko aukeretan izandako murrizketen aurrean, eta horrek larriagotu egin du covid-19aren pandemia eta egungo bizi-kostuaren igoera.
Hura aurkeztean, arma-ekoizpena ekoizpen zibil bihurtzea eta gastu militarrari amaiera ematea eskatu dugu.
Pedro Sanchezen gobernuak gastu militarra 6.500 milioi eurotan handitzea erabaki duela salatu dugu, eta aurten kopuru errekorra lortu du: 22.000 milioi euro. Gainera, 10.000 milioi euro erabiltzea erabaki du ehiza-hegazkinetan, misiletan, itsaspekoetan eta gerraontzietan: Leopard eta Pizarro tankeak, Eurofighter eta F35 ehiza-ontziak eta F2000 borroka-hegazkina, S-80 motako itsaspekoak, Tigre, NH-90 eta Chinook CH47 eraso-helikopteroak, A400 garraio militarrerako hegazkina, F-100 eta F-110 fragatak, Taurs eta Pon, etab. “
Defentsa Ministerioaren datuen arabera, ehun bat dira industria militarrarentzat ekoizten duten euskal enpresak, eta Euskadik urtero 750 milioi euro fakturatzen ditu horren bidez; beraz, Estatuan faktura gehien egiten duen hirugarren autonomia-erkidegoa da, Madrilen eta Andaluziaren atzetik.
Euskal ekoizpen militarraren % 80 Saudi Arabia bezalako herrialdeetara bideratzen da, estatuko bezero nagusia sektore honetan, Yemengo herriaren aurka arma horiek erabiltzen dituena, edo Espainiako, Ameriketako Estatu Batuetako, Mexikoko, Brasilgo, Saudi Arabiako, Marokoko eta Israelgo Defentsa eta Indar Armatuen Ministerioei saltzen zaie, 150 milioi euro inguruko irabaziak lortuz.
Instituzioek industria militarrarekin gero eta inplikazio handiagoa dutela frogatzeko, Eusko Jaurlaritzak 100 milioi euroko diru-laguntza ematen dio euskal gerrako industriari aurrekontuen bidez. Arma-fabrikak, batez ere sektore aeronautikoari lotutakoak, hala nola ITP Aero, Barakaldon filial bat duena, Airbus A400M garraio militarreko hegazkinerako eta Europako Borrokarako osagaiak fabrikatzen dituena.
ITP Aerok aitortzen du negozio militarrak bere negozio osoaren % 29 hartzen duela dagoeneko, Eurofighter Europako Borrokarako Hegazkinean parte hartzeagatik eta Aireko Armadaren aireontziak mantentzeagatik, 111,5 milioi euroko kontratua baitu.
Sener, bestalde, Europa mailan liderra da Jarduera eta Kontrol Sistemen (SAC) eta TAURUS KEPD 350, IRIS-T, RBS 70 NG, METEOR eta NSM misiletarako Inteligentzia, Zaintza, Aitorpen eta Sistema Integratuen aplikazioetan. Era berean, “Vulcan” programaren bidez, Israel Aircraft Industries LTD Israelgo armamentu enpresarekin kolaboratzen du, material aeronautiko berriak diseinatzeko.
Laburbilduz, “Bizi Martxa” honen bidez gastu militarrak dakarren baliabideen xahutzearekin amaitzea eskatuko da eta industria militarra zibil bihurtzea eskatuko da, Orbeak iragan hurbilean egin zuen bezala; bere garaian pistolak, errebolberrak eta bizitzak segatu zituzten mota guztietako arma laburrak fabrikatzen aritu zen enpresak, gaur egun bizikletak egiten ditu, bizimodu osasungarria eta atsegina sustatuz.
ASKAPENA, EGUZKI, EKOLOGISTAK MARTXAN, KAKITZAT, KEM-MOC, KOMITE INTERNAZIONALISTAK, LA GUERRA EMPIEZA AQUÍ y ONGI ETORRI ERREFUXIATUAK

 IMG20220420113639