Eguzki erakunde ekologista eta antinuklearrak eskandalotzat jotzen du eta aldi berean salatu du Gipuzkoako naturgune babestu desberdinetan egiten ari den abeltzaintza kudeaketa petrala. Bertan, zenbait abeltzainen eta foru teknikarien inpunitateak, makinaria astunaren erabilerak eta Aldundiko arduradun politikoen permisibitateak habitat naturalen suntsipena ekarri dute eta abere osasuneko programak mehatxupean jartzen ditu.

Adibidez, Jaizkibel mendiko larre publikoetan zenbait abeltzainek izaten duten inpunitatea deigarria da: izan ere legez kanpo dagoen eta identifikatu gabeko ganadua, baimendu gabea eta osasun kontrolik gabea, eta baso suteak behin eta berriro eragiten dituzte, 2010. urtean itxura guztien arabera, abeltzaintza-interesek ustez 500 hektareatako sutea sortu zutelarik.

Natura 2000 Sarean dauden Aralarren, Jaizkibelen eta Aiako Harrian, edo Lau Haizeta Parkean, behi, zaldi eta ahuntz abereak baimenik gabe bazka dezakete, eskumena duen erakundea pasibitate osoz jokatzen ari delarik: Ekonomia Sustapena, Landa Ingurunea eta Lurralde Orekako departamentua (eta bere Mendi eta Inguru Naturaleko Zuzendaritza nagusia). Foru pasibitate honek abere osasuneko kanpainak, abere gaixotasunak prebentzioa, eta bisitari eta mendizaleen seguritatea (Donejakue Bidea,talaia, GR 121, etabar) mehatxatzen ditu, azken kasu honetan basatiak bilakatu diren dozenaka behi taldeen eraginez.

Gainera, ganadua legez kanpo egote hau ere zabaltzen ari da Aiako Harriko Parke Naturalera, Oiartzun eta Oreretako hainbat eremutara, bertan ere inpunitate osoz behi taldeak bazkatzen dutelarik, Aldundiko arduradun politikoen eta teknikoen begien aurrean. Era berean, kontrolik gabeko ahuntzen presentzia nabaria da Lau Haizeta Parkean, Txoritokieta mendian.

 Eguzkik Markel Olanori eta Ainhoa Aizpuru diputatuari eskatzen die ganadua eta naturgune babestuen kudeaketan indarrean dagoen araudia bete arazi dezaten, abeltzaintza arloko zenbait ganaderoren inpunitatea babesteari utzi diezaioten, eta inplikatuta dauden arduradun politiko eta teknikoak depuratu ditzatela. Azkenik, afektatuta dauden Udalek exigitu behar diote Aldundiari udal jabetzako mendietan legea bete dadila.

Eguzki talde ekologista eta antinuklearra

Donostian, 2016ko maiatza

Aurreko maiatzaren 12an ekologista talde sinatzaileek medioen aurrean “Añ-13.2 Cantera” (Mercadona) delako proiektuaren obra-eremutik kanpo baimenik gabe eta legearen kontra, egiten ari diren lanak eta jarduerak salatu genituen, bertako  hango garrantzi handiko balioak kaltetuz.

Baimenik gabeko obrak,  150.000m3 tako harri betelana,  zeru irekian etenik gabe egindako harrien  transformazio eta txikitzea (harrobi bat bezala), mendi pisten irekiera interesdun zuhaitz zonaldeak suntsituz, nola  ibaibide eta biodibertsitateari eragindako  kalteak,  udaletxean apirilaren 6tik  behin eta berriro salaturik izan dira instituzio honek inolako zigor edo etenaldirik ebatzi gabe ingurumenaren eguneroko degradazioa baimenduz, egun  gunea guztiz suntsitu dutelarik.

Gure aurreko salaketa publikoaren ostean, non udaletxeak hilabete bat baino gehiagoren luzaroan  babesturiko ilegaltasunak agerian jarri genituen, hirigintzako zinegotzia (aurretik eginiko salaketak zuzendutako pertsona bera) “Eusko Jaurlaritzaren  baimen bat zegoela” eta “ongikusia ematen zuen  informe tekniko bat zegoela “ deklaratzera bizkortu zen.

Honen aurrean salatu nahi dugu: adierazpen horiek faltsuak direla eta hiritarren aurrean  egia ezkutatzen zutela: alde batetik obra horiek baimentzeko administrazio aginpedun bakarra udaletxea da eta bestetik, delako  udal txosten teknikoa ez zen existitzen  adierazpen horiek egin zirenean, bere data geroagokoa baita.

Donostiako udaletxea  sustatzaile pribatu batzuen interes ekonomikoen alde ezarri da  interes orokorraren defentsan egiteari utzi dionean hiritar salaketak ez entzunarena eginez, eta    zigorrik ezarri  gabe  salatutako jarduketa ilegalen konplize izateak ekarritako istilua dela eta,

astelehen honetan bertan  betelanarako baimena emateko ebazpena atera du  korrika eta presaka.

Berriro ere  baimen hau guztiz ilegala eta arbitrarioa dela salatzen dugu, eta horren aurka  berrikusteko  errekurtsoak  jarri ditugu, legearen kontrakoa izanagatik.

Udaletxetik ez da  salaturiko beste jardueren inguruan geldiarazteko ebazpenik eman ezta espedienerik ireki, aste honetan bertan baimenik gabeko harri txikiketa jarduera ilegala jarraitu duelarik.

Legalitatearen urraketa  nabarmen  eta itzel honek suposatzen duen  babesaren  bila, gertatutakoak  Ararteko, Fiskaltza, Eusko Jaurlaritza eta Foru Aldundiaren ezagueran jarri egin ditugu.

Talde ekologistek  erantzukizunak egon daitezen, emandako jarduketetan deliturik dagoen aztertu dadin. Era berean suntsitutako elementu natural guztien lehengoratzea  eskatzen dugu eta bere sortarazleak ereduzko isun bat jaso dezaten  ingurumenerako ondorio larriak izan dituzten salatutako gertakari guztiengatik.

Udaletxeak  interes orokorraren eta ingurumenaren   kaltean sustatzaile hauen interés pribatuei mesede egin diela uste dugu, eta Ramosen zinegotzigoa  esfortzu handia da egiten obra hau gera ez dadin: zergatik?

Sinistuta gaude Belartza-2  izeneko  industrial  poligono  berri baten  aprobazioari begira ari direla,  sustatzaile berdinen bitartez eta legetik  kanpo ingurumen txikizioa egiten utzi dieten leku berean.

Gipuzkoako ekologistak   proiektu honen aurkan blokean ezartzen gara eta honen guztiaren inguruan  hurrengo prentsaurreko batean emango ditugu azalpenak orain arte legez kontrako  egindakoan salatu ditugun bezala.

Donostian, 2016ko maiatzak 19

Eguzki, en el Día Europeo de la Red Natura 2000, exige la protección efectiva de los Montes de Vitoria.

La organización ecologista Eguzki, con motivo de la celebración este sábado del Día Europeo de la Red Natura 2000, se une para elevar el perfil de los valores y beneficios de todas nuestras áreas protegidas, y en especial los Montes de Vitoria frente al TAV, el fracking y los Parques eólicos sin medida.

La Directiva 92/43/CEE del Consejo de 21 de mayo de 1992, relativa a la conservación de los hábitats naturales y de la flora y fauna silvestres se adoptó con la finalidad de contribuir a garantizar la biodiversidad mediante la conservación de los hábitats naturales y de la flora y fauna silvestres en el territorio europeo. Las medidas que se adopten en virtud de la Directiva tendrán como finalidad el mantenimiento o el restablecimiento de un estado de conservación favorable de los hábitats naturales y de la flora y fauna de interés comunitario.

El instrumento principal del que se dota esta Directiva para el cumplimiento del objetivo señalado anteriormente es la creación de una Red Ecológica a nivel europeo de zonas de especial conservación, denominada “Natura 2000”, lo que supone 27.000 espacios protegidos, la mayor apuesta de la Unión Europea para conservar las especies y hábitats más emblemáticos del continente.

La Red Natura 200 es una Red Ecológica Europea, constituida por los espacios naturales de carácter excepcional que albergan hábitats o especies de fauna y flora de interés en el ámbito europeo. Incluye los Lugares de Importancia Comunitaria –LIC, las Zonas de Especial Protección para las Aves –ZEPA- y las Zonas Especiales de Conservación –ZEC.

En Álava hay declarados 5 ZEPA, 25 ZEC / LIC, que suponen un 27% del Territorio, y que albergan los hábitats y especies de fauna y flora más importantes de Álava, entre los que se cuentran designadas como Zonas Especiales de Conservación (ZEC) cinco ríos: Baia, Ihuda (Ayuda), Ebro, Omecillo-Tumecillo y Zadorra. El estado de conservación de estos rios es tan alarmante que no se corresponde con su declaración y ha dado lugar a la Plataforma Zadorra Bizirik.

En relación con los monte de Vitoria, en la actualidad nos encontramos con el Decreto 148/2015, de 21 de julio, por el que se designa Zona Especial de Conservación «Montes Altos de Vitoria» (ES2110015).¹

Los responsables del Departamento de Medioambiente del Gobierno Vasco han renunciado a la calificación de Parque Natural para los Montes de Vitoria y en su lugar lo han calificado de Zona de Especial Conservación para una pequeña parte del ámbito total, 2188 hectáreas, zona que además ya estaba protegida. De esta forma, se deja sin ningún tipo de protección la mayor parte del espacio, en concreto, 11.134 hectáreas. Casualmente, se elimina la protección a todo el cordal de Zaldiaran, Busto, etcétera, lo que supone, de facto, no querer evitar la prácticas agresivas como el TAV, el fracking o los macro parques eólicos.

En los últimos años las amenazas sobre los Montes de Vitoria siguen siendo las mismas -TAV, fracking, molinos de viento, línea de alta tensión, expansión urbanística, carreteras y ampliación de Zaballa-, así que no hay razón para dar marcha atrás, sino, al contrario, para temer un uso si solo se protege con palabras bonitas y no con normas establecidas al efecto.

A lo largo del presente 2016, se ha presentado el trazado del TAV que proyecta dos túneles atravesando los Montes de Vitoria sin medidas para evitarlo, así como se ha defendido la propuesta de instalación de diez macro aerogeneradores con más de 120 metros de altura, en terrenos de Trebiñu y Argantzun, y sigue sin consolidarse la medida que evite la extracción de gas mediante la técnica del fracking, en esta zona y otras muchas de nuestra geografía. Amenazas que hacen observar su valor ambiental y la falta de protección como un sinsentido.

Frente a la falta de protección o la protección de una ínfima parte, los parques naturales son un referente colectivo de espacios de alto valor natural y buen estado de conservación del patrimonio natural (flora, fauna, paisajes, patrimonio geológico, procesos naturales…) y cultural (conocimientos tradicionales, valores etnográficos, manifestaciones artísticas…)

Los beneficios ambientales y sociales que nos brindan nuestras áreas protegidas son numerosos: protegen las cabeceras de los principales ríos, sus bosques contribuyen a la captura de gases de efecto invernadero, proporcionan unos elevados niveles de calidad de aire. Pero esta protección debe ser completa y real, no sobre el papel y no contra la voluntad de los concejos.

Por eso, con el fin de que en esas zonas especialmente sensibles para el ecosistema tengan la protección que se merecen como parte de la Red Natura 2000, Eguzki quiere trasladar las siguientes reflexiones:

1.- Toda protección de una zona debe suponer una mejora para los valores ambientales que posee, y para sus moradores, por ser las personas que residen y trabajan en ese ámbito rural de especial valor, quienes a lo largo de la historia, han venido cuidando y dando valor al entorno, manteniendo sus recursos sin degradarlos ni dilapidarlos.

2.- Los concejos son nuestra cultura, y ejemplo democrático de participación ciudadana, con derechos y obligaciones, entre las cuales se encuentra la protección de los los montes y demás recursos comunales. Ni se puede imponer una medida sobre aquellos valores que disponen y cuidan, ni se debe aplicar el despotismo ilustrado de la calificación protectora sin el acuerdo y capacidad de contar con los pueblos.

3.- La defensa del territorio y sus recursos para evitar el TAV, el fracking y otras agresiones ambientales debe ser prioridad en el caso de los Montes de Vitoria, ante el silencio cómplice o la pasividad de quienes pueden actuar y proteger lo amenazado.

En Vitoria- Gasteiz a 20 de mayo de 2016

ANEXO: VALORES AMBIENTALES DE LOS MONTES DE VITORIA

En el espacio de Montes Altos de Vitoria se ha constatado al menos la presencia de nueve tipos de hábitats de interés comunitario, de los que tres presentan un carácter prioritario.

La mayoría de la superficie está ocupada por bosques que son hábitats de interés comunitario destacando los hayedos acidófilos atlánticos con sotobosque de acebos y tejos, los robledales de Quercus robur, los quejigales de Quercus faginea y los marojales de Quercus pyrenaica. En las cumbres se desarrollan las correspondientes comunidades de pastos de las etapas de sustitución debido a los usos ganaderos.

Las condiciones forestales de la ZEC son propicias para los anfibios, y entre las especies de más interés destacan los tritones alpino (Mesotriton alpestris) y jaspeado (Triturus marmoratus), el sapo partero común (Alytes obstetricans), el sapillo pintojo meridional (Discoglossus jeanneae) y las ranas de San Antón (Hyla arborea) y ágil (Rana dalmatina). Destacan también las especies de aves forestales y de borde de bosque, siendo reseñable la presencia de pico mediano (Dendrocopos medius).

Por último, entre los mamíferos destacan los murciélagos ribereño (Myotis daubentonii), ratonero forestal (Myotis bechsteinii), de cueva (Minioptetrus schreibersii), enano (Pipistrellus pipistrellus), de borde claro (P. kuhlii), hortelano (Eptesicus serotinus), nóctulo pequeño (Nyctalus leisleri),Rhinolophus ferrumequinum, Barbastella barbastellus yPlecotus austriacus.

1https://www.euskadi.eus/y22-bopv/es/bopv2/datos/2015/10/1504357a.shtml

“Añ-13.2 Cantera” (Mercadona) delako proiektuaren obra-eremutik kanpo baimenik gabe eta legearen kontra, hango garrantzi handiko balio naturalak kaltetuz, egiten ari diren lanak eta jarduerak salatu nahi ditugu.

Apirilaren bigarren astean harrobiko hondeaketatik ateratako harri eta materialak obra eremutik kanpo dagoen Belartza Erdikoa baserri ondoko landazabaleko belazean (Baimen eskaeretan haiek “Añ-13.1 eremua, Belartzagaina” deiturikoa) pilatzen hasi ziren obra-sustatzaileak. Aipaturiko ladazabalean larreak, hariztiak eta baso misto atlantikoa daude eta ur-emari iraunkorra duten errekastoak daude. Betelana egiteko pista berriak ireki dituzte lan eremutik kanpo eta baimenik gabe, zuhaitzak suntsituz eta Irubideko erreka kaltetuz. 120.000m3ko materialmetaketaz ari gara! Honez gero 7mko altuera hartu du eta inguruko hariztian bertan sartzen ere hasiak dira.

Lur pilaketak ikaragarrizko inpaktu paisajistikoa sortarazten du, batez ere babestuta dagoen Unanue Natural Guneko Landa Parkean, zeina gordetzen duen ondare naturala eta nekazal zein paisaia aldetik duen garrantzia zela medio, herritar guztion gozamenerako babestua izan zen. Zonaldearen kontserbazio-maila aipagarria da ere. Ia 3.000 m2 azalera duen betelan hori era askotako eragin nebatibo sortarazten ari da, bai ingurumen aldetik, baita paisaia ikuspegitik ere: tokiko topografia aldatuz, uren dreinatzea aldatuz eta, ondorioz, bertako akuiferoen sisteman eraginez. Han,kamioiak eta hondeatzaileak etengabe ari dira, betelana inguratzen duen basoan oraintxe ugaltzen ari den basafaunaren kaltean. Horietako espezie batzuk Mehatxaturiko Espezieen Euskal Zerrendan jasota daude, baina Naturaren Kontserbaziorako Legeak haien habitatak zorrozki babesten dituen arren, Belartzan, antza, kontuan ere ez dituzte hartu.

Horrez gain, maiatzaren hasieratik lur pilaketaren lekuan bertan, zeru irekian eta birringailu baten bitartez, hondeaketako harriak txikitzen eta xehetzen ari dira etengabe, granulometria txikiko agregakin bilakatuz, eta prozesuan hogei metroko altuera hartzera iristen den hauts-hodei mugikorra sortaraziz. Atmosferaren kutsatzailea den harri transformazio-jarduera horrek airearen kalitatean eragin zuzena du, ondorioak inguruko baserri eta etxebizitzetan nabarmenak direlarik. Ugal garaian dagoen faunak ere hautsak pairatu behar ditu ezinbestean. Jarduera horretarako ere dagokion baimena ez dutela zinez uste dugu.

Donostia Udaleko Hirigintza Sailean egindako argibide-eskaeren emaitzen arabera, lanek ez daukatela inolako udal baimenik dirudi, baina modu eta egun ezberdinetan egoera salatu badugu ere, Udala entzungor dabil, orain arte inongo neurririk hartu ez dutelarik. Lanek Lege, Araudi eta prozedurak hausten dituzte, baina ez dituzte gelditu. Hortaz, oraingoan salaketa publikoa egin nahi dugu eta Donostiako Udalari zein eskumena izan dezaketen Erakunde Publiko guztiei obaren sustatzaileak bultzatutako lanok berehala geldiarazteko. Naturaren kontserbazioak Administrazioaren zereginetan premia behar luke eta lehen mailako herri interesa izaki, hura bermatzera eta ziurtatzera behartuta daude.

Horregatik guztiagatik, obrak ingurumen nahiz hirigintza araudia urratzen duenez, Donostiako Udalari baimenik gabeko lan guztiak berehala geldiaraztea, dagozkien zigor-espedienteak irekitzea, eta kaltetutako eremua lehenbailehen lehengoratzea exijitu egiten diogu.

DONOSTIA, 2016ko maiatzaren 12an.

Ekologistak Martxan, EGUZKI, Haritzalde naturzaleen elkartea