Maiatzaren 22, Bioaniztasunaren nazioarteko eguna. Batzuontzat lurrak oraindik gordetzen dituen habitat, naturgune edo/eta espezieen balioaz apologia egiteko edo baita aldarrikatzeko eguna. Baina beste batzuentzat garbi dago egun guztiak berdinak direla, bai behintzat naturaren balio horiek popatik hartzera bidaltzeko. Hori da gertatu dena beste behin ere Mutrikun, Mijoa errekan, maiatzaren 22an ostiralez isurketa berri bat gertatu zen.
Oraingo hau, 19:30 jota zirenean antzeman genuen eta oraingoan diogu jada Mijoan isurketak ohikoak bihurtu direlako, hamaika aldiz azken urteetan eta aurten bigarrenez, gutxienez. Hau ere, aurrekoa bezala, Mijoa industrigunetik, bertako araztegitik zetorren. Deitu genuen 112ra, etorri ziren ikuskatzera eta jakin ez badakigu ere ez dugu emaitza gehiegirik espero. Gehiegitan gertatu da gauza bera, zein amaiera izango duen jakiteko.
Hainbeste isurketa jasan ditu jada Mijoa errekak, non poligonotik beherako zatian bizidun ornodunak topatzea oso zaila den. Antzeko zerbait diote Ura Agentzairen txostenetan ere: “kalitate ezin txarragoa” du eta “ingurumena muturreraino degradatuta” dago. Eta hori Mijoa, nolabait esateko, babestutako erreka bat dela esan dezakegula. Izan ere, Mijoa bisoi europarra (mustela lutreola) Babesteko Plan Bereziaren barruan sartuta dagoela. Planaren arabera bisoi europarraren egoera eutsi edo/eta hobetzea da helburua, horretarako bere habitata, bizilekua baldintza onetan mantendu behar delarik. Martxa ederra gurea! Poligonoan dauden lantegiek, kontserba lantegiak nagusiki, eta Eusko Jaurlaritzak ez dute irtenbiderik ematen eta Planaren arduradun den Aldundiak natura eta bisoi europarrak babestu beharrean beste aldera begiratzen du.
Mijoa errekako bailararen hobekuntza ekologikoa eta uholde arriskua gutxitzeko 2009an EHUko ekologia sailekoek ( Europa mailan garrantzitsuenetakoak) ikerketa bat egin zuten eta hobekuntzak proposatu zuten. Honez gain bailarako enpresa, camping, etxebizitza eta hondartzako kantina eta zerbitzu guztietako ur zikinak Mutrikuko portuan dagoen araztegira bonbeatu behar direnez, obra guzti honek eta bidegorriaren proiektua era koordinatu eta bateratuan burutzea eskatzen dugu.
Hain zuzen bizitzen ari garen emergentziako egoera honek, inoiz baino argiago laga du zein errentagarri diren oinez naiz txirrinduz komunikatzeko beharrezko diren egitura hauek burutzea hala ikuspegi ekonomiko nola sozialetik, baita ingurumenari dagokionean ere
Baina ez dugu ahaztu behar Mijoa erreka Saturrarango hondartzan itsasoratzen dela eta isurketa ugari hauek hondartzako ura, itsasertzeko ura ere kaltetu eta kutsatu dazaketela. Jasateko prest al gaude geuk erabiliko dugun Saturrarango hondartzan beharrezkoak diren bermeak uneoro beteko direnaren ziurtasunik ez izatea?
Irtenbide bat.
Badakigu jakin, arazoaren muina, kontserberetako ur zikin industrialak garbitzeko Mijoa industriguneko araztegia txikiegia geratu dela eta Mutriku Araztegiarekiko lotura berria ez dela iristen, horren arduraduna Eusko Jaurlaritza izanik. Duela orain urtebete Jaurlaritzak Mijoa saneatzeko finantzaketa bere gain hartuko zuela berretsi zuen Ingurumen Kontseilari Iñaki Arriolak, % 100ean hartu ere. Baina 2019 ez zuen ezer egin eta 2020ko aurrekontuetan partidarik agertzen ez denez, berdin jarraituko dugu.
Baina uste dugu, garaia dela enpresen, kontserba lantegien eta Euskoa Jaurlaritzaren artean egoera honi irtenbide bat emateko. Araztegia egokitzen ez badute, tarteko bide bat bilatu beharko dute baina gertaera larria eta arduragabea da beti natura, ingurune naturala izatea kaltetua eta errudunei musutruk ateratzea gainera.
Foru Aldundiko Mugikortasun Saileko bidegorrien arduradunak eta Eusko Jaurlaritzako koiIngurumen Sailekoak jar bitez lanean eta bila dezatela irtenbide duin eta koordinatu bat araztegia eta bidegorria eraiki bitartean.
Mutriku Natur Taldea eta EGUZKI
