- Auzo-elkarteek eta ekologistek osatutako plataformak 16 alegazio aurkeztu ditu Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailean.
- Aurkeztutako proiektuaren koherentzia eza eta gardentasun falta nabarmendu ditu plataformak, eta gardentasunik eza ere salatu du.
Joan den azaroan, Eusko Jaurlaritzak hondakinak kudeatzeko ibilbide-orria aurkeztu zuen. Horren arabera, zabortegi bat irekiko zen Artxandan, zaharraren aldameneko lursail batean. Zabortegi hori kudeatzeko Berriz Recycling S.L. enpresaren proiektua ezagutu ondoren, Artxanda Parke Bai Plataformak guztira 16 alegazio aurkeztu dizkio proiektu horri.
Plataformak salatu duenez, “industria-hondakinen kudeaketaren inguruan adierazitako politika publikoekiko inkoherentziak daude, baita gardentasunik eza, gezurrak eta informazioa ezkutatzea ere”. Horri dagokionez, plataformak salatu du “ez dela jendaurrean jarri espediente osoa, ezta proiektuaren dokumentazio tekniko guztia ere, eta ez direla bete jendaurreko erakusketa irisgarri bat egiteko moduak”. Gainera, aurkeztutako informazioan ez da zehazten zenbat hondakin (kutsatuak eta toxikoak) eramango diren, ezta zabortegi zaharretik ateratako hondakin kutsagarriekin zer egingo den ere.
Aurkeztutako alegazioetan, gainera, zalantzan jartzen da proiektu honen hirigintza-bateragarritasuna; izan ere, Bilbo Metropolitarraren Lurralde Plan Partzialak (Bizkaiko Foru Aldundiaren mendekoa) eta Bilboko Udalaren beraren Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak (HAPO) Artxandako eremua Metropoli Parke gisa definitzen dute. Plataformarako, “parkerako eta zabortegirako erabilera ez bateragarriak dirudite”.
Horregatik guztiagatik, Artxanda Parke Bai Plataformak proiektua jendaurrean jartzeko epea luzatzeko eskatu dio Iraunkortasun eta Ingurumen Sailari, eta, horren osagarri, azalpenak emateko bilerak egiteko, ardura daukaten administrazioetako sustatzaile eta teknikariekin. Era berean, proiektu horretarako ingurumeneko baimen bateratua ukatzeko eskatzen da.
Informazio gehiago nahi izanez gero, hona hemen alegazioen dokumentu osoa:
Alegazioak. Proiektu teknikoa eta ingurumen-inpaktuaren azterlana, Berriz Recycling Company, S.L. enpresak aurkeztua, Bilboko udalerrian (Bizkaia) arriskutsuak ez diren hondakinentzako zabortegi-jarduerarako.
LABURPENA
ALEGAZIOEN AURKEZPENA
ARTXANDA PARKE BAI PLATAFORMAk, Bilbo Handiko erakunde ekologistek eta bizilagunek osatua, Berriz Recycling S.L. enpresak aurkeztutako proiektuaren aurrean (hondakin ez-arriskutsuentzako zabortegi berri bat (RNP) eta eraikuntzako eta eraispeneko hondakinak tratatzeko instalazio bat (RCD) eraikitzeko Artxandan, zabortegi zaharrarekin muga egiten duen eta Bizkaiko handiena izan litekeen partzela batean), alegazioak aurkeztu ditu Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Organoan, oharrak eginez eta proiektuaren aurka agertuz.
Aurkeztutako alegazioak oinarrizko 6 ardatzetan laburbil daitezke:
- Industria-hondakinen kudeaketari buruz adierazitako politika publikoekiko koherentzia eza.
Hondakinei buruzko erretorikaren eta murrizketari, berrerabilpenari, birziklatzeari eta ekonomia zirkularrari buruzko politiken aurrean, zabortegi berriak irekitzea edo beste batzuk zabaltzea planteatzen da. Hondakin arriskutsuen helburu horretara iristeko eta ekonomia zirkularra sustatzeko, birziklatzea planteatzen duten beharrezko proiektuak (adibidez, birziklatze-plantak hondakina ekoizten duten enpresetan bertan) arindu, azkartu eta horietan inbertitu beharrean, praktika kutsatzaile zaharretan eta porrot egindakoetan sakontzen da.
- Erabateko gardentasunik eza, baita gezurrak eta ezkutukeria ere.
2019tik, gutxienez, lanean ari dira Artxandako zabortegi zaharraren inguruan. Denbora horretan, Administrazio Publiko guztiek ukatu egin dute Artxandako zabortegi zaharrarekin mugakide den zabortegi berri baten proiektuaren berri izatea. Obrak eta egindako azterlanak aipatzen dira, enpresa batek ustez eegindako jarduera altruista bati erreferentzia eginez, kutsatutzat katalogatutako espazio bat garbitzeko, eta haren garbiketa, erremedioa eta deskontaminazioa administrazioari berari zegokiona (Bilboko Udalari, kasu honetan).
Artxandako zabortegi berrirako Berriz Recycling SLren proiektuaren jendaurreko erakusketa honek, zeinari alegazioak aurkeztu baitzaizkio, informazioa ezkutatzeko ariketa izaten jarraitzen du, ez baita jendaurrean jarri ez espediente osoa ez proiektuaren dokumentazio tekniko guztia, eta ez baitira bete jendaurreko erakusketa irisgarri baterako moduak.
Modu irmoan alegatzen da jendaurrean aurkeztutako dokumentazioan ez dela argitzen zenbat hondakin (kutsatuak eta toxikoak) eramango diren zabortegi berrira, eta ez dela argitzen zabortegi zaharretik ateratzen diren hondakin kutsatzaile horiekin zer egingo den, nahiz eta hori izan zabortegi berria irekitzeko justifikazioa. Era berean, ez da argitzen zabortegi zaharra nola itxiko den, eta ez da kontuan hartzen Arantxa Tapia sailburuak 2022ko azaroaren 17an aurkeztutako prentsaurrekoan eta prentsa-oharrean iragarri zen zuntz-zementuaren berariazko gelaxka.
- Lurralde-antolamenduari eta hirigintza-bateragarritasunari buruz
Bilboko Udalaren aldeko txosten teknikoa jaso dugun arren, bai Bilbo Metropolitarreko Lurralde Plan Partzialak (LPP) (Bizkaiko Foru Aldundia), bai Bilboko Udalaren Hiri Antolamenduko Plan Orokorrak (HAPO) Artxandako eremua Parke Metropolitar gisa definitzen dute. Eremu horren barruan erabat sartzen da zabortegi berriaren negozioa sustatzen den partzela. Artxandako Aktibazio Plana bera ere, Bilboko Udalak sustatua, kaltetu egin da zabortegi proiektu baten presentziaren ondorioz, eta antzeko ezaugarriak dituen beste zabortegi batetik (Isurtegitik) metro gutxira; izan ere, pasealeku berria Enekuriko Gaineraino eramateko hasierako asmotik, malda batetik zehar desbideratze ulertezin batera igaro da. Parkeak eta zabortegiak ez dirudite bateragarriak
- Uztailaren 7ko 646/2020 Errege Dekretuak eskatzen duen isurketaren kostuen azterketa ekonomikoa ez da aurkezten, eta aurkeztutako aurrekontuak ez du jasotzen zabortegia ixtearen eta zigilatzearen zenbatekoa.
Zaldibarko zabortegiaren luiziaren hirugarren urteurrena ospatzear dagoela, komeni da gogoratzea zabortegi berriaren enpresa sustatzaileak ez duela aurrekonturik deskontaminaziorako eta zigilatzeko, ezta erantzukizun zibileko asegururik ere. Bi alderdi horiek oso garrantzitsuak dira istripuen eta jardunbide txarren ondoriozko gastuak eta indeminizazioak Eusko Jaurlaritzak bere gain har ez ditzan, hau da, EAEko herritarrek beren gain har ez ditzaten, etekin ekonomikoak enpresa pribatu batek eramaten dituen bitartean.
Era berean, lurraren egonkortasunaren analisiak urriak eta akastunak iruditzen zaizkigu.
- Zabortegia legez kanpokoa izan daitekeen: Hondakinen sektoreko plangintzarekiko lotura (PPGR 2030)
Era berean, nabarmendu nahi dugu Eusko Jaurlaritzak 2021eko azaroaren 8an onartutako EAEko Hondakinen Prebenitzeko eta Kudeaketzeko 2030 Planaren arabera ez dela aurreikusten zabortegi berriak irekitzea, instalazio publikoak ez badira. Artxandako zabortegi berriaren proiektua enpresa pribatu baten ekimen pribatu bat da, eta Eusko Jaurlaritzak parte hartzeko asmoa duela adierazi du (ustez, % 5ekoa). Ehuneko hori, gutxienez, jardueraren jabetzaren % 51ra igotzen ez bada, hori ez da zabortegi publikoa izango, eta, beraz, ezin da baimendu, indarrean dagoen araudiaren arabera.
- Ingurumen-arazoei, hegazti-faunarekin dituen arazoei, arazo hidriko kaltegarriei buruzko alegazioak
Egoera horren aurrean, honako hau eskatzen diogu Jasangarritasun eta Ingurumen Sailari:
- Berriz Recycling Company, S. L. enpresak Bilboko udalerrian (Bizkaia) hondakin ez-arriskutsuen zabortegi-jarduerarako aurkeztutako proiektu teknikoaren eta ingurumen-inpaktuaren azterketaren jendaurreko informazio-aldia luzatzea, eta hori osatzeko, proiektua egin duten sustatzaileekin, teknikariekin eta inplikatutako administrazioetako teknikariekin azalpen-bilerak egitea, hemen aipatzen ditugun alderdi batzuk azaltzeko eta aurkeztutako dokumentaziotik ondorioztatzen diren zalantza eta ziurgabetasun ugariak argitzeko.
- Aldizka, proiektu horretarako ingurumeneko baimen bateratua ukatzea, hemen azaldutako arrazoiengatik.
Valle de Odieta enpresak, Caparrosoko behi-makrogranjaren jabe denak, dagoeneko oso handia den instalazioa are gehiago handitu nahi du. Horixe da, hain zuzen, Nafarroako Gobernuari aurkeztu dion eta honek, era berean, Sustrai Erakuntza fundazioari igorri dion dokumentaziotik ondorioztatzen dena, 
Agro-ekologiako eta Elikadura-burujabetzako kolektiboek, talde feministek, entitate ekoizleek, GKEek, kontsumo-ekimenek eta lurraldearen defentsaren aldeko ekimenek jorratutako prozesu baten ondorioz, Nafarroan Elikadura Burujabetzaren aldeko Manifestua siñatu zen.
