Category Archives: albisteak

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik helegitea aurkeztu dute Busturialdeko emari ekologikoak murrizteko erabakiaren aurka

Urdaibaiko Mape erreka lehortuta, artxiboko irudi batean. OLAIA ZABALONDO / BUSTURIALDEKO HITZA. Iturria: BERRIA.

Joan den maiatzaren 24an, Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik salatu zuten Euskal Autonomia Erkidegoko Uraren Kontseiluak Busturialdeko ibaietan gutxieneko emari ekologikoa murriztea onartu zuela. Uztailaren 1ean, astelehenean, bi elkarteek gora jotzeko errekurtsoa aurkeztu zuten Oka Unitate Hidrologikoaren emari ekologikoen behin-behineko aldaketa onartzen duen Uraren Euskal Agentziako zuzendari nagusiaren 2024ko maiatzaren 27ko Ebazpenaren aurka.

Bereziki azpimarratzekoa da “Oka UHren ibai-sare osoa Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren barruan dagoela“. Erreserba hori Euskadiko Biosfera Erreserba bakarra da, UNESCOk halakotzat jo zuen 1984an, eta haren babesa Urdaibaiko Biosfera Erreserba Babestu eta Antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legeak arautzen du. Era berean, deklaratutako lehorte-kasuetan gutxieneko emariak murriztea ahalbidetzen duen araudia ez da aplikagarria RAMSAR espazioetan (Nazioarteko Garrantzia duten Hezeguneei buruzko Konbentzioa, hezeguneen eta haien baliabideen kontserbazioaren eta erabilera arrazionalaren aldekoa) dauden ibaietan, hala nola Urdaibaiko ibaietan, lehentasunezkotzat jotzen baita emari ekologikoen erregimenari eustea.

Ekologistek adierazi dutenez, Ebazpena arretaz aztertu ondoren, “arduragabea da” emariak “ahal den neurrian” beteko direla adieraztea, beste premiazko neurri batzuk aurreikusten ez diren bitartean, hala nola antzinako eroanbideetan izandako galerak ezabatzea edo kaleak edateko urarekin ureztatzeari uztea. “Merkeago ateratzen zaie ibai-saretik harrapatzea ihesak suntsitzen inbertitzea baino“. Gainera, uste dute erabaki hori informazio zientifiko nahikorik eta egiaztaturik gabe hartu dela. “Ez dago kontrasterik, ezta jarraipenik ere, Partzuergoak 2022an egindako edukierei buruz ematen dituen datuak bakarrik; horietan, uztailean, abuztuan eta irailean gutxieneko emari ekologikoak gainditzen ziren ia bilketa guztietan”.

Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren proposamena aplikatuz gero gutxieneko emari ekologikoa murriztuko litzatekeen ehunekoei dagokienez (taulan ikus daiteke), ekologisten ustez “deigarria da murrizketa handia izatea ur altuetan, ur ertainetan eta ur baxuetan, masaren amaierako puntu guztietan edo 3 ibaietan eta, bereziki, Golako ibaian, oro har % 60tik gorako murrizketekin (Golako 2 ur altu, 156 l/s-tik 62 l/s-ra igaro da, hau da, % 60,5eko murrizketa), proposatzen da jatorrizko balioaren % 39,5era geratzea; Golako 1 ur altu 192 l/s izatetik 76 l/s izatera igaro da, % 60,5eko murrizketa, jatorrizko balioaren % 39,5ean geratuz“.

Emari ekologikoen murrizketa-ehunekoa masaren edo tartearen amaierako puntuetan, egoera hidrologiko arruntan Emari ekologikoen murrizketa-ehunekoa masaren edo tartearen amaierako puntuetan, lehorte luzeko egoeran
TARTEAK Ur altuak Ur ertainak Ur baxuak Ur altuak Ur ertainak Ur baxuak
Mape 2 23,5 16,4 23,5 23,5 16,4 23,5
Mape 1 23,5 16,4 23,5 23,5 16,4 23,5
Kanpantxu 1 36 33,5 35 36 33,5 35
Kanpantxu 2 36 35 35 36 35 35
Golako 2 60,5 59,5 59,5 60,5 59,5 59,5
Golako 3 60,5 60 61 60,5 60 61
Golako 1 60,5 60 61 60,5 60 61

 

Aurkeztutako errekurtsoan azaltzen diren ondorioen artean, Ebazpena maila baxuagokoa izatea dago, Urdaibaiko Legeak, Plan Gidariaren Dekretuak eta Natura 2000 Sareari eta RAMSAR Hitzarmenari buruzko nazioarteko araudiek zehaztutako babesa ez betetzea baitu helburu. Gainera, honako hau aipatzen dute ekologistek: “Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren txostenak garrantzi txikia du, ur-edukieretara mugatzen baita, ekosistema hidroflubialak osatzen dituzten beste elementuak kontuan hartu gabe, hala nola ibaiertzeko basoen egoera, uraren tenperatura, kutsatzailerik eta giza esku-hartzerik eza edo legez kanpoko gaikuntzen kontrola“. Ezin da ahaztu, gainera, eremu tentsionatua dela eta ibaiek “ez dutela gehiago ematen, bizitzarako baldintza egokietan gorde nahi baditugu, ezinbestekoak baitira Biosfera Erreserba kontserbatzeko“.

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik uste dute ez dela beharrezkoa emari ekologikoak murriztea, ezta behin-behinean ere, eta garrantzitsua dela “iraganetik ikastea eta Mape ibaiaren lehorketa bezalako kasuak ez errepikatzea, 2020ko udan, emaria legeak ezartzen duen emari ekologikoaren azpitik utzi baitzuen, eremua urez hornitzeko, eta fiskaltzak zonako fauna eta florarentzat arriskutzat jo baitzuen“. Horregatik guztiagatik, honako hau adierazten dute: “Ebazpen honen aurka errekurtsoa jartzen dugu Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Jasangarritasuneko Sailburuordetzaren aurrean, erabat deuseztzat jo ditzan edo deuseztatu ditzan eta, nolanahi ere, aipatutako ebazpenak ezeztatu eta ondoriorik gabe utz ditzan“. Gainera, ziurtatu dute ez dutela baztertzen instantzia guztiak agortzea, judizialak barne, “zentzugabekeria hori gelditzeko“.

Diputazioak berriak balira bezala saldu nahi ditu dagoeneko eraikita egon beharko luketen bidegorriak

Jasangarritasun diputatu Jose Ignacio Asensiok ostiralean iragarri zuen bere Departamentuak “datozen urteetan” Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea osatzeko 208 milioi euro inbertituko dituela. Iragarpen hori, oraingoan ere, inolako autokritika-zantzurik gabe egin zuen, eta mugikortasun jasangarria eta bizikletaren erabilera sustatzeko konpromisoari buruzko ohiko erretolikaz bilduta.

  • Zer dago, ordea, iragarpen horren atzean? Ostiralean bertan Bizikletaren Kontseiluan aurkeztu zen Gipuzkoako Bizikleta Bideen Lurraldearen Arloko Planaren ebaluazioa eta birprogramazioa
  • Eta zer da Gipuzkoako Bizikleta Bideen Plana? Batzar Nagusiek 2013an aho batez onartu zuten Plana da, Foru Bidegorrien Oinarrizko Sarea osatzeko falta ziren bidegorriak 2021erako egitea aurreikusten zuena.
  • Eta Planak aurreikusi bazuen bidegorri horiek 2021erako gauzatuta egon behar zutela, zergatik birprogramatu behar dira orain, 2024an? Bada, ostiralean aurkeztu zen ebaluazio- eta birprogramazio-dokumentuan bertan irakur daitekeen bezala, Planaren gauzatze-maila oso apala izan delako.
  • Oso apala? Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea osatzen duten 289,96 kilometroetako 137,82 baino ez daude gaur egun erabilgarri, hau da, % 47,53. Erdia ere ez.
  • Baina zergatik ez da Plana gauzatu? Ebaluazio-dokumentuak dio arrazoiak “aztertu” egin beharko direla, baina argi eta garbi aipatzen du begi-bistakoena: Aldundiak Plana gauzatzera behar baino askoz diru gutxiago bideratu du, eta, gainera, bideratu dituen partidak ere ez dira beti behar beste gauzatu.

Hori da errealitatea, Aldunditik behin eta berriz bizikletarekiko konpromisoari buruz kontatzen diguten ipuina zeharo gezurtatzen duena. Asensio “datozen urteetarako” saltzen ari da dagoeneko eraikita egon beharko luketen bidegorriak.

Gauzak horrela, garbi dago Plana birprogramatu behar dela. Are gehiago, langintza horretan ere berandu gabiltzala esan dezakegu, kontuan izanda Plana gauzatzeko epea 2021ean bukatu zela eta dagoeneko 2024an gaudela.

Gainerakoan, espero dugu Aldundiak gaia hemendik aurrera orain arte baino serioago hartzea. Egia esan, zaila ere ez dirudi. Hori bai, horretarako, bizikletari eta jasangarritasunari egindako propagandazko laudorioen ordez, Planean konprometitutako inbertsioak gauzatu behar dira.

Gure partetik saiatuko gara segimendua egiten eta, kasu honetan bezala, gakoak ematen, ziria nolanahi sar ez diezaguten.

EGUZKI, 2024ko uztaila

Natur parkeak: etekina edo kontserbazioa?

BERRIA. Jone Arruabarrena. Gipuzkoako Natur Parkeen Egunak antolatu ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak maiatzaren 26tik aurrerako; asteburu bakoitzean parke batean egingo dituzte jarduerak. Herrialdean lau parke natural daude, eta lurraldearen azaleraren %15 hartzen dute: Aizkorri-Aratz, Aiako Harria, Aralar eta Pagoeta. Egun horiek natur parkeei ikusgaitasuna emateko baliatu nahi ditu aldundiak, baina «harago» joan nahi dutela adierazi zuen Xabier Arruti Lurralde Oreka Berdeko foru diputatuak egitasmoaren aurkezpenean: «Ingurumenaren zaintza eta lehen sektoreak garatzen duen jarduera txanpon beraren bi aldeak direla erakutsi nahi dugu: lurralde oreka berdearena». Dena dela, aldaketak eskatu dizkiote natur taldeetako kideek.

«Guri ere oso garrantzitsua iruditzen zaigu parke naturalei balioa ematea, baina aldarrikapen horren atzean ez dago aldaketa esanguratsurik natur kontserbazioari begira», kexu da Aitziber Sarobe Egiguren Arkamura natur taldeko kidea (Zarautz, 1974). «Biodibertsitatea mantendu eta berreskuratzeko estrategia bat ikusi nahi dugu, guk ere egun horiek ospatu ahal izateko». Pagoeta parke naturaleko patronatuko kidea ere bada Sarobe; izan ere, natur kontserbaziora bideratutako eragile batek egon behar du natur parkeetako patronatuetan.

Gipuzkoako gainontzeko parke naturaletako patronatuetan dauden natur taldeetako ordezkariekin bildu da Sarobe, Pagoetako natur parkeko parketxean. Harekin batera, mahaiaren bueltan dira Hilario Manzanedo Gabilondo (Soraluze, 1965), Kukubaso elkarteko eta Aizkorri-Aratzeko patronatuko kidea; Edurne Huesa Otegi (Donostia, 1959), Landarlan elkarteko eta Aralar parkeko patronatuko kidea; eta Karlos Murua Roma (Errenteria, 1955), Eguzki taldeko eta Aiako Harriko patronatuko kidea. Bakoitzak natur talde batean parte hartu arren, guztiak dira Naturkon Gipuzkoako talde ekologisten eta naturazaleen koordinakundeko partaide.

Txindoki, Aralarreko natur parkeko mendietako bat, 2016ko irudi batean. JUAN CARLOS RUIZ / FOKU

Parkeak garrantzi bereziko leku izendatu zituzten 2009. urtean, eta, 2013an, kontserbazio bereziko guneen izendapena jaso zuten. «Izendapen hori jaso ondoren, kontserbaziorako kudeaketa eta aurrekontu plan bat aurkeztu behar zuen aldundiak sei urteko epean. Hau da, 2019rako, beranduenez. Baina oraindik zain gaude», esan du Muruak. Gipuzkoako Foru Aldundiarekin harremanetan jartzen saiatu da Gipuzkoako Hitza, baina ez du erantzunik jaso.

Izendapenak ematea Eusko Jaurlaritzari dagokio, baina Gipuzkoan aldundiaren ardura da parkeen kudeaketa. Natur Baliabideen Kudeaketarako Planaren arabera kudeatzen ditu aldundiak eremu horiek. Planaren sorreran modu aktiboan parte hartu zuen diputazioak, eta azken hamarkadetan planari jarraituta kudeatu ditu eremuak.

«Habitatak hobetzeko, aurrekontu osotik 3.500 euro soilik erabiltzen dituzte: hau da, %1». 

HILARIO MANZANEDOKukubaso elkarteko kidea

2013an, ordea, kontserbazio bereziko guneen izendapena jasotzearekin batera, Gipuzkoako parke naturalak Europako Natura 2000 naturagune babestuen sarean sartu ziren, eta horrek Europak finkatzen zuen planari jarraitzera behartu zituen. «Hor instituzioen arteko talka bat egon zen. Aldundiak aldarrikatzen zuen Natur Baliabideen Kudeaketarako Planari jarraitu nahi ziola, Europatik zetorren plan berria aplikatu beharrean. Talka hori izan da urteetan natur kontserbazioaren aldeko politikak egitea atzeratu duena», dio Sarobek. 2022ko natura ondarea kontserbatzeari buruzko lege berriak, ordea, bi dokumentu horiek «uztartzea» ekarri du.

Biodibertsitatea ala etekinak?

Baina zer ezberdintasun dago bi planen artean? Habitaten figuraren zentraltasuna da ezberdintasun nagusietako bat. Europako legediak natur kontserbazioa habitaten arteztarauen arabera ulertzen du. Hau da, habitatak natur kontserbaziorako unitate bihurtzen dira, eta horien garrantzi ekologikoa zehazten du Europak. «Horrek guztiz aldatzen du orain arteko ikuskera kontserbazioari begira», azaldu du Sarobek. Natur taldeen aldarri historikoa izan da legedi hori aplikatzea. Izan ere, Sarobek azpimarratu du orain arte egon den aldundien kudeaketa plana «zerbitzu ekosistemikoei etekina ateratzera» bideratuta dagoela, eta ez biodibertsitatea kontserbatzera. «Kudeaketa jarduera ekonomikoetara bideratzen da: abeltzaintza, basogintza zein erabilera publikora», gehitu du Huesak.

Leze koba, Aizkorriko akuiferoaren deskarga gune bat, 2021eko irudi batean. JUANAN RUIZ / FOKU

Pagoetako natur parkearentzat aurreikusitako aurrekontuen adibidea eman du Sarobek: basoak mantentzeko lanetarako 9.000 euro jarriko ditu aldundiak, larreetara 12.000 euro, eta parketxeko lorategi botanikora 85.000. Horrez gain, 250.000 euro jarriko ditu erabilera publikorako. Diru horrekin denarekin, eremu bakoitzean egingo diren lanak zehaztu ditu aldundiak, Sarobek esan duenez: «Basolanak udako garbiketak dira: basoko zuhaitz batzuk moztea eta espezie batzuk kentzea. Larreei dagokienez, aldundiak ulertzen du Pagoetako larreak zaintzea landaretza sastrakadiak kentzea dela, adibidez. Zeregin horiek nekazaritza Nekazaritza Sailaren kontuak dira, ez kontserbaziora bideratutako neurriak».

«Kontserbaziorako kudeaketa eta aurrekontu plan bat aurkeztu behar zuen aldundiak sei urteko epean. Baina oraindik zain gaude».

KARLOS MURUAEguzki taldeko kidea

«Aralarren antzekoa gertatzen da», jakinarazi du Huesa Landarlan elkarteko kideak. «Gainera, kasuren batean, sastrakak erretzea proposatzen dute. Larria iruditzen zaigu natur parke batean sua erabiltzea». Gehitu du zuhaitzak mozteko matarras teknika proposatzen dela aurrekontuetan: «Zuhaitz guztiak batera kentzeko teknika bat da. Lurzorua galtzea dakar, baita bertako fauna tokirik gabe geratzea eta lurraren higadura ere. Inon ez litzateke erabili beharko, baina natur parke batean, are gutxiago».

Lau kideek eskuartean dituzte parke bakoitzerako aldundiaren aurrekontuak. «Aurrekontua guztira 355.000 eurokoa da, eta ia guztia erabili dute ehizarako guneak jartzeko, matarrasak egiteko, sastrakak mozteko eta abeltzaintzarako. Habitatak hobetzeko, aurrekontu osotik 3.500 euro soilik erabiltzen dituzte; hau da, %1», salatu du Manzanedok.

Murua bat dator, eta gehitu du aurrekontuak ez direla erabiltzen Europatik jarritako kontserbazio helburuak betetzeko: «Orokorrean lau parkeetan gauza bera gertatzen da. Europatik datorren Aiako Harriaren kudeaketa planean, helburuen artean zegoen Aiako Harriko parkea ia bederatziehun hektareatan handitzea, baina aurtengo aurrekontuetan 1,60 hektarea handitzeko asmoa dago. Pentsa noiz iritsiko garen Europak finkatutako helburuetara…».

Horren ordez, aldundiak abeltzaintza eta basogintza bultzatzen dituela salatu du Sarobe Arkamurako kideak. «Eremu handia hartzen du abeltzaintzak, eta, gainera, eredu intentsiboa da. Alde batetik, abeltzainak daude. Bestetik, basozaleek geroz eta baso gehiago eskatzen dituzte, eta guk kontserbazio gehiago eskatzen dugu. Hor tentsio batzuk sortzen dira, baina natur kontserbazioaren ardura duenak, aldundiak, ez du kontserbazioaren aldeko apusturik egiten». Sarobek adierazi duenez, Pagoetan hiru urtean sastrakadien %80 moztu zituzten, bigantxategi baterako eta beste abeltzain batzuen jarduera bermatzeko. «Sastrakadi horretan zegoen Gipuzkoako mirotz zuriaren habia bakarrenetarikoa, eta, jakinaren gainean zeuden arren, moztu eta mirotza desagertu egin zen. Beti irabazten du jarduera produktiboak».

«Natur kontserbazioaren ardura duenak, aldundiak, ez du kontserbazioaren aldeko apusturik egiten».

AITZIBER SAROBEArkamura natur taldeko kidea

Huesak adierazi du ez daudela abeltzaintza parkeetan sartzearen aurka, baina «nola» egin ikertu beharko litzatekeela. Manzanedo bat dator: «Natur kontserbazioak lehentasuna izan behar du, eta, jarduerak badaude, horretan laguntzen dutenak izan behar dute, edo, gutxienez, kalterik egiten ez dutenak». Horrez gain, Muruak esan du Natura 2000 sarearen barruan egoteak «nahi eta nahi ez» bultzatzen duela kontserbazioa parkearen helburu nagusi izatera.

Ikerketarik ez

«Ez da ikertzen». Hori da solaskideek gehien aipatu duten esaldietako bat. «Parkeak izendatu zirenetik 30 urte pasatu dira, eta oraindik ez da ebaluazio bat egin parkeko fauna eta flora nola dagoen ikertzeko. Ikerketara bideratutako aurrekonturik ez dago», ohartarazi Huesak. Sarobek erantsi du Natura 2000 sareko txosten guztietan argi adierazten dela parkeetako habitatak «hobeto» ezaugarritu behar direla.

Parkeetako patronatuak sortu zirenean, zehaztu zuten bertako kide guztiek gutxienez urtean bi aldiz bildu behar dutela. Aldundiak dauka bileretara deitzeko ardura, eta Naturkoneko kideek deitoratu dute azken urteetan ez duela bileretara deitu ere egin. «Guk eskatu behar izan dugu legea betetzeko, eta, gutxienez, patronatuetako batzarretara deitzeko», esan du Muruak. Hala ere, Mendiak eta Naturaren Zaintzaren Departamentuak [orain Lurralde Oreka Berdea izendatu duten sail hori] zuzendaritza aldatzearekin batera, «jarrera aldaketa bat» ikusten hasi dira natur taldeetako kideak, Sarobek esan duenez: «Orain arte zuzendari egon denak publikoki esan zuen ez zuela sinesten Natura 2000 sarean, eta aurreko bi legealdietan hori antzeman da. Legealdi aldaketarekin batera, zuzendaritza aldatu dute, eta zuzendari berria beste jarrera batekin etorri da».

«Parkeak izendatu zirenetik 30 urte pasatu dira, eta oraindik ez da ebaluazio bat egin parkeko fauna eta flora nola dagoen ikertzeko».

EDURNE HUESA Landarlan elkarteko kidea

Esperantzaz begiratzen diote Naturkoneko kideek legealdi aldaketari, oraindik funtsezko aldaketarik egin ez dela dioten arren. «Borondate ona adierazi dute, baina orain ikusi beharko da beteko duten edo ez. Oraingoz, aurten behin behintzat deitu dute patronatuaren bilerara», dio Muruak.

AHTak aldirietako tren-zerbitzua murrizten du

Gaur arratsaldean AHTren aurkako eta aldirietako trenaren aldeko elkarretratzea egin dugu Oreretako eta Lezoko RENFEren geltokian. Hona hemen gure arrazoiak…

2016an hasi ziren Astigarraga-Irungo tartean ohizko trenbidetik AHTa igaro ahal izateko hirugarren haria ezartzeko lanak. Lehen aurrekontua 185 milioitakoa zen. Geroztik, gero eta ondorio okerragoak pairatzen ari gara: ordutegi eta trenen murrizketa, atzerapenak, bertan behera uzteak, transbordoak, matxurak…

Arazo guzti hauek bidaiariak galdu eta beste garraio motetara jotzea ekarri du. Izan ere,  AHT-aren inposaketa eragin kaltegarria izaten ari da jende arruntak gure egunerokoan erabiltzen dugun aldirietako trenean.

Azken urtean egoera are eta gehiago okertu da. Hainbat eguneko erabateko etenaldiak ezarri dizkigute. Hauetan, ordezko autobusek ez dituzte tren ordutegiak betetzen, ezin da bizikletarik eraman, eta (berriro ere) ezin dugu garaiz iritsi gure eginbeharretara.

Orain artekoa gutxi balitz, ia abuztu osoan ez dugu trenik izango Hernani eta Irun artean, eta datorren urterako berdin jarraituko dugula iragarri du Espainiako Garraio Ministeritzatik Santano jaunak.

Gipuzkoan bakarrik, iada 2000 milioi xahutu dituzte AHTaren plataformaren obretan. Kontuan izan behar da elektrifikazioa, errailak jartzea edota segurtasun sistemak ez daudela kopuru horren barruan. Beste milioi mordo bat xahutzeko asmoa dute.

Gastu guzti hauei gehitu behar zaizkio Donostian eta Irunen AHT-a sar dadin egiten ari diren geltoki berriak. Gustura egongo da Santano Irungo alkate ohia. Izan are, AHTak hark bultzatutako espekulazio operatiboa ahalbidetuko du. Eneko Goia ere pozik, txikizio honek hiria turistifikatzen laguntzen duelako.

Gainera, Astigarraga eta Lezo artean, Martutene, Orereta eta Oiartzundik barrena, 500 milioiko aurrekontua duen trazaketa berri bat eraiki nahi dute, merkantzien garraiorako erabiltzeko ere. Konparaziorako, kilometro bakoitza egiteko gastatu nahi diren 50 milioiak Lezoko udalaren bost urteko aurrekontuaren parekoak dira.

Proiektu hau Gaintxurizketako plataforma logistikoarekin lotua dago. Bertan Eusko Jaurlaritzak, lezoarren borondatearen gainetik, 500 Hako lur erreserba egina du, bertako nekazaritzarako balio estrategiko handia duten lurrak eta ondare ekologikoa betirako artifizializatzeko asmoz.

Funtsean AHT-ak oso eragin kaltegarriak dakarzkigu:

-Publikoa behar lukeen zerbitzua izorratzea.

-Gizarte eskarietatik (zaintza, osasuna, pentsioak, hezkuntza) baliabide ekonomikoak enpresa handiei desbideratzea.

-Orain eta etorkizunean denoi eragingo digun txikizio ekologikoa (gune naturalen suntsipena, CO2 isurketak, lurraldea azpiegitura erraldoiekin kolapsatzea…

Gauzak horrela, gehiegikeria hau gelditu beharra dago. Berandu gabiltza, interes ekonomiko eta politikoen ondorioz, baina orain da momentua. AHT-a geldiarazi behar da, lur eta baliabide gehiago irentsi aurretik.

AHTak aldirietako tren zerbitzua murrizten du! Gelditu AHTa!

Oarsoaldeko AHTrik EZ! mugimendua

Larunbat hontan Zapatu Azule Ondarroan

Badator, badatorrr Zapatu Azule. Larunbat honetan, hilak 29, aurten ere Ondarroan ospatuko dugu gure Zapatu Azule. Jende erdiarekin eta kontzientziazio bikoitzarekin askoz hobeto pasatuko genuke denok. Baina aldez aurretik jakinda hori ezinezkoa izango dela, gu geurera, ingurumen-inpaktua ahalik eta txikiena izan dadin saiatzera. Lan zaila. Bakoitzak zer egin behar dugun esatea, denok dakigu. Primeran pasatzeak ez du zertan kontraesana izan gure portaerarekin, inpresentableak bagina bezala.

Ondo pasa!

2.Eskuko eta Truke Azoka Zuazo-Arteagabeitiako jaietan

Datorren larunbatean, hilak 22, Zuazo-Arteagabeitiako jaien baitan, Eguzki Barakaldok bigarren Eskuko eta Truke azoka antolatzen dugu, helburua materialen berrerabilera sustatzea delarik. Azoka honetan, edozein material (objektu) saldu, trukatu edota oparitzeko aukera izando dugu. Bertan topatu ahal izando ditugun salgaiak, besteak beste: liburuak, arropa, diskak, jostailuak, kirol materiala, altzariak, soinu-tresnak…

Kontsumo arduratsua oinarri moduan duen eredua lortzeko beharra gero eta handiagoa da. Aldaketarako bide honetan guztiok eman dezakegun lehenengo pausoa, gure eguneroko kontsumoan 3R (murriztu, berrerabili eta birziklatu) erregela jarraitzea da.

Murriztu hitzak beharrezkoak ez diren erosketak saihesteari so egiten dio. Berrerabili eta birziklatu hitzek objetuen erabilera beste pertsona batzuekin partekatzea eta jadanik erabiltzen ez ditugun gauzei bigarren bizitza bat ematea esan nahi dute. Eta azkenik, erostea benetan beharrezkoa denean, bidezko merkataritzaren mekanismoak, ekonomia alternbatiboa eta solidarioa eta kontsumo kolaboratiboaren erabiltzea.

Bigarren eskuko merkatuak, bai salmentakoak eta baita trukekoak ere, 3R erregelaren adibide ezin hobeak dira eta horretaz gain gauza deberdinak aurkitzeko aukera ematen digute, merkeak eta ekologikoa, izan ere berrerabiltzen den produktua baino ekologikoagorik ez dago.

Azokan parte hartzeko, bidali mezua eguzkibarakaldo@gmail.com

Txatar-hautsa Lezo-Donibaneko bidegorrian

Pasaiako portuko txatar-deskargek arriskuan jartzen dute herritarren osasuna eta ingurumena

Ekainaren 15ean, eguerdian, Pasaiako portuko kaietan garabi batek txatarra deskargatzen zuen bakoitzean isuritako txatarra oxidozko partikulen hodei itzelek Lezo eta Pasai Donibane lotzen dituen bidegorritik ibiltzea galarazten zuten, eta Eguzki talde ekologista gertaera horren lekuko zuzena izan da.

Horregatik, publikoki salatu nahi dugu gertakari horiek onartezinak direla. Zoritxarrez, horrelako gertaerak, pertsonen osasunaren eta ingurumenaren aurkakoak, askotan errepikatzen dira. Urteak daramatzagu egoera hori administrazio publikoen aurrean salatzen eta Pasaiako portuan sortzen diren hauts, zarata eta isurketa kutsagarriak prebenitzeko eta saihesteko neurri eraginkorrak aplika daitezela eskatzen, eta, zoritxarrez, ez dugu erantzun positiborik jasotzen. Enpresen interesak ez du pertsonen osasuna eta ingurumena bermatzearen gainetik egon behar.

Eguzkitik eskatzen dugu, BEHIN BETIKO, ingurumenaren eta pertsonen osasunaren aurkako jarduera onartezinak saihesteko protokolo eta neurri eraginkorrak ezar daitezela. Era berean, ingurumen- eta osasun-arloan eskumena duten erakundeek portuko enpresei kontrol gehiago eska diezaietela eskatzen dugu, atmosferara ez dadin isuri partikula kutsatzailerik, eta gauean zaratarik eta badiara egindako isurketarik ez dagoela berma dadin.

Urkulluren gobernuak bere azken bileran angulak arrantzatzea baimendu duela salatu dute ekologistek

Angula-arrantza profesionalizatzeko dekretua onartu zuen atzo Urkulluren gobernuak bere azken bileran. Dekretuaren bidez, Jaurlaritzak iskin egin nahi dio Europar Batasunak 2023ko urtarrilean angularen aisialdiko arrantzaren gainean ezarri zuen debekuari; izan ere, aisialdiko arrantza izan da azken urteotan Bizkaian eta Gipuzkoan indarrean egon den angula-arrantza mota bakarra.

Debekua onartu izana kontseilari berriari zabalean egindako dejada da, zeren eta talde ekologistok dagoeneko dekretua bertan behera uzteko eskaera idazten ari baikara, kontseilari berriak, edozein dela ere, mahai gainean izan dezan kargua hartu bezain pronto. Kontseilari berriak aukera bikaina izango du erakusteko biodibertsitatea benetan aintzat hartzen duen ala diskurtsoak hanpatzeko erabiltzen diren bost duroko hitz potolo horietako bat baino ez den.

Aingira europarraren egoera benetan larria da, kritikoa (*). Gauzak horrela, angulak arrantzatzea biodibertsitateari ageriko erasoa da, hain agerikoa ezen Jaurlaritzak “zelata-arrantza” edo “arrantza zentinela” kontzeptuaz morzorrotu duen. Horren arabera, arrantza profesionalak balioko luke espeziearen bilakaera zelatatzeko edo behatzeko, eta, azken batean, horrek kontserbazioan lagunduko luke. Alegia, Jaurlaritzak ziria sartu nahi digu. Sinetsarazi nahi digu angula modu profesionalean, hau da, irabaziak helburu, arrantzatuko dela… baina soil-soilik espeziearen beraren hobebeharrez.

“Zelata-arrantza” kontzeptua koartada bat besterik ez da. Espeziearen populazioen jarraipena egiteko ez dago zertan angulak uretatik atera, are gutxiago urre-prezioan saltzeko eta jateko. Izan ere, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Aingira Berreskuratzeko Plan Integralak espeziearen populazioen jarraipena egitea du oinarri, eta, hala ere, ez du inolako “zelata-arrantzarik” aurreikusten. Are gehiago, espresuki debeketazen du aingirak ur kontinentaletan arrantzatzea. Eta aukera aprobetxatu nahi dugu kontraesana agerian uzteko: Aldundiak, begi-bistako kontserbazio-arrazoiengatik, ibai eta erreketan aingirak harrapatzea aspaldi debekatu zuen; Jaurlaritzak, berriz, errio edo itsasadarretan aingiren kumeak, angulak, arrantzatzen jarraitzeko dekretua onartu du. Hitz gutxitan: “zelata-arrantza” kontzeptuak galzorian dagoen espezie baten harrapaketa “errespetagarritasun zientifikoz” eta, nola ez, “iraunkortasunaz” mozorrotzea beste helbururik ez du.

Gauzak horrela, arestian esan bezala, Eguzki eta Mutriku Natur Taldea dagoeneko dekretua bertan behera uzteko eskaera idazten ari gara, kontseilari berriak, edonor dela ere, mahai gainean izan dezan kargua hartu bezain pronto. Gauzak onbideratzeko eta aingira Mehatxatutako Espezieen Euskal Katalogoan sartzeko eskatuko diogu. Izan ere, hori da galzorian dagoen aingirari dagokion lekua, aspalditik, gainera.

EGUZKI TALDE EKOLOGISTA eta MUTRIKU NATUR TALDEA, 2024ko ekaina

(*) Zientzialarien artean ez dago aingiraren egoeraren larriari buruzko eztabaidarik, eta hori nabarmendu beharra dagoela iruditzen zaigu. Hona hemen datu adierazgarri bat: orain dela 50 urte Sargazoen itsasotik gure itsasadarretara iristen ziren 100 angulako, gaur egun 8,8 baino ez dira iristen. Eta Ipar itsasoan egoera are larriagoa da: 0,4 baino ez.

@Chikichanka

Naturaren Kontserbaziorako Nazioarteko Erakundeak (IUCN) 2008an sartu zuen aingira mehatxatutako espezieen zerrenda gorrian, “galzori larria” kategorian, gainera. Alegia, iberiar katamotzak, pandak edota ekialdeko gorilak baino arrisku handiagoa du aingira europarrak.

ICES Itsasoa Ikertzeko Nazioarteko Kontseilua, berriz, Europar Batasuna arrantza-kontuetan aholkatzen duen zientzia-erakundea da. Bada, ICESek urteak daramatza esaten aingira “segurtasun-muga biologikoetatik kanpo dagoela, arrisku larrian”, eta faktore antropikoek –arrantzak barne– eragindako hilkortasunak “0 edo 0tik ahal den hurbilen” egon beharko lukeela. Gauzak horrela, Europar Batasunak neurri batzuk hartu ditu azken urteotan. Hala ere, egoera gero eta okerragoa da. Horregatik, 2022an eta 2023an, CIESek zuzen-zuzenean aingiraren arrantza debekatzeko eskatu du.

Eta, hala ere, jarraitzen dugu aingirak eta angulak arrantzatzen eta jaten.

Daliako eraisketa lanen etetea eskatzeko bildu gara herritarrak

Gernika-Lumoko Dalia fabrika zaharra eraisteko lanak hasi direla salatzeko helburuagaz elkarretaratzean bildu gara gaur [ekainak 15] Urdaibaiko herritarak. Guggenheim Bilbao Museoaren Fundazioak eta Bizkaiko Foru Aldundiko agintariek Guggenheim Urdaibai proiektuaren bi egoitzetako bat jartzeko aurreikusten lekua da hori.

Horregatik, Zaindu Dezagun Urdaibai, Guggenheim Urdaibai Stop, Guggenheim EZ, EGUZKI Talde Ekologista, Ekologistak martxan eta Lanius Ornitologi Elkarteak elkarregaz zabaldutako deialdiak erantzun zabala jaso du: eskuetan pankarta eta banderak eta kamisetak soinean ditugula, lanen eta Guggenheim Urdaibai proiektuaren etetea eskatu ditugu.

Dalia testuinguru historiko batean kokatu behar da, eta kontutan izan behar da nondik etorri zen, zer egin zen berton eta zer garrantzia duen Gernikarentzako.oiektuaren inguruan pentsatzeko bi urte hartuko zituztela iragarri zuten, eta agerian geratu da.

Dalia eraisteko hondeamakina modu erdi klandestinoan egin da, eta ez dakigu lan horiek aurrera eramateko beharrezko lizentziarik aitortu zaien.

Modu berean, herritarrei oinarrizko informazioa eskaini ez izana leporatu diegu eraisketa lanen arduradun guztiei. Hartu beharrekoak ziren osasun eta prebentzio neurriak ez diote batere inporta izan. Hemen amiantoa dago, eta jendeari, inguruko auzokideei ez zaio horren berri eman.

Bai eraisketak, bai Guggenheim Urdaibai proiektuak biosferan izango duen inpaktua salatu nahi izan dugu beste behin. Hala, txosten ofizialek diotenez Urdaibaik ia gaindituta duela harrerako gaitasuna. Orduan, zertarako behar dugu jende gehiago? Modelo turistikoa bultzatzeko.

Modelo horrek errekan dauden balio naturalak, kulturalak eta hizkuntza bera ere arriskuan jartzen ditu. Proiektuak bultzatzen duenak inbasio kulturala eta lurraldearen suntsipena ekarriko dituela aurreikusten dugu. Urdaibak duen helburuaren kontrako ekintza zuzena da.

Daliaren eta Guggenheim Urdaibai proiektuaren kontra antolatzen jarraitzeko prest agertu gara elkarretaratzean bildu garenak. Horregatik, adierazi dugu udaletxera joko dugula aurkeztutako salaketaren inguruan erantzunik jaso ez dugula salatzera.Guri ez digute zabaltzen babes judizial eragingarria jasotzeko aukera, eta hori ere landu beharko dugu.

Modu eta denbora batean erantzun bat jasotzea guztiok dugun eskubidea bada, agian ez gara Arartekora joango, guardiako epaitegira baizik. Izan ere, fiskaltzan, kultura sailean eta udaletxean ipini ditugun salaketak eta bat-berak ere ez digu erantzun.

Bizkaia ez dago salgai! Ekaina 22an manifa Bilbon

Mendiak, ibaiak, hondartzak eta gure ondarea desjabetu nahi dituzte.

Gure iragana da, gure oraina eta baita gure etorkizuna ere.

Horregatik erabaki dugu deialdi honetan bat egitea abusu horri aurre egiteko.

Bizkaia hobe baten alde borrokatzeko.

Haien makroproiektuetarako dena ez dela onargarria erakusteko.

Enpresa pribatuaren eta kapital handien mesedetan espoliazioa baimentzen duten botere publikoen aurrean lurra defendatzeko.

Bizkaia ez dago salgai, eta ez dugu onartuko gure herriak puskaka hondatzea, ezta bizi dugun lurraldea txikitzea ere.

GURE IRAGANAGATIK, GURE ORAINAGATIK ETA GURE ETORKIZUNAGATIK.

📆 Ekainak 22,

📌 Jesusen Bihotzetik (Bilbo)

🕡 18:30ean

Erakuts dezagun gure indarra lur hau salbatzeko!

Herriak bakarrik salba dezake herria.✊

BIZKAIA EZ DAGO SALGAI!