All posts by Donostia

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik helegitea aurkeztu dute Busturialdeko emari ekologikoak murrizteko erabakiaren aurka

albisteak
Leave a comment

Urdaibaiko Mape erreka lehortuta, artxiboko irudi batean. OLAIA ZABALONDO / BUSTURIALDEKO HITZA. Iturria: BERRIA.

Joan den maiatzaren 24an, Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik salatu zuten Euskal Autonomia Erkidegoko Uraren Kontseiluak Busturialdeko ibaietan gutxieneko emari ekologikoa murriztea onartu zuela. Uztailaren 1ean, astelehenean, bi elkarteek gora jotzeko errekurtsoa aurkeztu zuten Oka Unitate Hidrologikoaren emari ekologikoen behin-behineko aldaketa onartzen duen Uraren Euskal Agentziako zuzendari nagusiaren 2024ko maiatzaren 27ko Ebazpenaren aurka.

Bereziki azpimarratzekoa da “Oka UHren ibai-sare osoa Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren barruan dagoela“. Erreserba hori Euskadiko Biosfera Erreserba bakarra da, UNESCOk halakotzat jo zuen 1984an, eta haren babesa Urdaibaiko Biosfera Erreserba Babestu eta Antolatzeari buruzko uztailaren 6ko 5/1989 Legeak arautzen du. Era berean, deklaratutako lehorte-kasuetan gutxieneko emariak murriztea ahalbidetzen duen araudia ez da aplikagarria RAMSAR espazioetan (Nazioarteko Garrantzia duten Hezeguneei buruzko Konbentzioa, hezeguneen eta haien baliabideen kontserbazioaren eta erabilera arrazionalaren aldekoa) dauden ibaietan, hala nola Urdaibaiko ibaietan, lehentasunezkotzat jotzen baita emari ekologikoen erregimenari eustea.

Ekologistek adierazi dutenez, Ebazpena arretaz aztertu ondoren, “arduragabea da” emariak “ahal den neurrian” beteko direla adieraztea, beste premiazko neurri batzuk aurreikusten ez diren bitartean, hala nola antzinako eroanbideetan izandako galerak ezabatzea edo kaleak edateko urarekin ureztatzeari uztea. “Merkeago ateratzen zaie ibai-saretik harrapatzea ihesak suntsitzen inbertitzea baino“. Gainera, uste dute erabaki hori informazio zientifiko nahikorik eta egiaztaturik gabe hartu dela. “Ez dago kontrasterik, ezta jarraipenik ere, Partzuergoak 2022an egindako edukierei buruz ematen dituen datuak bakarrik; horietan, uztailean, abuztuan eta irailean gutxieneko emari ekologikoak gainditzen ziren ia bilketa guztietan”.

Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren proposamena aplikatuz gero gutxieneko emari ekologikoa murriztuko litzatekeen ehunekoei dagokienez (taulan ikus daiteke), ekologisten ustez “deigarria da murrizketa handia izatea ur altuetan, ur ertainetan eta ur baxuetan, masaren amaierako puntu guztietan edo 3 ibaietan eta, bereziki, Golako ibaian, oro har % 60tik gorako murrizketekin (Golako 2 ur altu, 156 l/s-tik 62 l/s-ra igaro da, hau da, % 60,5eko murrizketa), proposatzen da jatorrizko balioaren % 39,5era geratzea; Golako 1 ur altu 192 l/s izatetik 76 l/s izatera igaro da, % 60,5eko murrizketa, jatorrizko balioaren % 39,5ean geratuz“.

Emari ekologikoen murrizketa-ehunekoa masaren edo tartearen amaierako puntuetan, egoera hidrologiko arruntan Emari ekologikoen murrizketa-ehunekoa masaren edo tartearen amaierako puntuetan, lehorte luzeko egoeran
TARTEAK Ur altuak Ur ertainak Ur baxuak Ur altuak Ur ertainak Ur baxuak
Mape 2 23,5 16,4 23,5 23,5 16,4 23,5
Mape 1 23,5 16,4 23,5 23,5 16,4 23,5
Kanpantxu 1 36 33,5 35 36 33,5 35
Kanpantxu 2 36 35 35 36 35 35
Golako 2 60,5 59,5 59,5 60,5 59,5 59,5
Golako 3 60,5 60 61 60,5 60 61
Golako 1 60,5 60 61 60,5 60 61

 

Aurkeztutako errekurtsoan azaltzen diren ondorioen artean, Ebazpena maila baxuagokoa izatea dago, Urdaibaiko Legeak, Plan Gidariaren Dekretuak eta Natura 2000 Sareari eta RAMSAR Hitzarmenari buruzko nazioarteko araudiek zehaztutako babesa ez betetzea baitu helburu. Gainera, honako hau aipatzen dute ekologistek: “Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren txostenak garrantzi txikia du, ur-edukieretara mugatzen baita, ekosistema hidroflubialak osatzen dituzten beste elementuak kontuan hartu gabe, hala nola ibaiertzeko basoen egoera, uraren tenperatura, kutsatzailerik eta giza esku-hartzerik eza edo legez kanpoko gaikuntzen kontrola“. Ezin da ahaztu, gainera, eremu tentsionatua dela eta ibaiek “ez dutela gehiago ematen, bizitzarako baldintza egokietan gorde nahi baditugu, ezinbestekoak baitira Biosfera Erreserba kontserbatzeko“.

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik uste dute ez dela beharrezkoa emari ekologikoak murriztea, ezta behin-behinean ere, eta garrantzitsua dela “iraganetik ikastea eta Mape ibaiaren lehorketa bezalako kasuak ez errepikatzea, 2020ko udan, emaria legeak ezartzen duen emari ekologikoaren azpitik utzi baitzuen, eremua urez hornitzeko, eta fiskaltzak zonako fauna eta florarentzat arriskutzat jo baitzuen“. Horregatik guztiagatik, honako hau adierazten dute: “Ebazpen honen aurka errekurtsoa jartzen dugu Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Jasangarritasuneko Sailburuordetzaren aurrean, erabat deuseztzat jo ditzan edo deuseztatu ditzan eta, nolanahi ere, aipatutako ebazpenak ezeztatu eta ondoriorik gabe utz ditzan“. Gainera, ziurtatu dute ez dutela baztertzen instantzia guztiak agortzea, judizialak barne, “zentzugabekeria hori gelditzeko“.

Diputazioak berriak balira bezala saldu nahi ditu dagoeneko eraikita egon beharko luketen bidegorriak

albisteak
Leave a comment

Jasangarritasun diputatu Jose Ignacio Asensiok ostiralean iragarri zuen bere Departamentuak “datozen urteetan” Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea osatzeko 208 milioi euro inbertituko dituela. Iragarpen hori, oraingoan ere, inolako autokritika-zantzurik gabe egin zuen, eta mugikortasun jasangarria eta bizikletaren erabilera sustatzeko konpromisoari buruzko ohiko erretolikaz bilduta.

  • Zer dago, ordea, iragarpen horren atzean? Ostiralean bertan Bizikletaren Kontseiluan aurkeztu zen Gipuzkoako Bizikleta Bideen Lurraldearen Arloko Planaren ebaluazioa eta birprogramazioa
  • Eta zer da Gipuzkoako Bizikleta Bideen Plana? Batzar Nagusiek 2013an aho batez onartu zuten Plana da, Foru Bidegorrien Oinarrizko Sarea osatzeko falta ziren bidegorriak 2021erako egitea aurreikusten zuena.
  • Eta Planak aurreikusi bazuen bidegorri horiek 2021erako gauzatuta egon behar zutela, zergatik birprogramatu behar dira orain, 2024an? Bada, ostiralean aurkeztu zen ebaluazio- eta birprogramazio-dokumentuan bertan irakur daitekeen bezala, Planaren gauzatze-maila oso apala izan delako.
  • Oso apala? Bidegorrien Oinarrizko Foru Sarea osatzen duten 289,96 kilometroetako 137,82 baino ez daude gaur egun erabilgarri, hau da, % 47,53. Erdia ere ez.
  • Baina zergatik ez da Plana gauzatu? Ebaluazio-dokumentuak dio arrazoiak “aztertu” egin beharko direla, baina argi eta garbi aipatzen du begi-bistakoena: Aldundiak Plana gauzatzera behar baino askoz diru gutxiago bideratu du, eta, gainera, bideratu dituen partidak ere ez dira beti behar beste gauzatu.

Hori da errealitatea, Aldunditik behin eta berriz bizikletarekiko konpromisoari buruz kontatzen diguten ipuina zeharo gezurtatzen duena. Asensio “datozen urteetarako” saltzen ari da dagoeneko eraikita egon beharko luketen bidegorriak.

Gauzak horrela, garbi dago Plana birprogramatu behar dela. Are gehiago, langintza horretan ere berandu gabiltzala esan dezakegu, kontuan izanda Plana gauzatzeko epea 2021ean bukatu zela eta dagoeneko 2024an gaudela.

Gainerakoan, espero dugu Aldundiak gaia hemendik aurrera orain arte baino serioago hartzea. Egia esan, zaila ere ez dirudi. Hori bai, horretarako, bizikletari eta jasangarritasunari egindako propagandazko laudorioen ordez, Planean konprometitutako inbertsioak gauzatu behar dira.

Gure partetik saiatuko gara segimendua egiten eta, kasu honetan bezala, gakoak ematen, ziria nolanahi sar ez diezaguten.

EGUZKI, 2024ko uztaila

AHTak aldirietako tren-zerbitzua murrizten du

albisteak
Leave a comment

Gaur arratsaldean AHTren aurkako eta aldirietako trenaren aldeko elkarretratzea egin dugu Oreretako eta Lezoko RENFEren geltokian. Hona hemen gure arrazoiak…

2016an hasi ziren Astigarraga-Irungo tartean ohizko trenbidetik AHTa igaro ahal izateko hirugarren haria ezartzeko lanak. Lehen aurrekontua 185 milioitakoa zen. Geroztik, gero eta ondorio okerragoak pairatzen ari gara: ordutegi eta trenen murrizketa, atzerapenak, bertan behera uzteak, transbordoak, matxurak…

Arazo guzti hauek bidaiariak galdu eta beste garraio motetara jotzea ekarri du. Izan ere,  AHT-aren inposaketa eragin kaltegarria izaten ari da jende arruntak gure egunerokoan erabiltzen dugun aldirietako trenean.

Azken urtean egoera are eta gehiago okertu da. Hainbat eguneko erabateko etenaldiak ezarri dizkigute. Hauetan, ordezko autobusek ez dituzte tren ordutegiak betetzen, ezin da bizikletarik eraman, eta (berriro ere) ezin dugu garaiz iritsi gure eginbeharretara.

Orain artekoa gutxi balitz, ia abuztu osoan ez dugu trenik izango Hernani eta Irun artean, eta datorren urterako berdin jarraituko dugula iragarri du Espainiako Garraio Ministeritzatik Santano jaunak.

Gipuzkoan bakarrik, iada 2000 milioi xahutu dituzte AHTaren plataformaren obretan. Kontuan izan behar da elektrifikazioa, errailak jartzea edota segurtasun sistemak ez daudela kopuru horren barruan. Beste milioi mordo bat xahutzeko asmoa dute.

Gastu guzti hauei gehitu behar zaizkio Donostian eta Irunen AHT-a sar dadin egiten ari diren geltoki berriak. Gustura egongo da Santano Irungo alkate ohia. Izan are, AHTak hark bultzatutako espekulazio operatiboa ahalbidetuko du. Eneko Goia ere pozik, txikizio honek hiria turistifikatzen laguntzen duelako.

Gainera, Astigarraga eta Lezo artean, Martutene, Orereta eta Oiartzundik barrena, 500 milioiko aurrekontua duen trazaketa berri bat eraiki nahi dute, merkantzien garraiorako erabiltzeko ere. Konparaziorako, kilometro bakoitza egiteko gastatu nahi diren 50 milioiak Lezoko udalaren bost urteko aurrekontuaren parekoak dira.

Proiektu hau Gaintxurizketako plataforma logistikoarekin lotua dago. Bertan Eusko Jaurlaritzak, lezoarren borondatearen gainetik, 500 Hako lur erreserba egina du, bertako nekazaritzarako balio estrategiko handia duten lurrak eta ondare ekologikoa betirako artifizializatzeko asmoz.

Funtsean AHT-ak oso eragin kaltegarriak dakarzkigu:

-Publikoa behar lukeen zerbitzua izorratzea.

-Gizarte eskarietatik (zaintza, osasuna, pentsioak, hezkuntza) baliabide ekonomikoak enpresa handiei desbideratzea.

-Orain eta etorkizunean denoi eragingo digun txikizio ekologikoa (gune naturalen suntsipena, CO2 isurketak, lurraldea azpiegitura erraldoiekin kolapsatzea…

Gauzak horrela, gehiegikeria hau gelditu beharra dago. Berandu gabiltza, interes ekonomiko eta politikoen ondorioz, baina orain da momentua. AHT-a geldiarazi behar da, lur eta baliabide gehiago irentsi aurretik.

AHTak aldirietako tren zerbitzua murrizten du! Gelditu AHTa!

Oarsoaldeko AHTrik EZ! mugimendua

Txatar-hautsa Lezo-Donibaneko bidegorrian

albisteak
Leave a comment

Pasaiako portuko txatar-deskargek arriskuan jartzen dute herritarren osasuna eta ingurumena

Ekainaren 15ean, eguerdian, Pasaiako portuko kaietan garabi batek txatarra deskargatzen zuen bakoitzean isuritako txatarra oxidozko partikulen hodei itzelek Lezo eta Pasai Donibane lotzen dituen bidegorritik ibiltzea galarazten zuten, eta Eguzki talde ekologista gertaera horren lekuko zuzena izan da.

Horregatik, publikoki salatu nahi dugu gertakari horiek onartezinak direla. Zoritxarrez, horrelako gertaerak, pertsonen osasunaren eta ingurumenaren aurkakoak, askotan errepikatzen dira. Urteak daramatzagu egoera hori administrazio publikoen aurrean salatzen eta Pasaiako portuan sortzen diren hauts, zarata eta isurketa kutsagarriak prebenitzeko eta saihesteko neurri eraginkorrak aplika daitezela eskatzen, eta, zoritxarrez, ez dugu erantzun positiborik jasotzen. Enpresen interesak ez du pertsonen osasuna eta ingurumena bermatzearen gainetik egon behar.

Eguzkitik eskatzen dugu, BEHIN BETIKO, ingurumenaren eta pertsonen osasunaren aurkako jarduera onartezinak saihesteko protokolo eta neurri eraginkorrak ezar daitezela. Era berean, ingurumen- eta osasun-arloan eskumena duten erakundeek portuko enpresei kontrol gehiago eska diezaietela eskatzen dugu, atmosferara ez dadin isuri partikula kutsatzailerik, eta gauean zaratarik eta badiara egindako isurketarik ez dagoela berma dadin.

Urkulluren gobernuak bere azken bileran angulak arrantzatzea baimendu duela salatu dute ekologistek

albisteak
Leave a comment

Angula-arrantza profesionalizatzeko dekretua onartu zuen atzo Urkulluren gobernuak bere azken bileran. Dekretuaren bidez, Jaurlaritzak iskin egin nahi dio Europar Batasunak 2023ko urtarrilean angularen aisialdiko arrantzaren gainean ezarri zuen debekuari; izan ere, aisialdiko arrantza izan da azken urteotan Bizkaian eta Gipuzkoan indarrean egon den angula-arrantza mota bakarra.

Debekua onartu izana kontseilari berriari zabalean egindako dejada da, zeren eta talde ekologistok dagoeneko dekretua bertan behera uzteko eskaera idazten ari baikara, kontseilari berriak, edozein dela ere, mahai gainean izan dezan kargua hartu bezain pronto. Kontseilari berriak aukera bikaina izango du erakusteko biodibertsitatea benetan aintzat hartzen duen ala diskurtsoak hanpatzeko erabiltzen diren bost duroko hitz potolo horietako bat baino ez den.

Aingira europarraren egoera benetan larria da, kritikoa (*). Gauzak horrela, angulak arrantzatzea biodibertsitateari ageriko erasoa da, hain agerikoa ezen Jaurlaritzak “zelata-arrantza” edo “arrantza zentinela” kontzeptuaz morzorrotu duen. Horren arabera, arrantza profesionalak balioko luke espeziearen bilakaera zelatatzeko edo behatzeko, eta, azken batean, horrek kontserbazioan lagunduko luke. Alegia, Jaurlaritzak ziria sartu nahi digu. Sinetsarazi nahi digu angula modu profesionalean, hau da, irabaziak helburu, arrantzatuko dela… baina soil-soilik espeziearen beraren hobebeharrez.

“Zelata-arrantza” kontzeptua koartada bat besterik ez da. Espeziearen populazioen jarraipena egiteko ez dago zertan angulak uretatik atera, are gutxiago urre-prezioan saltzeko eta jateko. Izan ere, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Aingira Berreskuratzeko Plan Integralak espeziearen populazioen jarraipena egitea du oinarri, eta, hala ere, ez du inolako “zelata-arrantzarik” aurreikusten. Are gehiago, espresuki debeketazen du aingirak ur kontinentaletan arrantzatzea. Eta aukera aprobetxatu nahi dugu kontraesana agerian uzteko: Aldundiak, begi-bistako kontserbazio-arrazoiengatik, ibai eta erreketan aingirak harrapatzea aspaldi debekatu zuen; Jaurlaritzak, berriz, errio edo itsasadarretan aingiren kumeak, angulak, arrantzatzen jarraitzeko dekretua onartu du. Hitz gutxitan: “zelata-arrantza” kontzeptuak galzorian dagoen espezie baten harrapaketa “errespetagarritasun zientifikoz” eta, nola ez, “iraunkortasunaz” mozorrotzea beste helbururik ez du.

Gauzak horrela, arestian esan bezala, Eguzki eta Mutriku Natur Taldea dagoeneko dekretua bertan behera uzteko eskaera idazten ari gara, kontseilari berriak, edonor dela ere, mahai gainean izan dezan kargua hartu bezain pronto. Gauzak onbideratzeko eta aingira Mehatxatutako Espezieen Euskal Katalogoan sartzeko eskatuko diogu. Izan ere, hori da galzorian dagoen aingirari dagokion lekua, aspalditik, gainera.

EGUZKI TALDE EKOLOGISTA eta MUTRIKU NATUR TALDEA, 2024ko ekaina

(*) Zientzialarien artean ez dago aingiraren egoeraren larriari buruzko eztabaidarik, eta hori nabarmendu beharra dagoela iruditzen zaigu. Hona hemen datu adierazgarri bat: orain dela 50 urte Sargazoen itsasotik gure itsasadarretara iristen ziren 100 angulako, gaur egun 8,8 baino ez dira iristen. Eta Ipar itsasoan egoera are larriagoa da: 0,4 baino ez.

@Chikichanka

Naturaren Kontserbaziorako Nazioarteko Erakundeak (IUCN) 2008an sartu zuen aingira mehatxatutako espezieen zerrenda gorrian, “galzori larria” kategorian, gainera. Alegia, iberiar katamotzak, pandak edota ekialdeko gorilak baino arrisku handiagoa du aingira europarrak.

ICES Itsasoa Ikertzeko Nazioarteko Kontseilua, berriz, Europar Batasuna arrantza-kontuetan aholkatzen duen zientzia-erakundea da. Bada, ICESek urteak daramatza esaten aingira “segurtasun-muga biologikoetatik kanpo dagoela, arrisku larrian”, eta faktore antropikoek –arrantzak barne– eragindako hilkortasunak “0 edo 0tik ahal den hurbilen” egon beharko lukeela. Gauzak horrela, Europar Batasunak neurri batzuk hartu ditu azken urteotan. Hala ere, egoera gero eta okerragoa da. Horregatik, 2022an eta 2023an, CIESek zuzen-zuzenean aingiraren arrantza debekatzeko eskatu du.

Eta, hala ere, jarraitzen dugu aingirak eta angulak arrantzatzen eta jaten.

Ekarpenak Lezoko bidegorriari

albisteak
Leave a comment

EGUZKI talde ekologistak 3 eskaera aurkeztu ditu Lezoko Udaletxean, guztiak udalerriko bidegorriarekin lotuta. Eskaerak egungo sarea hobetzera bideratuta daude, eta horregatik Udalak kontuan hartu beharko lituzkeela uste dugu.

Horietako bat duela gutxi GI-636 errepideko biribilgunean, Lezoko sarreran, jarri ziren seinaleei buruzkoa da. Seinaletika, berez, bidegorri-sarearen funtzionaltasun onerako beharrezkotzat jotzen dugun neurria bada ere, kasu honetan, GI-636 errepidearekiko paralelo Pasaia-Donostia noranzkoa adierazten duena okerra da; izan ere, tarte hori ez da bizikleta-planaren parte, eta, gainera, oso urrun dago bidegorri baten gutxieneko baldintzak betetzetik. Horregatik, lehenbailehen kentzeko eskatzen dugu.

Beste zati bat Renfeko geltokitik lehen aipatutako biribilguneraino doan sare nagusiko bidegorri tarteari dagokio. Zati horren tarte batean urbanizazio-lanak egiten ari dira Altzate izeneko hirigintza-eremuan. Auzo berrira sartzeko biribilgune berrirako lanek puntu batean itotzen dute Gipuzkoako Bizikleta Planean ezarritako sare nagusiaren trazadura, eta, ondorioz, puntu horretan ez ditu sare nagusi baterako baldintzak betetzen. Zentzu horretan, eta obra-harreraren aurretik, egungo trazaduraren baldintzak (gutxieneko zabalera) mantentzeko beharrezko neurriak hartzeko eskatu dugu.

Azkenak aukera bat eman nahi dio loturarik gabe dagoen tarte bati, nahiz eta bidegorrien sare nagusiaren parte izan. Sare hori lehen aipatutako planaren bidez diseinatu zen, eta 2013an onartu zen. Beste aukera batzuk egon daitezkeela uste badugu ere, gure asmoa da arazo horri aurre egiteko beharra ikusaraztea, tarte horretan sareari jarraitutasuna eta koherentzia emanez.

Pasaia bada gutxien birziklatzen duen herria, Donostiarekin batera

albisteak
Leave a comment

Gipuzkoan 2023an egindako hiri-hondakinen kudeaketari buruzko datuak argitaratu  dituzte (1), eta, horien arabera, Pasaia bihurtu da San Marko mankomunitatean gutxien birziklatzen duen herria, Donostiarekin batera, jakina. Izan ere, Donostia da Gipuzkoan gutxien birziklatzen duen herria, alde handiarekin, gainera.

2023an, hiri-hondakinen gaikako bilketa berriz ere jaitsi zen Pasaian, zehatz-mehatz, %48,97tik %47,41era, puntu eta erdi. Gauzak horrela, Pasaiak hartu du urtetan Lasarte-Oriak sailkapenean izan duen azkenarurreko postua.

Halaber, Pasaiako emaitzak lehen aldiz daude San Markoren batez bestekoaren azpitik (49,60%) eta, jakina, oso-oso urruti daude Gipuzkoaren batez bestekotik (57,16%).

Paradoxa da Pasaia %69,99ra iritsi zela… 2015ean! (2).

Iazko azaroan, Pasaiko alkate Teo Alberrok iragarri zuen “2024an Udalak kontzientziazio-kanpaina indartsu bati ekingo diola herriko hondakinen gaikako bilketa handitzeko”. Adierazpen hauen haritik, Eguzkikook egoeraren irakurketa kezkagarri bat egin genuen (3). 2023ko datuek irakurketa hori berretsi baino ez dute egiten.

Hondakin Lege berriak, Europar Batasunaren helburuak bere eginez, zera dio: “para 2025, se aumentará la preparación para la reutilización y el reciclado de residuos municipales hasta un mínimo del 55% en peso”. Alegia –eta xehetasunetan sartu gabe–, 2025erako, hiri-hondakinen %55, gutxienez, gaika bildu behar da. Beraz, Pasaiak neurriak hartu egin behar ditu, eta lehenbailehen.

EGUZKI, 2024ko ekaina

1 Gipuzkoako hiri hondakinen kudeaketari buruzko datuak – Ingurumena – Gipuzkoako Foru Aldundia

2 2015ean atez ateko bilketa bertan behera utzi zuten, gaur egun inolako dudarik gabe trunpistatzat joko genukeen kainpaina baten ondoren. Baina azken urteotan hondakinen gaikako bilketa 20 puntu baino gehiago apaldu bada, ez da sistema aldatu izanaren ondorio, edo ez bakarrik horren ondorio, behintzat. Gaikako bilketa hainbeste jaitsi izana edukiontzietan oinarritutako sistema berriaren kudeaketa negargarriaren ondorio izan da. Eta puntu hau espresuki nabarmendu nahi dugu, zeren eta, esperientziak agerian utzi duenez, edukiontzietan oinarritutako sistemek ez baitute zertan Pasaiakoak bezain emaitza txarrik izan. Horren lekuko dira Gipuzkoako hamaika herrik edukiontzi-sistemen bitartez lortzen dituzten emaitzak.

3 Pasaiak etxeko hondakinen gaiakako bilketa hobetu egin behar du, baldin eta Europar Batasunak 2025erako ezarritako gutxienezko kopurua lortuko badu | Eguzki Talde Ekologista

Gladys del Estalen omenaldia, irudietan

albisteak
Leave a comment

Astelehenean, ekainak 3, 45 urte beteko dira guardia zibil batek Gladys del Estal Tuteran tiro bat buruan jota hil zuenetik, energia nuklearraren eta Bardeako tiro poligonoaren kontrako mobilizazio baten jazarpen polizialaren baitan. Eta aurten ere Gladys gogoratu dugu Donostian, gaur eguerdian, aurresku, lore, kanta, musika eta bizikleten artean, Eguzkik eta Gladys Gogoan kolektiboak Gladys Enean antolatutako ekitaldi batean. Honako esteka hauetan bideo adierazgarriak aurkituko dituzue, lehendabiziko biak omenaldiaren hainbat zatirekin osatutakoak; besteetan, berriz, Gladysen oroitarrira erromerian igotzen eta Esther Zabalegi jotera veterano eta Gladyszale porrokatuaren interbentzioetako bat.

Gladys del Estal omendu dute Donostian, haren hilketaren 45. urteurrenean (eitb.eus)

Las reivindicaciones de Gladys del Estal, muy vigentes en el 45 aniversario de su muerte | Euskal Herria | Naiz

Gladysi omenaldia 2024 (youtube.com)

Mikel Karton bi kanta eskaini ditu.

BizilagunEKIN kolektiboko kideak aktualitateaz aritu dira.

Esther Zabalegik aurten ere ez du huts egin.

Baina, askotan esan dugun bezala, Gladys gogoratzen dugu gure laguna izan zelako eta “gutako bat” izan zelako, bai, eta erabat zigorrik gabe geratu zen hilketa hura ahazterik ez dagoelako. Baina gogoratzen dugu, batez ere, zorigaiztoko egun hartan Tuterara eraman zuten arrazoiek bizi-zizirik dirautelako. Horregatik, omenaldian, ohi bezala, ez da falta izan aktualitateaz hitz egiteko tarterik. Eta aurten tarte hori bete du BizilagunEKIN kolektiboak, Eguzkik bezala, Donostia Defendatuz koordinadoran parte hartzen duena. Begira zer esan diguten…

Gladysen omenaldian hitza hartzea ohorea da. Elkartzen gara gogoratzeko errepresio indarrek hil zutela eta hilketa horren inguruan ez dela justiziarik egin ordutik. Elkartzen gara ere, gogoratzeko duela hamarkadak zentral nuklearren aurka eta beste hainbat kausaren alde milaka pertsona mobilizatu zirela. Balio digu gogoratzeko aspalditik garesti ordaintzen dela konpromiso soziala, baina, hala ere, honek ez duela etenik izan.

Izan ere, Gladys del Estal erreferente bihurtu da Euskal Herrian, natura eta herriaren defentsan konprometitutako militante bezala. Baina aipatu nahi nituzke, Gladysen omenaldia 45 urtez umiltasun eta kariño guztiarekin antolatzen aritu diren lagun eta auzotar guztiak. Gladysen figura sinbolo bat den bezala, donostiarrontzat bere omenaldia ere erreferentzia garrantzitsua da eta.

Omenaldi honek erakusten du hemen gaudenok hari bati segida ematen diogula. Justiziarik ez dagoela, eta borrokarako arrazoiak ez direla falta. Tuteran eta euskal kostaldean zentral nuklearrak bultzatzen zituztenak dira gaur egun energia iturriekin aberasten eta planeta arriskuan jartzen jarraitzen dutenak; Bardeetako poligono militarra bultzatu zutenak dira gaur egun palestinarren sarraskia babesten eta errazten dutenak; eta gure hirian ere, herritarron aspaldiko arazoek irauten dute eta larriagotzen ari dira.

Askok ez dute jakingo Gladys del Estal militante ekologista izateaz gain Etxebizitza Espekulazioaren Aurkako talde bateko kide zela. Hari hori ere ez delako eten, egon ginen pasa den astean kalean DONOSTIA EZ DAGO SALGAI oihukatzen. Donostiaren turistifikazioa eta elitizazioa donostiarron bizitzen aurkako erasoak dira. Etxebizitza larrialdiak hiritik botatzen ditu bizilagunak; kaleak kontsumora soilik bideratzeko eraldatzen dituzte; parkeak eta ingurune naturalak mehatxupean daude etengabe; auzoetako loturak desegiten ari dira eta Egian, Grosen Loiolan edo Ibaetan dirudunak bakarrik bizi daitezkeela normalizatu nahi dute.

Kontatzen digute hau hiriaren arrakastaren ondorioa dela. Edertasunaren eta bizimodu onaren hirian bizitzeak dituen ondorio lojikoak direla sinistea nahi dute. Ez da horrela.

Hemen gertatzen dena da, beti gertatu izan den bezala, batzuk diru asko irabazten ari direla. Eta diruzale horiek, prest daudela edozein muga zeharkatzeko aberastasun hori haunditzen jarraitzeagatik. Prest daude gure gainetik pasatzeko, hiria bera hondatzeko, natura larriki kaltetzeko. Eta arriskuan jartzen ari dira gure bizimoduak, gure etorkizuneko ikuspegiak eta gure bizi proiektuak. Gure bizilagunekin, senideekin eta auzotarrekin ditugun loturak ahultzen eta desegiten dituen hiri-eredua bultzatzen dute diru truke.

Zorionez, itxaropenez begiratzen diogu geroari. Salgai ez dagoen Donostia bizirik dago. Gure buruak defendatzeko prest gaude. Hori da egiten ari garena eta hori da egin behar duguna. Belaunaldiz belaunaldiko borrokaren hariari segida ematen diogu. Arazoak eta erasoak maila indibidualetik harago ulertzen ikasi dugu. Bizilagunenak gureak dira. Isolamenduari eta etsipenari antolakuntzaz egiten diogu aurre. Hamarnaka talde, elkarte eta mugimendu daude martxan hirian. Eta denak eta gehiago dira beharrezkoak. Gertutik hasita, behetik gora, gure bizitzen defentsan mugitu egin behar gara.

Ez da epeltasunerako eta geldotasunerako garaia. Gladysek bezala eta gure aurretik beste hainbatek egin bezala, gure bizitzetan tartea egin behar diogu ingurukoekin hitz egin, antolatu eta borrokatzeari. Jokoan dagoenak merezi du eta badugu nora begiratu nola egiten den jakiteko.

Gora gu ta gutarrak! Gora Gladys!

TUTERAN ERE GLADYS GOGOAN

Tuteran ere Gladys gogoan izango dute egunotan, nola ez. Bihar igandean, Bardeako Martxan.  Astelehenean, berriz, Ebroko zubian, hil zuten lekuan bertan.

Antondegi Berdeak pozik hartu du Antondegiko olatu artifizialaren proiektua bertan behera geratu izana eta muinoaren babesa

albisteak
Leave a comment

Donostiako Udalak Antondegi muinoan olatu artifizialen igerileku bat eraikitzeko asmoa aurkeztu zuenean, proiektua alde askotatik kaltegarria zela irizten zuten talde ugari mugiarazi zituen: ekologistak, kontserbazionistak, auzo-elkarteak, surflarien kolektiboak eta abar. Haien ustez, erabat arduragabea zen, eta jasangarritasun irizpideen kontrakoa, 6 hektareako (6 futbol zelaien tamainako) olatu artifizialen azpiegitura bat eraiki nahi izatea, balio ekologiko handiko Antondegi muinoa txikituz, handik 4 kilometrotara olatuak egonda. Taldeek batu eta Antondegi Berdea kolektiboa sortu zuten, herritarrei proiektua zergatik ez zen hiriarentzat ona azaltzeko helburua zuten hainbat ekimen koordinatu eta antolatzeko: informazio-kanpainak, Antondegiren biodibertsitateari buruzko dibulgazioa, sinadura bilketa, ingurumen inpaktuari buruzko txostenak, administrazioarekin elkarlana, surflarien mobilizazioa, kaleko protestak eta abar. Horregatik, Donostiako Udalak iragarri berri duenean Antondegin ez dela olatu artifizialen proiektua egingo eta muinoa eremu urbanizaezintzat joko duela bere balio naturalengatik eta korridore ekologiko gisa betetzen duen funtzioagatik, oso positibotzat jo du erabakia kolektiboak. Eta sorrerako helburuak lortuta, Antondegi Berdea kolektiboak bere bizi-zikloa ixten duela iragartzen du, bere ibilbidearen balorazio oso positiboa eginez, eta kolektiboaren inguruan hainbeste jendek egindako lan altruista eskertuz eta txalotuz.

POZIK BAINA…

Joan den maiatzaren 17an jakitera eman zen, egunkari batera egindako filtrazio baten bidez, Donostiako udal gobernuak, HAPO berriaren esparruan, Antondegiko muinoa landa-eremu gisa sailkatzearen aldeko apustu sendoa egingo duela. Erabaki horrek 2020ko amaieran iragarritako olatu artifizialen igerilekua eraikitzeko proiektua bertan behera uztea dakar.

Olatu artifizialarena zen Antondegi eremurako Udalak zuen proiektu aktibo bakarra. Hiru mila etxebizitza eraikitzeko proiektu bat egon zen aurretik, baina urte batzuk geroago blokeatua zegoen Donostialdeko 2016ko Lurralde Plan Partzialaren bidez. Proiektuaren funtsa zen Wavegardenek Aizarnazabalen duen instalazioa Antondegi muinoan birlokalizatzea, non eta udalerrian urbanizatu gabe eta balio ekologiko handia duen muino bakarrenetako batean. Udal gobernuak aurreratu zuen informazioaren arabera, Antondegin olatuen igerilekua eraikitzeak 6 hektareako urbanizazioa ekarriko zuen (6 futbol zelaien tamaina baino handiagokoa) muinoaren gainaldean, eta ibilgailuentzako sarbide berriak ere eraiki behar zituzten.

Hemen, Antondegiko tontorrean bertan eraiki nahi zuten olatu artifiziala.

Udalak proiektuaren berri eman zuenean, talde asko mobilizatu ziren (ekologistak, kontserbazionistak, auzo-elkarteak, surflarien kolektiboak, baserritarrak, etab.), proiektua hainbat aldetatik kaltegarria zela salatuz. Horrela sortu zen Antondegi Berdea kolektiboa, herritarrei Udalak proposatutako proiektua hiriarentzat positiboa ez zela ikusarazteko hainbat ekimen koordinatu eta antolatzeko helburuarekin.

Antondegi Berdeak Antondegiko olatu artifizialaren proiektuaren inguruan honako alderdi negatibo hauek nabarmendu zituen, besteak beste:

  • Donostiako korridore ekologikoen sarea degradatzea.
  • Landazabal atlantiko ekosistema egoera onean mantentzen duen Donostiakoeremu urrietako baten degradazioa.
  • Eragin negatiboa hainbat animalia-espezietan, horietako 27 Espezie Mehatxatuen Euskadiko Katalogoan jasotakoak izanda.
  • Jasangarria ez den eta natura-ingurunea zaintzearekin bateraezina ez den hirigintza-garapena bultzatzea.
  • Elikagaiak hurbil ekoizteko nekazaritzako lurzorua suntsitzea, eta egoera onean dagoen landa-eremua kaltetzea.
  • Surflarien eskaerari ez erantzutea, gure hondartzetako masifikazioa handitzea eta hiriaren turistifikazio-prozesua areagotzea.

Laburbilduz, erabat arduragabea eta iraunkortasun logikaz kanpokoa iruditzen zitzaigun 6 hektareako olatu artifizialen azpiegitura bat eraikitzea (6 futbol zelaien tamainakoa), Antondegi bezalako balio ekologiko handiko muino bat txikituz, 4 kilometrora olatu naturalak daudenean. Eragin ekologiko handia zuen, ez zien interes sozialei erantzuten, eta ez zen inolaz ere baiezko bat Donostiaren aurrerapenari, aurrerabideari eta etorkizunari.

Xabier Saralegi Itsas Enara Ornitologia Elkarteko bazkide eta Antondegi Berdea kolektiboko kidearen adierazpenen arabera, “oso positibotzat jotzen dugu Antondegin olatu-igerilekuaren eraikuntza bertan behera uzteko eta muinoa eremu urbanizaezin izendatzeko Udalak iragarritako erabakia, bere balio naturalengatik eta korridore ekologiko gisa eremu horrek betetzen duen funtzioagatik”.

…BAITA KEZKATUTA ERE

Poztu egiten gara Udalak iritzia aldatu izanaz, baina, aldi berean, gogorarazi behar dugu Udalak behin eta berriz uko egin ziola gure kolektiboarekin hitz egiteari, eta ingurumenarekin lotutako alderdietan oso zorrotza ez den jarrera erakutsi zuela. Udalak baieztatzen zuen, besteak beste, proiektuak ingurumen-berme guztiak zituela, surfeko eragile guztien babesa zuela, eta, gainera, batzuetan argudio engainagarriak erabiltzen zituen, esanez, adibidez, hobe zela olatu artifiziala eraikitzea etxeak eraikitzea baino, ordurako LPPk 2016an etxebizitzak eraikitzeko proiektua blokeatua zuenean. Aurrekari horiek ikusita, kezka dugu ez ote duten saiakera egingo igerilekua beste eremu naturalen batean kokatzeko, haren funtzionamenduarekin lotutako alderdiak behar bezala jorratu gabe, hala nola uraren eta energiaren kontsumoa eta abar.

Udalaren argudio faltsuei kontra egitea ez da lan erraza izan. Gure kolektiboak ahalegin handia egin du Antondegiren biodibertsitateari buruzko informazio- eta dibulgazio-kanpainetan, sinadura-bilketan, ingurumen-inpaktuari buruzko txostenak egiten, administrazioarekin lan egiten, surflarien mobilizazioan, kaleko protestatan eta abarretan. Lan eta jarduera horietan herritar eta kolektibo askok hartu du parte hartu, Donostiako gizartearen espiritu demokratiko, kritiko eta eraikitzailearen osasun ona erakutsiz.

Azkenean, defendatu genituen postulatuak nagusitu dira, eta olatu artifizialen igerilekua ez da Antondegiko muinoan eraikiko. Gainera, eremu hori bere balio ekologikoengatik babestu egingo da. Hortaz, kolektibo honen sorrerako helburuak lortuta, gure bizi-zikloa itxiko dugula iragartzen dugu, gure ibilbidearen balantze oso positiboa eginez.

Amaitzeko, Jabi Iraizoz Donostiako surflari eta Antondegi Berdeko kidearen adierazpenak jaso nahi ditugu: “Modu batera edo bestera kolektibo honetan parte hartu duten pertsona askoren lan altruista eskertu nahi genuke: surflarien kolektiboa, talde ekologistak, bizilagunak, baserritarrak, talde kontserbatzaileak, esparru akademikoko ikertzaileak eta gure jardueretan parte hartu eta lagundu diguten pertsona guztiak”.

Gladys del Estali omenaldia, 45. urteurrenean

albisteak
Leave a comment

Aurten ere Gladys del Estalen omenezko ekitaldia antolatu dugu Gladys Gogoanek eta Eguzkik. 45 urte pasatu dira guardia zibil batek Gladys hil zuenetik, buruan tiro bat jota. 1979ko ekainaren 3an gertatu zen hura, Tuteran, energia nuklearraren eta Bardeako Tiro Poligonoaren kontrako mobilizazio baten jazarpen polizialaren baitan.

Omenaldia EKAINAren 1ean egingo dugu, larunbatean, Gladys Enean, ohi bezala. Lehenengo hitzordua 11:30ean izango da Bulebarrean, handik parkera bizikletaz joan nahi dutenentzat. Bigarrena, berriz, 12:00etan, parkeko ate nagusian. Hortik abiatuko gara erromerian goiko ordekara, hau da, Gladysen omenezko oroitarria dagoen lekura. Eta han goian egingo da ekitaldia, ohiko osagaiekin, aurreskua, lore-eskaintza, musika eta beste.

Gladys gogoratzen dugu gure laguna izan zelako, “gutako bat” izan zelako, eta zigorrik gabe geratu zen hilketa hura ahanzterik ez dagoelako. Baina gogoratzen dugu, batez ere, zorigaiztoko egun hartan Tuterara eraman zuten arrazoiek bizi-zizirik dirautelako. Horregatik, omenaldian beti dago tarte bat aktualitateaz ere hitz egiteko.  Azken batean, Galdys hil zuten “eguzkia, ura eta askatasuna defendatzeagatik”, eta hori beti aktualitatezko kontua izango da. Beti.

GLADYS GOGOAN eta EGUZKI

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik Busturialdeko ibaietan gutxieneko emari ekologikoa murriztea onartu dela salatu dute

albisteak
Leave a comment

Mape erreka. Uaa partean, askotan, presa txikiek ez dute ia ura pasatzen uzten eta, ondorioz, ez dute gutxieneko emari ekologikoa errespetatzen.

Maiatzaren 10ean Euskal Autonomia Erkidegoko Uraren Kontseiluaren bilkuran izan ondoren, Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik Busturialdeko ibaietan (Oka, Mape eta Golako) gutxieneko emari ekologikoa murriztea eta uraren kanona atzeraeraginezko izaerarekin ordaintzetik salbuestea onartu zela salatu zuten.

Emari ekologikoa ibai batek bertan bizi den faunaren bizitza bermatzeko izan behar duen gutxieneko emaria da, baita ibilguaren eta ibaiertzetako landaredia ere. Busturialdean gutxieneko emari hori murrizteak, erregulartasunez bizi diren herritarrak hornitzeko arazoak baititu, biodibertsitatea mehatxatzen du argi eta garbi.

Ekologistak Martxan-ek eta Eguzkik uste dute, oro har, ez dela beharrezkoa emari ekologikoak murriztea, ezta behin-behinean ere; izan ere, Uraren Legeak aukera ematen du, 59. artikuluaren arabera, “biztanleria hornitzeko emari ekologikoak ez betetzeko, bestelako hornidurarik ez badago“. Hala ere, neurri hori ezin zaie aplikatu RAMSAR (Nazioarteko Garrantziko Hezeguneei buruzko Konbentzioa, hezeguneak eta haien baliabideak kontserbatzeko eta zentzuz erabiltzeko) eremuetan dauden ibaiei. Horixe da Oka, Mape eta Golako ibaien kasua, eta, beraz, babestuta daude, eta ezin da urik hartu haien emari ekologikotik behera, ezta murriztu ere.

Nabarmendu behar da badaudela aurrekariak. Gernika-Lumoko Epaitegiak, 2023an, ikerketa penal bat ireki zuen Busturialdeko antzinako Ur Partzuergoaren aurka, Bizkaiko Fiskaltzak eskatuta, Mape ibaia lehor uzteagatik. Partzuergo hori gaur egun Bilbao Bizkaia Ur Partzuergoaren barruan dago. 2020ko udan emaria legeak ezartzen duen emari ekologikoaren azpitik uzteko erabakia, eremuko urez hornitzeko, arriskutzat jo zuen fiskaltzak zonako faunarentzat eta florarentzat. Ekologistek uste dute oraingo aldaketa bizkarrak estaltzeko dela

Salaketaren testua osorik irakurri nahi izanez gero:

Ekologistak Martxan y Eguzki denuncian la aprobación de la reducción del caudal mínimo ecológico en los ríos de Busturialdea y la exención del pago del canon del agua con carácter retroactivo | Ekologistak Martxan – Euskal Herria